"Du lịch cộng đồng sẽ đem lại nhiều lợi ích hơn cho người dân địa phương..."

Trong giới doanh nhân làm du lịch tại Quảng Ninh, ông Đoàn Văn Dũng, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Du lịch Sen Á Đông luôn được các đồng nghiệp đánh giá là người say mê, thích khám phá những vùng đất mới với những ý tưởng phát triển du lịch cộng đồng hấp dẫn. Và cũng chính Công ty CP Du lịch Sen Á Đông là một trong những đơn vị tiên phong trong việc phát triển loại hình du lịch gắn với cộng đồng tại Quảng Ninh hiện nay. Trò chuyện với PV Báo Quảng Ninh, ông Dũng chia sẻ:

Ông Đoàn Văn Dũng

+ Tôi bắt đầu làm du lịch từ những năm 1990, mới đầu chỉ là những con đò đưa, đón khách qua sông Cửa Lục. Thời điểm đó ở Hạ Long tàu du lịch đưa khách tham quan Vịnh Hạ Long không nhiều như bây giờ, chỉ có vài con tàu sắt, như tàu Vượt Sóng, tàu Hạ Long 1, Hạ Long 2... Mãi sau thì nhu cầu này mới ngày càng lớn và từ một vài con đò nhỏ, chúng tôi đã phát triển thành đội tàu du lịch. Lúc đầu, đội tàu du lịch của gia đình tôi đón khách đại trà, tất cả các loại khách trong nước và quốc tế chúng tôi đều phục vụ. Đến năm 2000, đội tàu có khoảng hơn 10 chiếc chuyên đưa đón khách tham quan Vịnh và năm sau thì chúng tôi thành lập công ty với tên gọi là Công ty TNHH Cánh buồm Nhiệt đới với phương châm hướng tới thị trường kinh doanh chính là khách du lịch châu Âu...

- Tại sao ông lại tập trung vào đối tượng chính là khách du lịch châu Âu mà không phải là thị trường khách nào khác?

+ Như bạn biết đấy, trong các đối tượng khách du lịch nước ngoài đến Quảng Ninh, khách châu Âu thường chiếm tỷ lệ cao nhất và nhu cầu tham quan Vịnh của họ cũng “rải đều” trong năm chứ không bị ảnh hưởng bởi yếu tố mùa vụ. Thêm nữa, qua thực tế tôi nhận thấy khách du lịch châu Âu họ tiêu dùng dịch vụ rất văn minh, họ luôn đề cao dịch vụ tốt và sẵn sàng chi trả cao. Tôi học được rất nhiều ở họ. Bên cạnh đó, tôi cũng nhận thấy xu thế của khách du lịch châu Âu là rất thích khám phá những vùng đất còn hoang sơ, mang đậm bản sắc văn hoá bản địa, điều này làm tôi thấy thích họ...

- Có phải vì thế “khám phá vùng đất mới” mà năm 2005 ông đã chuyển hướng kinh doanh sang khu vực vịnh Bái Tử Long thay vì ở Vịnh Hạ Long như trước đó?

+ Cũng có một phần là vì điều đó! Tôi nhớ vào thời điểm năm 2005, trong Công ty Cánh buồm Nhiệt đới có một bộ phận của một số hãng lữ hành tách ra do không đồng nhất về quan điểm phát triển và chúng tôi thành lập Công ty CP Du thuyền Đông Dương chuyên kinh doanh dịch vụ tàu nghỉ đêm trên Vịnh. Cùng với việc thành lập công ty mới, chúng tôi định hướng xây dựng một sản phẩm đặc biệt dựa trên xu thế của du khách và đi theo định hướng của UBND tỉnh Quảng Ninh, đó là mở rộng không gian Vịnh Hạ Long sang vịnh Bái Tử Long…

- Có phải công ty của ông là đơn vị tiên phong trong việc mở rộng khai thác tuyến du lịch tham quan vịnh Bái Tử Long thời điểm ấy không?

+ Đúng đấy! Như tôi nói ở trên, năm 2005 chúng tôi bắt đầu khai thác tham quan vịnh Bái Tử Long. Và vì là đơn vị đầu tiên mở tuyến nên lúc đầu mới đi vào hoạt động, Công ty cũng gặp không ít khó khăn. Bởi điều này còn hơi mới lạ, du khách hầu như chưa biết đến. Có những hãng lữ hành họ bay từ bên Pháp sang hỏi là tại sao không đi tham quan Vịnh Hạ Long mà lại là Bái Tử Long? Chúng tôi giải thích, đưa họ đi thực tế, mãi sau họ mới chấp nhận ký hợp đồng gửi khách. Thế rồi dần dần các hãng lữ hành quốc tế lớn mới bắt đầu để ý đến vịnh Bái Tử Long nhiều hơn.

- Khi khai thác loại hình du lịch nghỉ đêm trên vịnh Bái Tử Long, công ty ông đã mở ra nhiều cơ hội cho người dân nơi đây có thêm công ăn, việc làm, đặc biệt là người dân làng chài trên Vịnh biết làm du lịch… Ông  có thể cho biết thêm về điều này?

+ Ở vịnh Bái Tử Long, ban đầu chúng tôi đã chọn làng chài Vung Viêng làm điểm nhấn cho tour du lịch của mình. Đến năm 2008, chúng tôi tiếp tục hỗ trợ cho làng chài Cống Đầm. Tại đây, công ty tôi đã hình thành hợp tác xã dịch vụ chèo đò, tạo công ăn việc làm cho một số người dân ở tại các làng chài. Ban đầu, do tàu của công ty nhỏ, chỉ có 1-2 phòng nên lượng khách du lịch cũng ít, hợp tác xã chỉ có 2-3 xã viên phục vụ chèo đò, đưa khách tham quan làng chài. Sau đó, Công ty đóng thêm nhiều tàu hơn, số phòng tăng lên, lượng khách của công ty cũng nhiều hơn. Mặt khác, sau này, thương hiệu vịnh Bái Tử Long đã được nhiều hãng lữ hành lớn biết đến và họ đưa khách đến tham quan nhiều hơn. Từ đó dịch vụ chèo đò đưa khách ngắm cảnh tại làng chài mới thực sự phát triển.

- Được biết, dự án bảo vệ môi trường “Vì một Hạ Long xanh” mà công ty ông là đơn vị trực tiếp triển khai thực hiện cũng ra đời từ đây?

+ Ngay từ khi thành lập công ty, chúng tôi đã xác định đi cùng với  mục tiêu kinh doanh là trách nhiệm bảo vệ môi trường. Vì lẽ đó, dự án “Vì một Hạ Long xanh”, bao gồm các hoạt động: Dự án thu gom rác thải tại làng chài Vung Viêng, trồng rừng ngập mặn, thay phao xốp bằng loại phao khác ít tác động tới môi trường, rồi các dự án hỗ trợ học sinh làng chài học tập... Tất cả các hoạt động này đều được lấy ra từ Quỹ bảo vệ môi trường của Công ty, với nguồn kinh phí đóng góp được trích ra từ các hoạt động kinh doanh du lịch của đơn vị.

Ban đầu, chúng tôi muốn làm dự án đó để cổ vũ cho các công ty du lịch thấy vai trò của doanh nghiệp trong vấn đề bảo vệ môi trường, để từ đó đưa ra những kế hoạch hành động. Tôi cho rằng, dự án “Vì một Hạ Long xanh” đã thành công, tạo được xu thế trong công tác bảo vệ môi trường cho các tổ chức kinh doanh dịch vụ du lịch trên Vịnh Hạ Long và du khách cũng nhìn nhận các doanh nghiệp khai thác kinh doanh du lịch trên Vịnh Hạ Long một cách tốt hơn.

Đến bây giờ, dự án có quy mô lớn hơn, nó trở thành một hoạt động có trách nhiệm của Công ty. Chúng tôi đang hướng vào một số điểm mà đơn vị đang hoạt động kinh doanh phát triển du lịch, đó là TP Hạ Long, Vịnh Hạ Long, xã Yên Đức (Đông Triều) và một số khu vực ở Bình Liêu. Chúng tôi xác định, mình đầu tư du lịch vào vùng nào thì mình phải có trách nhiệm bảo vệ môi trường ở vùng đất đó một cách thực sự nghiêm túc.

- Sau khi mô hình du lịch làng chài Vung Viêng phát triển, lý do nào mà ông lại tiếp tục chọn một làng quê là Yên Đức (Đông Triều), thậm chí sắp tới đây là lên tận vùng miền núi Bình Liêu, để phát triển du lịch cộng đồng?

+ Khi kinh doanh dòng khách châu Âu, châu Mỹ, châu Úc, tôi nhận thấy, họ nhìn nhận Việt Nam là một đất nước có nền văn hoá lúa nước rất độc đáo. Bản thân du khách rất muốn khám phá điều đó. Ở miền Bắc mình có rất nhiều làng quê mang đậm yếu tố văn hoá đó như ở Hưng Yên, Bắc Ninh v.v.. Với Quảng Ninh, chúng tôi chọn làng quê Yên Đức, bởi Yên Đức hội tụ nhiều nét văn hoá của một làng quê Bắc Bộ, không chỉ có cảnh quan thiên nhiên rất đẹp, người dân thân thiện, mà đây còn là địa điểm rất thuận lợi trong tuyến giao thông Hà Nội - Hạ Long. Và để góp phần nâng cao chuỗi dịch vụ của công ty từ Hà Nội xuống Hạ Long phong phú hơn, sau khi đưa khách vào để lấy ý kiến, được sự ủng hộ của chính quyền địa phương, người dân Yên Đức, chúng tôi bắt đầu triển khai đầu tư ở đó. Cho đến bây giờ, Công ty đã đầu tư khoảng 20 tỷ đồng vào mô hình du lịch ở làng quê Yên Đức, giải quyết việc làm cho hơn 30 lao động là người địa phương. Đặc biệt, năm nay mô hình du lịch làng quê Yên Đức đang có rất nhiều khởi sắc, bắt đầu các hãng lữ hành nước ngoài lớn đã đặt hàng đưa các tour vào đó để ăn trưa, xem múa rối nước v.v.. Ngoài ra chúng tôi cũng đang tiếp tục xây dựng dự án đầu tư phát triển du lịch cộng đồng tại Bình Liêu. Tôi rất kỳ vọng có thể liên minh với chính quyền, người dân đưa ra một phương pháp quản trị, định hướng phát triển cho cộng đồng ở đây ngay từ đầu, để trở thành một cộng đồng làm du lịch xuất sắc. Và tôi rất vui khi ý tưởng đầu tư làm du lịch cộng đồng này đã được chính quyền nơi đây đồng tình ủng hộ. Họ rất muốn và rất sẵn sàng cho sự phát triển du lịch ở địa phương với một tinh thần trách nhiệm rất cao, điều đó là rất quan trọng và nó làm cho tôi cảm thấy rất muốn tham gia và đồng hành với họ.

- Sắp tới ông có những dự định như thế nào về phát triển du lịch cộng đồng?

+ Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ hình thành các sản phẩm dịch vụ du lịch ở Bình Liêu. Cùng với đó, Công ty chúng tôi sẽ xây dựng trung tâm thông tin hỗ trợ du khách tại Hà Nội. Bởi hiện nay du khách đi du lịch tự do rất nhiều và họ cần có một điểm tựa tin cậy. Chúng tôi sẽ đem đến cho họ những dịch vụ miễn phí để hỗ trợ thông tin về du lịch khi họ gặp khó khăn và họ sẽ yên tâm hơn khi đến với Hạ Long. Thêm nữa, chúng tôi mong muốn hình thành trung tâm du lịch cộng đồng ở Hạ Long; phát triển chương trình du lịch City tour, kết nối được các điểm tham quan ở TP Hạ Long nhằm phát huy được giá trị các cơ sở hạ tầng đã được đầu tư, thúc đẩy dịch vụ phát triển đem lại nhiều lợi ích hơn cho cộng đồng. Trong mục tiêu phát triển của Công ty CP Du lịch Sen Á Đông chúng tôi sẽ phát triển lữ hành quốc tế. Thời gian tới, chúng tôi sẽ hình thành chuỗi dịch vụ xuyên suốt Việt Nam cho du khách Âu, Mỹ, Úc... Hiện tại chúng tôi mới chỉ tổ chức cho khách đi du lịch ở miền Bắc và mong muốn thương hiệu mà chúng tôi xây dựng là Tổng Công ty Du lịch Sen Á Đông sẽ trở thành một công ty lữ hành mạnh, với lượng du khách đến Hạ Long nhiều hơn, góp phần định hướng xây dựng ra các sản phẩm du lịch mới.

Dự kiến trong tháng 10 tới, Công ty CP Du lịch Sen Á Đông phối hợp với Hội Văn học, Nghệ thuật tỉnh tổ chức Hội thảo với chủ đề: “Chung tay xây dựng TP Hạ Long xanh, sạch, đẹp, là nơi cần đến và đáng sống”. Hội thảo sẽ có sự tham gia của các em học sinh, giới trí thức, doanh nghiệp... Chúng ta sẽ mơ về một thành phố đáng sống với những yếu tố, điều kiện tốt đẹp nhất. Từ đó có hành động để thực hiện mục tiêu xây dựng TP Hạ Long trở thành nơi cần đến và đáng sống…

- Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện này!

Thu Hương (Thực hiện)