Về lễ hội đền Sinh, tưởng nhớ Đức thánh Trần

Chỉ còn vài, ba ngày nữa là đến ngày khai hội Đền Sinh và song trùng là Lễ hội đến Kiếp Bạc ở huyện Chí Linh (Hải Dương). Đó cũng chính là ngày giỗ của vị Anh hùng dân tộc Hưng đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, mà dân gian đã tôn là Đức thánh Trần. (Ông mất ngày 20-8 năm Canh Tý, Hưng Long thứ 8 (năm 1300), tại tư dinh của mình ở Vạn Kiếp. Sau khi mất, ông đã được vua Trần phong tặng: "Thái sư thượng phụ quốc công Nhân Vũ Hưng Đạo đại vương"). Chính vì vậy, Lễ hội đền Sinh (cũng như Lễ hộ đền Kiếp Bạc) là dịp để nhân dân và khách thập phương dâng hương tưởng nhớ các vị vua nhà Trần cùng "Đức thánh"…

Đền Sinh thờ 8 vua Trần.

Đền Sinh vào ngày khai hội không khí rất nhộn nhịp. Nhân dân quanh vùng và khách thập phương náo nức trẩy hội. Những mâm lễ được mọi người bày biện rất cẩn thận, trang trọng để dâng lên Đức thánh Trần (tượng Đức thánh được đặt chính giữa bái đường, tay phải ngài cầm "Binh thư yếu lược", tay trái nắm chặt đốc kiếm) và tại tượng thờ các vị vua nhà Trần để cầu mong Đức thánh cùng các vị vua nhà Trần phù hộ cho mưa thuận gió hoà, đất nước bình yên, người dân mạnh khoẻ, an vui…

Ngoài ra, Lễ hội đền Sinh cũng là dịp để nhân dân ôn lại truyền thống lịch sử, những chiến công huy hoàng chống giặc ngoại xâm, với "hào khí Đông A" oanh liệt trong lịch sử của dân tộc ở một triều đại phong kiến suốt 175 năm trị vì đã để lại cho dân tộc những dấu ấn sâu sắc trên nhiều lĩnh vực, từ chính trị, quân sự đến văn hóa, tư tưởng v.v... Đặc biệt là về Phật học, mà đỉnh cao là sự ra đời của Thiền phái Trúc Lâm.

Không chỉ ở Đền Sinh, quê gốc của Đức thánh Trần và Kiếp Bạc, nơi Đức thánh Trần tạ thế, mà ở rất nhiều địa phương trong cả nước, có tục thờ Đức thánh Trần Hưng Đạo. Theo nhiều nhà nghiên cứu văn hoá, điều khiến Trần Hưng Đạo được nhân dân khắp nơi tôn thờ là thánh như vậy không chỉ bởi ông là anh hùng dân tộc mà còn là người có tấm lòng trung hiếu vẹn toàn. Cho đến khi lâm chung, ông còn không quên khuyên vua Trần: Hãy khoan thư sức dân để làm kế lâu bền giữ nước…

Ở Quảng Ninh, tín ngưỡng thờ Đức thánh Trần có từ rất lâu đời. Ngoài Đông Triều, các địa phương khác như Yên Hưng, Uông Bí, Hạ Long, Vân Đồn v.v... đều có thờ Đức thánh Trần. Đặc biệt là ở Yên Hưng, mảnh đất lịch sử đã gắn liền tên tuổi của Hưng đạo vương Trần Quốc Tuấn với trận đại thắng quân Nguyên lẫy lừng trên sông Bạch Đằng năm 1288...

Theo suốt chiều dài lịch sử từ thế kỷ XIV đến nay, phong tục thờ Đức thánh Trần đã và vẫn đang được bảo tồn, gìn giữ trong đời sống tâm linh của các thế hệ người Việt Nam. Tín ngưỡng thờ Đức thánh Trần góp phần tạo nên những bản sắc văn hoá của vùng đất và con người Quảng Ninh.

Nguyễn Xuân