Diễn viên Lan Phương: Sơn Đoòng đẹp thì phải 'phô' ra chứ!

Lan Phương từ chối nhắc lại câu chuyện cô từng là ứng viên đại sứ du lịch, nhưng khi nói đến lĩnh vực mà cô quan tâm, Phương sẵn lòng trả lời phỏng vấn qua điện thoại trong khi đang lái xe dưới mưa trên đường cao tốc, nhân sự kiện Sơn Đoòng lên truyền hình Mỹ và những con số ảo vừa “ru ngủ” ngành du lịch VN...

Những người khó chịu sẽ không điền vào phiếu khảo sát

Tổng cục Du lịch VN vừa công bố những con số gây kinh ngạc: Có tới 94,09% người được hỏi đánh giá du lịch VN ở mức tốt và rất tốt, trong khi một kết quả khác lại cho biết, đã là tháng thứ 11 liên tiếp, lượng khách quốc tế đến VN bị giảm sút đáng kể so với cùng kỳ… Nào, nữ ứng viên đại sứ du lịch, bạn thấy sao?

- Ôi, xin đừng nhắc lại chuyện đó ở đây vì như chị cũng biết đấy, chức danh đại sứ du lịch ấy, cho đến giờ này đã không được ai đả động gì đến nữa rồi. Điều đó có lẽ đã không còn quan trọng.

Còn những con số, nói sao nhỉ, rốt cuộc cũng sẽ chỉ là những con số mà thôi, dù sai dù đúng. Tôi không nghĩ mình có đủ quan sát để đánh giá nó ở tầm vĩ mô. Chỉ là, thường thì rất khó để đánh giá một số liệu khảo sát. Bởi nó tùy thuộc vào những lá phiếu được đưa ra vào thời điểm nào, cho đối tượng nào.

Nếu đó là một đoàn khách may mắn gặp được một tour tốt, do một công ty lữ hành có kinh nghiệm, lại không bị rơi vào tháng cao điểm…, thì ok, họ sẽ vui vẻ điền vào những ô trống mà chúng ta chờ đợi. Còn nếu như đó là một đoàn khách không may gặp phải một chuyến du lịch khó chịu, vì lẽ này hay lẽ khác, thì tôi ngờ là họ không đủ thoải mái để ngồi điền vào lá phiếu ấy của bạn đâu. Những người chịu khó ngồi điền, e rằng chỉ là những người cảm thấy dễ chịu, nên con số có được, chắc chắn là không thể nào bao quát được thực tế.

Thông thạo ngoại ngữ, yêu người nước ngoài và có nhiều bạn bè đến từ nước khác…, bạn thường nhận được những phản hồi nào từ họ về cách làm du lịch ở VN?

- Hầu hết bạn bè tôi lúc mới sang VN thì thường cảm thấy rất thích thú, bởi với họ, VN là một đất nước chưa phát triển quá mức đến nỗi bị mất đi những vẻ đẹp truyền thống hay hoang dã mà giờ đây không dễ gặp ở những nước phát triển khác. Đặc biệt, thức ăn đường phố phải nói là thứ mà họ vô cùng ưa thích.

Thế nhưng, sau những trải nghiệm ban đầu đó, thì không có thêm nhiều điều đặc biệt khác để cho họ khám phá tiếp. Nếu như không muốn nói, có một số người bạn của tôi sau một thời gian lưu lại VN khá lâu, đã nói với tôi rằng họ không còn muốn quay lại VN. Lý do thường là họ không cảm thấy hài lòng với những bất cập trong chuyện giấy tờ, thủ tục hành chính, vệ sinh môi trường… ở ta. Một số quay lại, không vì yêu thích, mà chỉ là vì có việc.

Kỳ quan đâu của riêng ai

 Yêu thích du lịch, có dịp đi đây đi đó nhiều, bạn thấy đâu là sự khác biệt lớn nhất trong cách làm du lịch của ta và các nước phát triển?

- Khi bạn đến một đất nước văn minh, dù với mục đích du lịch hay thăm thân, hay chỉ là một chuyến công tác…, thì điều khác biệt lớn nhất mà bạn nhận được chắc chắn là cảm giác thoải mái, dễ chịu. Điều đó đến trước hết từ trong chính cách hành xử của những người dân bình thường nơi công cộng, trong cách họ kiên nhẫn xếp hàng chờ tới lượt mình, hay cẩn thận bỏ từng mẩu rác nhỏ vào thùng đựng rác.

Đặc biệt là trong cách họ luôn sẵn lòng giúp đỡ người khác, dù đó là một người họ chưa bao giờ gặp hoặc có thể không bao giờ gặp lại. Có những nơi mà tôi không ngờ như tại một hòn đảo nhỏ của Thái Lan, ngay cả những người nông dân chân chất nơi đây hóa ra cũng đã được ngành du lịch Thái Lan tìm đến để dạy họ cách làm du lịch, kịp trước khi du khách đặt chân tới. Điều khiến tôi không tin nổi vào mắt mình là tại một hòn đảo heo hút ngoài khơi, mà những chiếc bát, chiếc đĩa cũng được những bàn tay thô ráp kia xếp đặt một cách rất sạch sẽ và lịch sự dưới những tấm phủ trắng tinh, y như đang trong một khách sạn.

Hay như khi tôi sang Nhật Bản, điều làm tôi cảm thấy hạnh phúc không chỉ là những khoảng trời rợp hoa anh đào, mà còn vì cảm giác đó quả là một nơi đáng sống, trong cách người Nhật luôn lịch sự ở mọi nơi mọi lúc, thể hiện trong cách đi đứng, nói năng, giúp đỡ người khác nhiệt tình, cũng như luôn tránh làm phiền người khác. Họ luôn cố gắng giữ vệ sinh sạch sẽ tại bất kỳ nơi nào họ đi qua, dấu vết để lại nếu có thì chỉ là để tiện lợi cho người đến sau… Còn du lịch trong nước, tôi thường xuyên cảm thấy không thoải mái vì bị chèo kéo, chặt chém và nhất là vấn nạn xả rác vô tội vạ.

Sự kiện Sơn Đoòng lên truyền hình Mỹ mới đây đã làm dân ta được một phen mở mày mở mặt, nhưng cũng làm dấy lên một cuộc tranh luận: Nên đóng hay mở cửa Sơn Đoòng, giữa nguồn lợi kinh tế và cái giá phải trả cho điều đó. Trong khi đó, tại Hà Giang, chính quyền địa phương nơi đây đã chọn cách đóng cửa một hang động rất đẹp khác cũng vừa được phát hiện để bảo tồn cảnh quan hoang dã ấy. Bạn ủng hộ quan điểm nào hơn?

- Đẹp tốt thì phải phô ra chứ, kỳ quan đâu của riêng ai! Thế giới cũng làm thế mà, nhất là khi nó còn mang lại nguồn lợi kinh tế cho một địa phương nghèo… Có điều, hơn nhau ở nhau ở chỗ là phải khoe thế nào cho khéo, để sau khi đem khoe, giá trị đó thay vì bị đe dọa, sẽ được phát tán và nhân lên. Làm sao để, như người ta vẫn nói, nếu để lại, thì chỉ nên là những dấu chân và nếu mang đi, thì chỉ nên là những bức ảnh.

Có lần, tới thăm một khu du lịch sinh thái tại Brunei, tôi thấy người ta cho xây một cái tháp rất cao trên đỉnh núi để khách du lịch được phóng tầm mắt ngắm toàn bộ bức tranh thiên nhiên kỳ vĩ mà không hề gây phá vỡ cảnh quan. Rất đông du khách kéo đến, nhưng tuyệt nhiên, không có lấy một cọng rác nào dọc đường chúng tôi đi.

Nhưng ở ta thì sao, rác luôn có mặt ngay tại những điểm du lịch nổi tiếng nhất, càng nổi tiếng càng dễ có rác. Xả rác bừa bãi đã thành một thói quen và vấn nạn ở ta mất rồi. Tuy nhiên, tôi không nghĩ điều đó là khó cải tạo. Nếu du khách, hay người dân ở đó chưa có ý thức, thì chính quyền địa phương, những công ty lữ hành, hay rộng ra là toàn ngành du lịch… phải giúp người dân ý thức được điều đó. Đừng nghĩ một cọng rác là bé, vì đó đôi khi là điều quyết định một người khách trở lại hay không trở lại nhà bạn. Chẳng phải, du lịch, trước hết là đi mua cảm giác sao?

Vậy, theo bạn, sẽ đi về đâu những con số ảo?

- Ảo, thì cũng sẽ chỉ mãi là ảo, nếu như ai đó trong chúng ta không nghĩ đến những hành động cụ thể, thiết thực. Cuộc sống lúc này, về cơ bản, đã bị chi phối quá nhiều bởi thế giới ảo, con số ảo, cảm giác ảo… Nhiều nhầm lẫn cũng đã được xây nên từ đó. Nên hiển nhiên, bớt được chừng nào hay chừng ấy…

- Cảm ơn những chia sẻ của chị.

Theo Lao động