Dấu ấn Tiên Yên qua văn học nghệ thuật

Tiên Yên được thiên nhiên ưu đãi cảnh đẹp thơ mộng, với bãi biển đẹp, rừng ngập mặn, rừng nguyên sinh có thể phát triển thành điểm du lịch sinh thái, du lịch khám phá và nghỉ dưỡng. Bên cạnh vẻ đẹp tự nhiên, Tiên Yên vẫn còn giữ được nét văn hoá bản địa đặc sắc của 13 dân tộc cùng sinh sống như: Dao, Tày, Sán Chỉ, Sán Dìu... Chính cảnh đẹp và con người nơi đây đã trở thành nguồn cảm hứng để các nghệ sĩ trong và ngoài huyện sáng tác ra nhiều tác phẩm văn học nghệ thuật (VHNT) chất lượng.

Hội VHNT Tiên Yên tổ chức buổi sáng tác thực tế tại xã Đại Dực. Ảnh: Cấn Đình Loan (CTV)

Từ năm 2012, Hội VHNT Tiên Yên đã chú ý tập hợp hội viên và phát động sáng tác VHNT theo chủ đề trọng tâm của năm thông qua Lễ khai bút đầu xuân. Năm 2013 và năm 2015, Hội đã tham mưu với UBND huyện tổ chức thành công Hội trại sáng tác VHNT tổng hợp tại địa phương, bao gồm các văn nghệ sĩ của Trung ương, tỉnh và huyện đi thực tế sáng tác tại tất cả các xã, thị trấn trên địa bàn. Kết quả sau 2 lần hội trại, đã có hơn 185 tác phẩm thơ, văn, ảnh, âm nhạc, mĩ thuật có chất lượng phản ánh về mảnh đất, con người Tiên Yên. Các tác phẩm ra đời qua các trại sáng tác với nhiều nội dung phong phú, có nhiều tác phẩm ca ngợi những vùng đất, khiến người nghe người đọc đều mong muốn có một lần đến. Đáng kể phải kể đến tác phẩm “Hòn Ngò một vùng cổ tích” của tác giả Hoài Giang viết về đảo Hòn Ngò ở thôn Hà Tràng Đông, xã Đông Hải. Trong tác phẩm này, tác giả đã bộc lộ rất nhiều cung bậc cảm xúc. Đó là: “Chúng tôi thốt lên kinh ngạc trước hình thù của những khối đá đang dần nhô lên khỏi mặt nước, những vỉa đá như những ngón tay rồng sắc nhọn đang bám chặt vào đất. Lại có khối đá như đầu một con rồng đang đau đáu nhìn về đất liền. Rồi những chú sư tử, khỉ, voi, rùa... bằng đá như đang nhảy múa đùa giỡn trước mặt chúng tôi”. Cuối năm 2014, các nhà khảo cổ Viện Khảo cổ học Việt Nam đã tiến hành khai quật lần thứ 2 di chỉ Hòn Ngò (lần thứ nhất vào năm 1998). Kết quả đã thu được tổng số hiện vật phát hiện trong hố khai quật cũng như sưu tầm trên bề mặt là 1.084 tiêu bản gồm: Công cụ cuội ghè đẽo, rìu đá và đồ gốm. Các hiện vật chứng minh sự có mặt của con người nơi đây từ thời tiền sử và khoảng thế kỷ 13-19.

Tác giả Hoài Giang còn có tác phẩm “Ngôi đình bản người Tày” viết về ngôi đình ở thôn Đông Đình, xã Phong Dụ. Đây là thôn nhỏ của xã nhiều năm trong diện 135 Phong Dụ nhưng lại rất phát triển văn hoá văn nghệ. Năm nay, thôn Đông Đình lại được huyện Tiên Yên và xã Phong Dụ chọn làm điểm để tổ chức Lễ hội Văn hoá dân tộc Tày vào dịp sau Tết Nguyên đán. Nơi đây, các làn điệu Then mượt mà do người dân trong thôn biểu diễn cũng như các món ẩm thực mang đầy nét riêng của người Tày rất nhiều người hưởng ứng. Hay như tác phẩm “Rừng ngập mặn Đồng Rui đang hồi sinh” - tác phẩm ảnh của tác giả Cấn Đình Loan, cho người ta thấy một cảnh yên bình của cuộc sống đời thường, hình ảnh nhỏ bé của đôi vợ chồng dân chài giữa cái mênh mông biển nước, nhưng lại gợi cho người ta thấy cái vững chãi của cuộc sống nơi màu xanh no ấm của rừng ngập mặn. Hay tác phẩm “Đồng Rui - Mới quen mà đã nhớ” của nhà văn Lê Thị Bích Hồng cũng viết về rừng ngập mặn và con người Đồng Rui, khiến ta thấy yêu thêm thiên nhiên và cảnh đẹp nơi đây. Xã Đồng Rui có diện tích rừng ngập mặn khoảng 2.800ha. Đây là môi trường sống của các loài cây ngập mặn sú, vẹt, đước, mắm… và nhiều loài động vật như chim, cò, kỳ đã, rái cá, cá, tôm, sá sùng… Trong tương lai rừng ngập mặn Đồng Rui sẽ trở thành điểm du lịch sinh thái. Lang thang trên chiếc thuyền độc mộc trong rừng ta đến được mũi Lòng Vàng rộng khoảng 20ha, có bãi biển cát vàng mịn dài khoảng 3km. Khám phá Đồng Rui du khách còn có dịp tham quan mô hình và thưởng thức trứng vịt biển là sản phẩm OCOP của xã và của huyện Tiên Yên…

Còn nhiều nữa những tác phẩm từ các trại sáng tác của Hội VHNT Tiên Yên trong mấy năm qua. Các tác phẩm thơ: Mũi Chùa quê mẹ (Hoàng Việt Tài), Đồng Châu (Minh Đức). Tác phẩm ảnh có Đón bình minh nơi cửa biển, Phong cảnh sông quê (Khắc Đạm), toàn cảnh Mũi Chùa (Cấn Đình Loan). Tác phẩm hội hoạ có Cảng Mũi Chùa, Cây si Thác Miếu (Vũ Quý)… Đó là những bức tranh toàn cảnh quê hương Tiên Yên qua các tác phẩm văn học nghệ thuật, khiến những ai đã từng xem, nghe, đọc đều muốn được một lần đến rồi đắm mình trong thực tế.

Anh Vũ