Tiềm năng du lịch cộng đồng của Quảng Ninh có gì?

Du lịch cộng đồng được hiểu là một mô hình phát triển du lịch, trong đó cộng đồng dân cư là người cung cấp các sản phẩm dịch vụ du lịch. Họ cũng chính là người có trách nhiệm bảo vệ tài nguyên du lịch và được chia sẻ các nguồn lợi kinh tế do phát triển du lịch tạo ra. Vậy, tiềm năng du lịch cộng đồng của Quảng Ninh có những gì?

Theo các chuyên gia, du lịch cộng đồng đang được coi là loại hình du lịch mang lại nhiều lợi ích phát triển kinh tế bền vững nhất cho người dân địa phương, không chỉ giúp người dân bảo vệ tài nguyên môi trường sinh thái, mà còn bảo tồn và phát huy những nét văn hoá độc đáo của địa phương.

Du lịch cộng đồng thường được hiểu là hoạt động của một cộng đồng dân cư tham gia làm du lịch. Hoạt động này bắt đầu là tự phát ở những nơi có các danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử hấp dẫn du lịch mà dân cư tại chỗ tham gia vào phục vụ nhu cầu của du khách. Phát triển du lịch cộng đồng sẽ tạo ra thêm công ăn việc làm và tăng thêm thu nhập cho người dân, góp phần cho việc xóa đói giảm nghèo của địa phương.

Bình Liêu là một trong các địa phương của tỉnh giàu tiềm năng để phát triển du lịch cộng đồng. Ảnh: La Lành (Trung tâm TT&VH Bình Liêu)

Quảng Ninh rất giàu tiềm năng để phát triển du lịch cộng đồng. Về cảnh quan, Quảng Ninh có Vịnh Hạ Long – di sản 2 lần được UNESCO công nhận di sản thiên nhiên thế giới. Các huyện đảo Cô Tô, Vân Đồn, các đảo Cái Chiên, Vĩnh Thực hấp dẫn với cảnh quan tự nhiên, những bãi cát sạch sẽ, hoang sơ, thơ mộng; bãi tắm Trà Cổ được tôn vinh “Bãi tắm trữ tình nhất Việt Nam”.

Trên đất liền có danh sơn Yên Tử, Hồ Thiên, có Bình Liêu được ví như “Sapa thu nhỏ” với đường tuần tra biên giới, đỉnh Cao Xiêm ví như nóc nhà vùng Đông Bắc. Về phong cảnh đồng quê, Quảng Ninh có các xã đảo Hà Nam, vùng Đông Triều có nhiều nơi vẫn giữ được những nét đặc trưng của đồng bằng Bắc Bộ và ven biển.

Về văn hoá, Quảng Ninh sở hữu trên 600 di tích lịch sử văn hoá. Nhiều trong số đó được công nhận di tích quốc gia, di tích quốc gia đặc biệt như Khu di tích lăng mộ các vua Trần ở Đông Triều, khu di tích lưu niệm Chiến thắng Bạch Đằng ở Quảng Yên, Thương cảng cổ Vân Đồn, Khu di tích lịch sử - danh thắng Yên Tử, đền Cửa Ông, khu di tích lịch sử - văn hoá núi Bài Thơ…

Điều đáng nói, nhiều trong số các di tích của Quảng Ninh đều nằm trong vùng danh thắng, sơn thuỷ hữu tình khiến cho giá trị của di tích được nâng lên nhiều phần.

Quảng Ninh là nơi sinh sống của hơn 20 dân tộc anh em. Mỗi dân tộc lại có nét sinh hoạt, phương thức sản xuất, phong tục, tín ngưỡng, trang phục riêng tạo thành một bức tranh văn hoá đa sắc màu, là di sản văn hoá quý mang bản sắc Quảng Ninh.

Những năm qua, nhiều địa phương trong tỉnh đã tổ chức các hoạt động du lịch cộng đồng. Tại Bình Liêu, phát triển một số loại hình homestay. Người dân làm hướng dẫn viên dẫn các tour khách ngoại tỉnh khám phá cung đường tuần tra biên giới, leo cột mốc, lên đỉnh Cao Xiêm cắm trại.

Tại các xã Quan Lạn, Minh Châu (Vân Đồn), người dân tổ chức các dịch vụ trải nghiệm “một ngày làm ngư dân” tổ chức cho du khách câu cá, kéo lưới. Trên Vịnh Hạ Long cũng đã có các dịch vụ tương tự. Tại Quảng Yên trước đây đã thử nghiệm đưa du khách tham quan làng nghề đan thuyền trải nghiệm đan lờ; gần đây thị xã có phối hợp với 1 doanh nghiệp lữ hành thử một số tour đưa khách trải nghiệm những trò chơi dân gian, đồng quê.

Tuy nhiên, có thể thấy, dù tiềm năng rất lớn nhưng thẳng thắn mà nói những năm qua, du lịch cộng đồng ở Quảng Ninh vẫn chủ yếu là phát triển tự phát cho dù chính quyền và người dân ở các địa phương đã nhận thức được nhiều vai trò của việc gìn giữ môi trường, cảnh quan, an ninh trật tự, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hoá của cộng đồng. Nhất là tác động tích cực của du lịch cộng đồng đến mọi mặt đời sống kinh tế xã hội ở địa phương. Thời gian qua, cơ bản chỉ một số nơi tổ chức tốt các hoạt động du lịch cộng đồng như ở Khu du lịch làng quê Yên Đức, Làng Nương Yên Tử. Tuy nhiên, những nơi này đều là do doanh nghiệp tổ chức.

Cũng không khó hiểu bởi đây cũng là tình trạng chung ở nhiều tỉnh, thành phố. Hy vọng trong tương lai không xa, những tiềm năng du lịch cộng đồng của Quảng Ninh sẽ được khai thác, phát huy giá trị góp phần chung vào sự tăng trưởng của du lịch Quảng Ninh.

Đại Dương