Điểm du lịch hấp dẫn: Di tích lịch sử miếu Ông - miếu Bà

Nằm ở cửa ngõ Đông Nam của huyện, di tích lịch sử miếu Ông - miếu Bà được coi như minh chứng của quá trình chinh phục tự nhiên cũng như công cuộc chống giặc ngoại xâm gìn giữ non sông, bờ cõi, có vai trò quan trọng đối với đời sống văn hóa tín ngưỡng của người dân Ba Chẽ.

Lễ hội miếu Ông - miếu Bà năm 2019.

Theo các tài liệu nghiên cứu còn lưu giữ, miếu Ông được xây dựng từ thời Trần, thờ Thành Hoàng làng (Đức thánh Phù Trần tả tướng quân Lê Bá Đức), vì cảm phục trước tấm lòng hy sinh vì nước, vì dân của ông, người có công lớn trong việc cùng quân và dân nhà Trần đánh giặc Nguyên - Mông. Di tích miếu Ông đã trở thành chứng nhân cho cuộc kháng chiến vĩ đại chống ngoại xâm của ông, cha ta ở thế kỷ XIII. Di tích được tôn tạo, phục dựng, trở thành di tích cấp tỉnh, cấp quốc gia.

Nằm ở bên kia bờ sông Ba Chẽ, vị trí đối diện với miếu Ông là miếu Bà. Nơi đây thờ Mẫu Thượng Ngàn, người đã có công dạy người dân cách trồng cây ăn quả, lúa nương, đắp ruộng bậc thang, dựng nhà cửa, cũng như hái cây thuốc để chữa bệnh. Đây chính là nơi lưu giữ nét văn hóa dân gian truyền thống tốt đẹp của người Việt, với tín ngưỡng thờ Mẫu.

Ngày nay, di tích miếu Ông thuộc thôn Sơn Hải, di tích miếu Bà thuộc thôn Làng Mới (xã Nam Sơn), huyện có vị trí đối xứng nhau ở hai bờ sông Ba Chẽ.

Đua thuyền trên sông Ba Chẽ là một nội dung trong phần hội tại Lễ hội miếu Ông - miếu Bà hàng năm.

Hằng năm vào ngày 1/3 âm lịch, người dân Ba Chẽ lại nô nức tham gia Lễ hội miếu Ông - miếu Bà, là một cách để tỏ lòng biết ơn những người có công với nước. Theo sử sách, chiến công của tả Tướng quân Lê Bá Đức gắn liền với sông Ba Chẽ. Vì thế, nét độc đáo nhất trong Lễ hội miếu Ông - miếu Bà là tục rước nước từ sông Ba Chẽ về để tế thần. Bên cạnh đó, có lễ rước bài vị, lễ mộc dục (lễ tắm tượng), lễ dâng hương của nhân dân các dân tộc huyện và du khách thập phương, bày tỏ lòng thành kính đối với bậc tiền nhân đã có công với nước. Trong khuôn khổ của Lễ hội diễn ra nhiều trò chơi dân gian của các dân tộc huyện, như: Thi gói bánh chưng, đẩy gậy, chọi chim, bắt vịt, chèo thuyền.

Không chỉ có giá trị văn hóa, lịch sử, ngày nay, miếu Ông - miếu Bà đã trở thành địa chỉ tín ngưỡng tâm linh linh thiêng không chỉ của 10 dân tộc anh em trên địa bàn huyện, mà còn là nơi chiêm bái của du khách thập phương khi đến Ba Chẽ.

Du khách đến đây được du ngoạn bằng thuyền trên sông Ba Chẽ, đi về phía đầu nguồn là những cánh rừng nguyên sinh với hệ động thực vật phong phú. Xuôi theo dòng sông không xa là đến rừng ngập mặn Đồng Rui rộng hơn 3.000ha. Đi tiếp vào rừng bằng thuyền khoảng 1 giờ đồng hồ sẽ bắt gặp mũi Lòng Vàng với bãi cát vàng rộng 22ha rất đẹp, là điểm đến hấp dẫn du khách.

Nguyễn Duy