Cơn ác mộng tiềm năng của ngành ô tô điện

Các hãng sản xuất ô tô có vẻ như đang bỏ qua một cơn ác mộng tiềm năng khi theo đuổi sản xuất loại xe này.

Mẫu Tesla Model S tại trạm sạc Tesla Supercharger ở bang California (Mỹ). Ảnh: Reuters

Theo trang Business Insider, cách đây nửa thập niên, ô tô điện tưởng chừng như đảo ngược được một thế kỷ lịch sử, giữ vai trò quan trọng hơn trong lựa chọn giao thông cho tương lai, song khủng hoảng tài chính đã thổi bay rất nhiều start-up, khiến Tesla trở thành hãng lớn duy nhất sót lại. Các nhà sản xuất ô tô truyền thống sau đó tung ra loại hình xe điện nhưng chưa nhận được sự đón nhận từ người tiêu dùng. Chỉ 1% thị trường ô tô toàn cầu hiện nay là xe hơi điện.

Hiện thế giới đang ở trong làn sóng hăng hái sản xuất ô tô điện thứ hai, khi những chiếc ô tô chạy tầm xa xuất hiện trên thị trường, giải quyết nhiều điểm yếu cốt lõi của thế hệ xe trước. Giới sản xuất tiêu tốn hàng tỉ USD tiền phát triển, sản xuất loại xe mà họ cho rằng nhu cầu sẽ đi lên trong những năm tới.

Tuần trước, Volvo đưa ra thông báo sẽ bỏ hẳn sản xuất ô tô không chạy bằng điện trong tương lai gần. Tại Mỹ, Volvo chỉ chiếm 0,5% thị trường, vì thế tuyên bố của hãng không để lại bất kỳ tác động có ý nghĩa nào đối với sự cai trị của động cơ đốt trong. Với Tesla, đà tăng giá cổ phiếu mạnh từ đầu năm 2017 đảo ngược, thể hiện tâm lý đối với xe điện và nhà sản xuất này đi xuống.

Ngoài vấn đề thiết kế và xây dựng ô tô điện có thể chạy hơn 321 km mỗi lần sạc, các nhà sản xuất cũng đối mặt với trở ngại lớn khác là số lần sạc. Tesla cho xây dựng mạng lưới sạc nhanh Supercharger có thể sạc đầy pin phương tiện trong một giờ. Truy cập vào hệ thống này là miễn phí, song gần đây hãng cho biết họ có thể tính phí với chủ sở hữu xe mới. Với Tesla, đây là nỗ lực bảo vệ mạng sạc cho các tài xế cần chạy xa hơn, khuyến khích người dùng chuyển hướng sạc ở nhà thay vì tại hệ thống.

Supercharger đắt đỏ nhưng cần được xây dựng. Việc Tesla xây trạm sạc cũng như việc các hãng ô tô truyền thống xây trạm xăng để người tiêu dùng mua ô tô. Đây là điểm khiến các hãng xe tốn kém thêm đáng kể. Nhiều hãng như Ford, Volkswagen, Mercedes và BMW vừa bắt tay hợp tác để phát triển mạng lưới sạc nhanh ở châu Âu.

Ô tô điện Chevy Bolt. Ảnh: Chevrolet

Các công ty trên cho hay: “Việc hợp tác là để thiết lập “hàng ngàn” trạm sạc trên khắp hệ thống đường cao tốc châu Âu đến năm 2020”. Hợp tác trên quy mô lớn cho thấy các nhà sản xuất gặp sức ép cao, vì họ vẫn đang đầu tư hàng tỉ USD để phát triển phương tiện chạy bằng pin có thể đáp ứng quy định chặt chẽ hơn về môi trường.

Người tiêu dùng đến nay vẫn ít mặn mà với các mẫu xe chạy tầm ngắn, hay có thời gian sạc pin và giá cả cao. BMW bán chưa đến 24.100 chiếc mẫu ô tô điện i3 hồi năm ngoái, trong khi tổng doanh số hãng là 2,2 triệu chiếc. Liên minh Renault-Nissan thì bán hơn 350.000 chiếc từ năm 2010 đến nay trong khi từng đặt mục tiêu bán đến 1,5 triệu chiếc tính đến cuối năm 2016.

Ô tô điện không lạ gì với những thách thức này. Trong cả thế kỷ, nó vẫn luôn đắt hơn, chạy được tầm ngắn hơn và khó tiếp nhiên liệu hơn so với xe chạy bằng xăng. Ô tô điện cần thời gian dài để giành một phần nhỏ thị trường.

Về lý thuyết, ô tô điện tốt hơn ô tô chạy xăng. Chúng được xem là dễ sản xuất và bảo trì hơn, đồng thời ít phát khí thải hơn. Song để có chỗ đứng, nó phải đạt được 10-20% thị phần thị trường toàn cầu. Đây là mục tiêu cực kỳ khó. Danh sách vấn đề mà Tesla phải giải quyết dài ra khi ngày càng nhiều nhà sản xuất tham gia thị trường.

Ô tô tự lái cũng là vấn đề với ô tô chạy bằng điện. Các nhà điều hành đội xe lớn có thể sạc điện xe ở trung tâm trước khi đưa chúng ra đường. Công nghệ xe tự lái ít tốn kém hơn nhiều so với công nghệ cần thiết để giúp một chiếc xe chạy bằng điện. Việc đưa công nghệ tự lái vào một phương tiện chạy bằng xăng không yêu cầu nhà sản xuất tạo ra hệ thống nạp nhiên liệu hoàn toàn mới.

Rõ ràng, các vấn đề từ lâu của ô tô điện vẫn còn và đầy thách thức như trong quá khứ. Với các nhà sản xuất cam kết thực hiện chương trình phát triển ô tô điện, rủi ro họ phải đối mặt là bị mắc kẹt với những sản phẩm không ai muốn mua, và các hệ thống sạc không ai cần dùng.