Khám phá du lịch Tiên Yên

Ðược thiên nhiên ưu đãi với hệ thống núi đồi xen kẽ sông ngòi, biển cả tạo nên phong cảnh thơ mộng, hữu tình, từ lâu Tiên Yên đã được biết đến là một trong những địa phương có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch. Ðể biến tiềm năng thành hiện thực, các sản phẩm du lịch nơi đây đang dần được huyện xây dựng, phát triển, trở nên phong phú, hấp dẫn, mới mẻ, đáp ứng nhu cầu đa dạng của du khách.

Tiên Yên trong ngày lễ kỷ niệm 60 năm tiếp quản, 8-8 (1954-2014). Ảnh: Đình Duy

Từ Pạc Sủi đến Lòng Vàng...

Từ thị trấn Tiên Yên, chúng tôi đi xe máy (khoảng 10 cây số) theo quốc lộ 18A, vượt cầu Tiên Yên, men theo đường phía đồi Truyền hình để tới chân thác. Đi cùng đoàn, anh Nguyễn Thanh Sơn, Trưởng Đài TT-TH huyện Tiên Yên nói: “Có khá nhiều đường để tới được Pạc Sủi. Một số người thạo đường thì đi từ Khe Há tới thẳng đỉnh thác rồi đi xuôi xuống, hoặc có thể đi từ Đông Ngũ hay Phong Dụ sang. Có người thì chọn con đường đi bộ từ Khe Và (xã Yên Than), vượt qua dãy núi Đỏ tới chân thác, với lối đi này, du khách có thể khám phá trọn vẹn sự hoang sơ của núi rừng”.

Mất khoảng gần 3 tiếng đồng hồ để leo từ chân dốc tới tận tầng thác trên cùng của Pạc Sủi, nhưng chúng tôi đều thấy mệt mỏi xua tan khi được tận mắt chứng kiến con thác hùng vĩ. Có độ cao gần 700 mét so với mặt nước biển, với 16 tầng, thác Pạc Sủi (xã Yên Than, huyện Tiên Yên) được biết tới với sự kỳ vĩ, thơ mộng đến mê lòng người. Có người đã từng ví vẻ đẹp của nơi đây như những nàng tiên nữ có mái tóc dài óng ả đang mời gọi những du khách thích khám phá mạo hiểm. Mỗi tầng thác ở đây đều mang lại một dáng vẻ, cảm nhận khác nhau. Có tầng thác dốc thẳng đứng, nước chảy mạnh, xiết, tạo bọt trắng xóa. Có tầng lại thoai thoải, nước chảy êm đềm, róc rách. Tới Pạc Sủi, ai cũng cảm nhận tầng thác trên đẹp hơn hẳn tầng thác dưới. Vì thế, chúng tôi đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác. Leo chừng 6 tầng thác, đoàn chúng tôi ngồi nghỉ và ăn gà luộc Tiên Yên đã được chuẩn bị sẵn. Một số thành viên trong đoàn còn ghé tai nhau nói: “Vừa được tận hưởng cảm giác thanh bình của núi rừng, thác nước hùng vĩ, vừa được ngắm những chùm hoa lan sắc tím, vừa được thưởng thức đặc sản của mảnh đất Tiên Yên, chẳng gì tuyệt vời hơn!”. Pạc Sủi theo tiếng của người Hoa phiên âm là Bạch Thủy, nghĩa là nước trắng. Đây hiện là nơi sinh sống của khoảng 80 hộ dân người Dao và người Sán Chỉ. Họ sống chủ yếu bằng nghề trồng lúa, chăn nuôi gia súc và trồng rừng. Quả thật, không chỉ thiên nhiên mà con người ở nơi đây cũng thuần khiết vô cùng.

Nếu như tới thác Pạc Sủi, du khách được trải nghiệm sự mạo hiểm, kỳ vĩ, thì đến mũi Lòng Vàng (xã Đồng Rui, Tiên Yên), mọi người sẽ được chiêm ngưỡng một không gian lãng mạn với bãi cát trải dài mịn màng,  nước biển xanh biếc đến thơ mộng. Mũi Lòng Vàng nằm cách bờ chừng 4 cây số, có diện tích khoảng trên 20ha. Phải đợi nước thủy triều lên, chúng tôi mới có thể ra được mũi Lòng Vàng, mất khoảng 15 phút đi tàu từ cảng Mũi Chùa. Trên con đường tới được mũi Lòng Vàng, chúng tôi được thoả sức chiêm ngưỡng các cánh rừng ngập mặn với hệ sinh thái vô cùng trù phú, như: Đước, sú vẹt xanh mướt, cao từ 5-6 mét. Lái đò cho chúng tôi, anh Nguyễn Minh Toàn (xã Đồng Rui) nói: “Hệ sinh thái rừng ngập mặn nơi đây không những giúp cho chúng tôi kiếm thêm thu nhập từ nguồn lợi hải sản, mà còn góp phần bảo vệ môi trường, điều hoà không khí…”. Đang dở câu chuyện với anh Toàn, thì mũi Lòng Vàng hiện ra trước mắt chúng tôi vô cùng tuyệt đẹp. Trời nắng, trong xanh, nước biển xanh biếc. Với hơn 3 cây số bờ cát trải dài với những con sóng nhấp nhô, vỗ nhẹ vào bờ, tạo cảm giác nhẹ nhàng, mê mẩn đến khó tả. Có lẽ, bãi cát ở đây chưa có sự tác động nhiều của con người, nên hầu như còn giữ vẻ đẹp hoang sơ vốn có. Không chỉ được tắm biển, chúng tôi còn được trải nghiệm đánh bắt hải sản cùng một số ngư dân nơi đây. Đi cùng chúng tôi, đồng chí Đào Huy Toàn, Trưởng Ban Tuyên giáo Huyện ủy cho biết: “Huyện đang lên kế hoạch phát triển mũi Lòng Vàng cùng khu phụ trợ trở thành một điểm du lịch hấp dẫn của huyện. Trong tương lai không xa, chắc chắn mũi Lòng Vàng cùng với đảo Ðồng Rui sẽ trở thành điểm du lịch hấp dẫn du khách trong tour khám phá từ Vịnh Hạ Long ra Móng Cái”.

Mũi Lòng Vàng (xã Ðồng Rui, huyện Tiên Yên) lúc hoàng hôn.

Ðộc đáo các di tích lịch sử, văn hoá

Bên cạnh những danh thắng hữu tình, nên thơ, Tiên Yên còn được biết đến với khá nhiều di tích lịch sử, văn hóa đã và đang ngày càng hấp dẫn du khách. Đó là di tích lịch sử Khe Tù (thị trấn Tiên Yên); miếu Đại Vương (xã Hải Lạng); di tích lịch sử núi Khe Giao (xã Điền Xá); Linh Quán tự (thị trấn Tiên Yên) v.v.. Trong đó, nổi bật phải kể đến di tích lịch sử Khe Tù. Qua lời kể của một số vị lão thành cách mạng trên địa bàn huyện, chúng tôi được biết, trong thời kỳ thực dân Pháp chiếm đóng, nơi đây được giặc chọn để xây dựng nhà, hầm nhốt tù nhân là những chiến sĩ cách mạng. Nơi này khi đó được bố trí rất kiên cố gồm có 2 hệ thống nhà giam. Trong Khe Tù, quân Pháp còn cho xây bốt canh gác nhằm ngăn chặn ý định vượt ngục của tù nhân. Qua thời gian, mặc dù di tích đã không còn nguyên vẹn, song những dấu tích nền móng của một nhà tù, nơi giam giữ các chiến sĩ cộng sản vẫn còn hiện hữu. Và nhờ đó, không riêng chúng tôi mà bất cứ một du khách nào khi đặt chân tới đây cũng đều có thể thấu hiểu hơn về những khó khăn, gian khổ của một thời kỳ chiến tranh. Ðáng chú ý nữa là miếu Ðại Vương (thôn Hà Dong Bắc, xã Hải Lạng). Cách trung tâm xã Hải Lạng khoảng 2km, miếu Ðại Vương nằm khuất dưới tán cây cổ thụ rất lớn. Miếu Ðại Vương hiện là nơi sinh hoạt tín ngưỡng duy nhất của bà con trong xã. Hằng năm tại miếu còn có các ngày lễ: Cầu phúc tháng Giêng, cầu nước chống hạn, lễ cầu may, tạ lễ cuối năm… Vào những ngày này, nhiều hoạt động văn hoá, văn nghệ, các trò chơi dân gian sôi nổi, phong phú được tổ chức tại đây.

Cùng với di tích lịch sử Khe Tù, miếu Đại Vương, các di tích lịch sử, văn hóa khác trên địa bàn cũng đang góp phần níu giữ chân khách du lịch. Đó là núi Hậu Sơn (xã Tiên Lãng), nơi cắm lá cờ đỏ sao vàng đầu tiên của quân Đệ tứ chiến khu Đông Triều; là di tích lịch sử núi Khe Giao (xã Điền Xá), nơi thành lập Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên của huyện; là Linh Quán tự, Tín Tâm miếu (thị trấn Tiên Yên)... những nơi thể hiện tín ngưỡng, tâm linh của người dân nơi đây.

Thác Pạc Sủi (xã Yên Than, huyện Tiên Yên) được biết tới với sự kỳ vĩ, thơ mộng đến mê lòng người.

Thay lời kết

Khám phá những địa điểm danh thắng, di tích lịch sử văn hóa, thấy Tiên Yên có rất nhiều tiềm năng để phát triển du lịch, tạo nên nét riêng biệt ở khu vực cửa ngõ miền Ðông của tỉnh, kết nối các điểm du lịch từ Vịnh Hạ Long đến Móng Cái. Bên cạnh yếu tố về tự nhiên, nơi đây còn có yếu tố con người, văn hóa đặc sắc. Tiên Yên hiện có 13 dân tộc cùng sinh sống như Dao, Tày, Sán Chỉ, Sán Dìu... Trong đó, nhiều đồng bào dân tộc ở Tiên Yên còn lưu giữ được các giá trị văn hóa truyền thống qua các lễ hội dân gian, nghệ thuật kiến trúc, hội họa, trang phục. Sự phong phú trong nét văn hóa truyền thống các dân tộc cùng sinh sống trên địa bàn được hiện hữu vô cùng rõ rệt. Ðây cũng là một trong những yếu tố hấp dẫn khách du lịch, đặc biệt là du khách quốc tế. Không chỉ vậy, Tiên Yên còn được biết đến với những dãy phố cổ trầm mặc. Hiện nay, ở trung tâm thị trấn Tiên Yên vẫn còn lưu giữ, tồn tại nhiều ngôi nhà cổ kính, xây bằng đá và gạch đen, mái ngói màu xưa cũ, được xây dựng từ những năm đầu thế kỷ 20. Có người còn nói với tôi, phố cổ ở Tiên Yên trông hao hao giống phố cổ Hội An (tỉnh Quảng Nam), khi mà cả 2 nơi đều có những dãy phố nhà ống, cũng chẳng có vỉa hè và đều nằm bên cạnh dòng sông uốn lượn. Với phố cổ Tiên Yên, trải qua nhiều thăng trầm, một vài ngôi nhà đã được tu sửa, song vẫn còn mang dáng dấp của kiến trúc xưa với nét yên bình, trầm mặc, cổ kính.

Với những thuận lợi về vị trí địa lý - giao thông liên kết với nhiều cửa khẩu như Móng Cái, Bắc Phong Sinh, Hoành Mô, thậm chí cả Tân Thanh (Lạng Sơn), Tiên Yên sẽ tập trung xây dựng những điểm dừng chân cho du khách, điểm nghỉ dưỡng để kết nối với các điểm du lịch trong tỉnh. Với yêu cầu ngày càng cao của du khách, huyện sẽ phải tính toán, xây dựng nhiều sản phẩm du lịch hơn, hiệu quả hơn, nhằm níu chân khách du lịch lâu hơn khi đến với địa phương. Phát triển du lịch là một giải pháp hữu hiệu đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội của huyện theo hướng bền vững.

Lan Anh - Xuân Thao