Đặc sản khoai lang "hai nước"

Khoai lang “hai nước” (hay lúa “hai nước”, dưa “hai nước”) là cách gọi của nông dân xã Điền Công (TP Uông Bí) để phân biệt giữa khoai được thu hoạch từ những cánh đồng “hai nước” với khoai được thu hoạch từ những cánh đồng khác. Những sản phẩm “hai nước” của Điền Công, đặc biệt là khoai lang luôn được người tiêu dùng ưa chuộng.

Xã Điền Công có hệ thống sông, kênh và cửa biển bao quanh. Những cánh đồng “hai nước” nằm ở khu vực bãi bồi trong đê Điền Công (thuộc khu 1 và khu 2, xã Điền Công). Cái tên “hai nước" bắt nguồn từ việc bãi bồi nằm tại khu vực cửa sông đổ ra biển, là vùng giao giữa hai thứ nước - nước ngọt của sông và nước mặn của biển. Tiếp nhận dinh dưỡng từ hai dòng nước nên những cây trồng trên mảnh đất này có những ưu thế rất riêng.

Nông dân xã Điền Công thu hoạch khoai lang.

Cây khoai lang từ lâu đã trở thành cây trồng quen thuộc của nông dân xã Điền Công. Chất đất pha cát của những bãi bồi rất thích hợp cho sự sinh trưởng và phát triển của cây khoai lang. Và cũng chính chất đất chua mặn của vùng nước lợ đã tạo nên hương vị thơm ngon đặc biệt cho khoai lang ở đây.

Trước đây, nông dân xã Điền Công chỉ trồng những giống khoai truyền thống như khoai lim, khoai năm tấn. Vài năm trở lại đây, được sự hỗ trợ của thành phố trong chuyển đổi giống cây trồng sang những giống mới cho năng suất và hiệu quả kinh tế cao, bà con đã mạnh dạn chuyển đổi sang trồng giống khoai lang lòng vàng. Cây hợp đất, sinh trưởng tốt và cho năng suất cao. Khoai Điền Công bở chắc, ruột màu vàng tươi, ngoài vị ngọt còn có chút mặn đằm, rất dễ ăn mà lại không ngán. Hương vị đặc biệt này đã tạo nên thương hiệu cho khoai Điền Công. Nhiều người chờ đến mùa khoai xuống tận ruộng mua bằng được vài chục kg khoai “hai nước” để ăn dần. Những sản vật của vùng đất “hai nước” cũng là thức quà quê đặc biệt mà nhiều người dân Uông Bí lựa chọn mang đi biếu tặng những người bạn phương xa.

Ra chợ, những sản phẩm “hai nước” của Điền Công bao giờ cũng được người tiêu dùng ưa chuộng, đánh giá cao. Chính vì thế, dù giá có cao hơn những nông sản cùng loại nhưng khoai lang “hai nước” hay bất cứ sản vật “hai nước” nào của Điền Công đều luôn trong tình trạng cung không đủ cầu. Người nông dân cũng không phải vất vả tìm đầu ra cho sản phẩm bởi sản xuất đến đâu sẽ có thương lái thu mua đến đó. Giá khoai lang bán tại ruộng của người dân là 20.000k/kg, vào đầu hay cuối mùa có thể đạt từ 25.000 - 30.000đ/kg, cao hơn cả khoai lang giống Nhật trồng tại Đà Lạt được bán tại các chợ.

Khoai lang Điền Công có thể chế biến được nhiều món như: Luộc, hấp, chiên, làm bánh, nấu chè. Tùy vào món ăn mà chọn củ khoai to hay bé. Khoai ngon là những củ tròn đều, vỏ nhẵn. Chú ý không chọn những củ có vỏ sần sùi vì đấy là những củ già và có nhiều xơ. Với món khoai luộc không nên cho quá nhiều nước và để lửa to, nước sôi mạnh có thể làm khoai bị nát. Đối với món khoai chiên nên chú ý chiên ngập dầu, nhiệt độ dầu từ 150 - 160 độ C để dầu không bị cháy khét làm mất mùi của khoai.

Khoai lang chiên vàng ruộm, món ngon chế biến từ khoai lang Điền Công.

Khoai lang thường được xuống giống vào tháng 8, tháng 9 của năm trước và thu hoạch vào tháng 4, tháng 5 của năm sau. Năm 2018, xã Điền Công có 15ha trồng khoai lang. Với sự chăm sóc tốt của người dân, vụ khoai năm 2018 cho sản lượng khá cao. Thời điểm hiện nay đang vào vụ thu hoạch khoai, nếu có thể du khách hãy về Điền Công một lần vào thời gian này để thưởng thức đặc sản khoai lang “hai nước”.

Huyền Trang (Trung tâm TT - VH TP Uông Bí)