Khu Kinh tế Vân Đồn - Trung tâm động lực vùng kinh tế ven biển

Vân Đồn là Khu kinh tế duy nhất được Chính phủ phê duyệt xây dựng thành khu kinh tế tổng hợp tầm cỡ quốc tế nhằm phát triển công nghiệp giải trí trong tương lai, với nhiều loại hình như: Vui chơi, giải trí, kinh tế biển, giao thông. Với vị trí là cửa tiến ra biển của khu vực Đông Bắc nên trong thực hiện chiến lược biển đến năm 2020, Khu kinh tế Vân Đồn được xác định là trung tâm động lực vùng kinh tế ven biển.

Hiện nay Khu Kinh tế (KKT) Vân Đồn đang được tập trung đầu tư xây dựng để trở thành trung tâm du lịch sinh thái biển đảo chất lượng cao, có các ngành công nghiệp sạch có công nghệ tiên tiến, có trung tâm hàng không quốc tế, trung tâm dịch vụ cao cấp và là đầu mối giao thương quốc tế. Tính từ khi đề án Khu kinh tế Vân Đồn được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đến nay kinh tế - xã hội trên địa bàn có bước phát triển khá toàn diện với tổng sản phẩm đạt trên 2.492 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng bình quân 5 năm (2007-2011) là 16,8%/ năm. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội là 1.400 tỷ đồng, tăng bình quân 22%/năm. Hiện KKT Vân Đồn đang có 79 dự án đầu tư với tổng số vốn đầu tư đăng ký đạt 9.800 tỷ đồng. Đã thu hút được Dự án quần thể, sân golf, khách sạn 5 sao và khu nghỉ dưỡng cao cấp Vân Đồn của Công ty TNHH liên doanh 167 có tổng vốn đầu tư đăng ký là 112 triệu USD hiện đang tiến hành công tác giải phóng mặt bằng để triển khai thực hiện. Ngoài ra, trên địa bàn còn có 161 doanh nghiệp dân doanh đang hoạt động với tổng vốn đầu tư đăng ký đạt 1.368 tỷ đồng. Đặc biệt về xây dựng kết cấu hạ tầng, phát triển đô thị đã hoàn thành lập quy hoạch chung xây dựng đến năm 2020, tầm nhìn 2030. Đang triển khai nghiên cứu lập quy hoạch chi tiết 9 phân khu chức năng, đến nay đã hoàn thành công tác khảo sát phục vụ lập quy hoạch phân khu của 4 khu chức năng quan trọng là: Khu đô thị Cái Rồng 2.200ha; Khu đô thị Đoàn Kết 4.400ha; Khu công viên phức hợp phía Đông đảo Cái Bầu 2.000ha; Khu đô thị và cảng phía Bắc đảo Cái Bầu 2.000ha. Đồng thời đang triển khai 10 đồ án quy hoạch chi tiết các khu chức năng, dự kiến hoàn thành quy hoạch chi tiết các khu chức năng vào giữa năm 2012.  

Nuôi nhuyễn thể là một trong những thế mạnh của Khu kinh tế Vân Đồn.

Sau khi được chính thức phê duyệt đề án thành lập với sự quan tâm đầu tư từ ngân sách hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật trên địa bàn KKT đã có những thay đổi đáng kể, từng bước đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và tạo đà phát triển cho những năm sau. Đã và đang triển khai đầu tư xây dựng 22 dự án hạ tầng kỹ thuật với tổng mức đầu tư được phê duyệt là 4.586,9 tỷ đồng. Một số dự án đã hoàn thành đưa vào sử dụng và phát huy hiệu quả như: Đường 334 (giai đoạn 1, 2), đường Xuyên Hùng (xã Đài Xuyên), đường trung tâm xã Đoàn Kết. Hạ tầng viễn thông đã được xây dựng đến các xã, 100% các xã trong KKT có bưu điện văn hoá xã; 98,1% hộ dân nội đảo Cái Bầu được sử dụng điện lưới quốc gia. Đang tiếp tục thi công các dự án: Đường 334 (giai đoạn 3), đường từ xã Vạn Yên đến khu công viên phức hợp phía Đông đảo Cái Bầu, đường xuyên đảo Quan Lạn - Minh Châu, khu tái định cư xã Hạ Long với diện tích 56ha... Một số công trình hạ tầng kỹ thuật quan trọng như: Đường quốc lộ 4B kéo dài qua KKT Vân Đồn (giai đoạn 1), tuyến đường giao thông trục chính nối các khu chức năng chính KKT, đầu tư đưa lưới điện quốc gia đến các xã đảo Bản Sen, Minh Châu, Quan Lạn... đang được triển khai công tác chuẩn bị đầu tư. Đặc biệt để có cơ chế chính sách riêng cho KKT, ngay sau khi thành lập, tỉnh đã chỉ đạo Ban quản lý KKT xây dựng Đề án đề xuất chính sách ưu đãi để đầu tư phát triển KKT Vân Đồn theo hướng phải có những chính sách ưu đãi đặc biệt, áp dụng riêng để thu hút nguồn lực đầu tư. Đó là, nghiên cứu phát triển mô hình khu kinh tế mới áp dụng tại KKT Vân Đồn gắn với cơ chế chính sách đặc thù theo hướng mở về thể chế hành chính, kinh tế theo hướng là cơ quan quản lý hành chính - kinh tế như một cấp chính quyền đặc biệt để thực hiện việc quản lý toàn bộ các hoạt động trên địa bàn khu kinh tế, tạo bước đột phá phát triển (đặc khu hành chính kinh tế hoặc chính quyền đô thị...).

Để xứng đáng với vai trò là trung tâm động lực kinh tế biển khu vực Đông Bắc Bộ trong thời gian tới tỉnh sẽ tập trung hoàn thành các quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch phân khu chức năng theo Quy hoạch chung xây dựng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt làm cơ sở triển khai các hạng mục đầu tư. Đối với các dự án động lực như: Sân bay quốc tế Vân Đồn; khu du lịch, dịch vụ và vui chơi giải trí tổng hợp quy mô lớn (có đầu tư kinh doanh casino); đường quốc lộ 4B kéo dài qua KKT; cầu Vân Tiên và cảng Vạn Hoa sớm hoàn thiện công tác chuẩn bị đầu tư, đồng thời có chính sách tạo vốn từ các nguồn để triển khai đầu tư trước năm 2015. Huy động tổng hợp các nguồn vốn (ODA, FDI, Ngân sách nhà nước, trái phiếu Chính phủ) và nhiều hình thức đầu tư (đầu tư trực tiếp, đầu tư gián tiếp, BT, BOT, mô hình đối tác công tư - PPP) để triển khai đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng thiết yếu như: Tuyến đường trục chính nối các khu chức năng chính KKT; Dự án nâng cấp tuyến đường xuyên đảo Ngọc Vừng; Dự án đưa hệ thống điện lưới quốc gia ra các xã đảo; Dự án đường từ khu Đông Xá vào KCN chế biến thuỷ sản; Dự án đường từ cảng Hòn 2 đến thôn Tân Lập và một số dự án hạ tầng khác (điện, nước...). Xây dựng chính sách đặc thù thực hiện việc bồi thường, GPMB và tái định canh, tái định cư cho các hộ gia đình tạo quỹ đất cho đầu tư phát triển. Với những động thái tích cực này trong tương lai gần KKT Vân Đồn sẽ sớm phát huy được những ưu thế riêng có để phát triển.

Ngọc Lan