Hoạt động xuất khẩu và dịch vụ cửa khẩu: Tạo môi trường kinh doanh thuận lợi

Trong giai đoạn khó khăn và bất ổn về thị trường như hiện nay, việc mở rộng thị trường xuất khẩu sang các nước EU, Mỹ... đang gặp nhiều khó khăn thách thức. Do vậy, các thị trường truyền thống như Trung Quốc và các nước ASEAN vẫn là thị trường xuất khẩu chủ lực. Để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển sản xuất kinh doanh, tỉnh đã và đang song hành cùng các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh dịch vụ trên địa bàn tìm các giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu và những hoạt động dịch vụ cửa khẩu như kho ngoại quan, chuyển khẩu, tạm nhập tái xuất... Và một trong những giải pháp quan trọng đó là thực hiện đồng bộ các cơ chế chính sách, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp.

Bốc xếp hàng hoá chuyển khẩu tại Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái.

Thị trường xuất khẩu gặp khó

Do lợi thế về vị trí địa lý, những năm qua Quảng Ninh luôn là tỉnh đi đầu trong các hoạt động thương mại biên giới, từ đó đã giúp Quảng Ninh khai thác được những lợi thế về cảng biển, cửa khẩu, phát triển loại hình vận tải đường biển, đường bộ bằng container và đã thu được những kết quả nhất định, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và làm cho cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng. Cũng qua đó cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội không ngừng được hoàn thiện, quốc phòng an ninh được tăng cường, đời sống nhân dân đặc biệt nhân dân vùng biên giới được cải thiện. Tuy nhiên, trước sức ép về suy giảm kinh tế toàn cầu và sự thay đổi về chính sách biên mậu từ phía nước bạn nên hoạt động kinh tế cửa khẩu của tỉnh đang gặp phải những trở ngại đáng kể. Theo thống kê từ Sở Kế hoạch & Đầu tư, 5 tháng đầu năm tổng giá trị hàng hoá xuất khẩu trên địa bàn tỉnh đạt khoảng 696 triệu USD, bằng 26% kế hoạch và bằng 73% so với cùng kỳ năm trước. Riêng tháng 5, tổng giá trị hàng hoá xuất khẩu chỉ đạt trên 137 triệu USD, giảm 3,9% so với tháng 4-2012  và giảm 42,2% so với cùng kỳ năm 2011.

Có thể nói hoạt động xuất khẩu của tỉnh đang trong giai đoạn hết sức khó khăn. Mặc dù trong những năm qua, các doanh nghiệp đã được khuyến cáo cần đầu tư công nghệ để từng bước nâng cao chất lượng, tăng tỷ lệ qua chế biến, giảm xuất khẩu các sản phẩm thô. Tuy nhiên, tỷ lệ sản phẩm thô xuất khẩu vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu hàng xuất khẩu của tỉnh. Thực tế hiện nay, mặc dù thương mại biên giới rất sôi động nhưng việc đầu tư nâng cấp các cửa khẩu biên giới vẫn còn nhiều khó khăn. Do đó, việc tăng nguồn thu phí để có nguồn lực đầu tư trở lại cơ sở hạ tầng dịch vụ thương mại biên giới sẽ hỗ trợ tốt cho xuất khẩu.

Tăng cường mở cửa, hỗ trợ thị trường

Quảng Ninh đã nỗ lực tận dụng cơ hội của mở cửa thương mại và đầu tư để thu hút vốn FDI, đẩy mạnh xuất khẩu, tham gia vào chuỗi giá trị hàng hoá của khu vực để tăng tỷ trọng hàng công nghiệp xuất khẩu trong cơ cấu hàng hoá xuất khẩu sang Trung Quốc; tăng cường thu hút đầu tư và hợp tác thương mại với các doanh nghiệp Trung Quốc. Để tăng cường xuất khẩu vào thị trường truyền thống nhất là thị trường Trung Quốc thông qua các khu kinh tế cửa khẩu, Quảng Ninh đang chú trọng tới việc xây dựng quy hoạch và chiến lược phát triển các khu kinh tế cửa khẩu, tăng cường hợp tác thương mại và thu hút đầu tư để kinh tế cửa khẩu phải đem lại hiệu quả kinh tế rõ ràng hơn nữa. Xác định đây là một vấn đề nhạy cảm nếu quản lý tốt sẽ đem lại lợi ích kinh tế cao, nếu quản lý không tốt sẽ gây ảnh hưởng tới thị trường nội địa. Do vậy, UBND tỉnh đã tập trung chỉ đạo các ngành chức năng phối hợp đồng bộ trong việc tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo, điều hành và quản lý các hoạt động kinh doanh trên biên giới; tăng cường công tác chống buôn lậu và giải quyết vướng mắc trong vận chuyển hàng hoá ra khu vực cửa khẩu. Chính vì thế, công tác quản lý các hoạt động chuyển khẩu, kho ngoại quan, tạm nhập tái xuất đang diễn ra trên địa bàn tỉnh cơ bản được đảm bảo.

Thực hiện Nghị quyết 13 của Chính phủ, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp xuất khẩu và làm dịch vụ cửa khẩu phát triển mở rộng thị trường, tỉnh đã yêu cầu các ngành tăng cường cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia hoạt động. Công tác thu thuế, phí cũng được thực hiện công khai minh bạch. Theo đó, trị giá hàng hoá dịch vụ cửa khẩu như chuyển khẩu, kho ngoại quan, tạm nhập tái xuất trong 5 tháng đầu năm đạt 2.104 triệu USD, đạt 50,11% so với kế hoạch. Để tiếp sức doanh nghiệp, tỉnh đang xây dựng cơ chế khuyến khích việc chuyển dịch cơ cấu xuất khẩu theo hướng đẩy mạnh xuất khẩu những mặt hàng có giá trị cao; tăng sản phẩm chế biến, chế tạo, sản phẩm có hàm lượng công nghệ và chất xám cao, giảm dần tỷ trọng hàng xuất khẩu thô. Xây dựng hoàn chỉnh Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái, nâng cấp các cửa khẩu Hoành Mô, Bắc Phong Sinh để mở rộng giao thương hàng hoá giữa các địa phương của hai nước trong vành đai kinh tế.

Nguyên Lâm