Tự ý sử dụng thuốc kháng sinh – mối nguy hại khôn lường

Kháng thuốc kháng sinh là hiện tượng xảy ra khi mầm bệnh hay vi khuẩn có khả năng tạo ra cách chống lại thuốc kháng sinh làm cho thuốc kháng sinh không thể tiêu diệt hoặc làm giảm sự phát triển của chúng. Đây là hiểm họa nghiêm trọng đe dọa sức khỏe, tính mạng con người và gây thách thức cho bác sĩ trong quá trình điều trị bệnh.

Mỗi tháng, Khoa Hô hấp của các bệnh viện trên địa bàn tỉnh tiếp nhận điều trị rất nhiều bệnh nhân có bệnh lý về đường hô hấp như viêm phế quản, viêm phổi, hen phế quản bội nhiễm, nhiễm trùng đường hô hấp… Trong đó, có đến 80% số bệnh nhân phải điều trị bằng thuốc kháng sinh. Điều đáng nói là rất nhiều bệnh nhân có thời gian tự dùng thuốc kháng sinh tại nhà không thuyên giảm mới vào viện gây khó khăn cho các bác sĩ trong lựa chọn kháng sinh điều trị và kéo dài thời gian nằm viện.

Bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân bị kháng thuốc kháng sinh

Điển hình như trường hợp bệnh nhân Cao V. Đ. (68 tuổi, TP Hạ Long, Quảng Ninh) có tiền sử tai biến mạch máu não, nằm liệt giường. Bệnh nhân được người nhà đưa đến Bệnh viện Bãi Cháy trong tình trạng sốt cao 40 độ, ho đờm xanh, tím tái, hôn mê, thể trạng suy kiệt. Trước đó, bệnh nhân đã sử dụng thuốc kháng sinh tại nhà. Kết quả nuôi cấy dịch màng phổi xét nghiệm dương tính với vi khuẩn Klebsiella Pneumoniae - loại vi khuẩn nguy hiểm gây ra các loại bội nhiễm ở đường hô hấp, thường tấn công cơ thể con người khi hệ miễn dịch suy yếu.

Các bác sĩ tiếp nhận điều trị và chẩn đoán bệnh nhân bị viêm phổi kháng thuốc/tai biến mạch máu não cũ đã mở khí quản, loét cùng cụt, COPD. Sau 5 ngày điều trị bệnh nhân vẫn phải thở máy, cơn sốt thưa, nhiệt độ đỉnh giảm, các chỉ số xét nghiệm cải thiện chậm.

Bác sĩ CKI. Đào Hồng Ngự - Trưởng Khoa Nội hô hấp, Bệnh viện Bãi Cháy cho biết: “Khi có dấu hiệu sốt, ho, cảm…, người dân thường có thói quen ra hiệu thuốc và đa số thuốc mua về đều có thuốc kháng sinh. Việc sử dụng thuốc kháng sinh không qua thăm khám, kê đơn của bác sĩ chuyên khoa, không uống đúng chỉ định, liều lượng và tự ý chuyển loại thuốc… là những nguyên nhân làm cho vi khuẩn không bị tiêu diệt hoặc ngăn chặn dẫn đến điều trị thuốc kháng sinh không còn tác dụng. Điều này gây thách thức cho bác sĩ điều trị và nguy cơ tử vong cao cho người bệnh vì suy đa tạng, suy hô hấp, nhiễm trùng huyết”.

Tự ý sử dụng thuốc kháng sinh gây nguy hại cho sức khỏe

Về kê thuốc kháng sinh, dựa trên thăm khám lâm sàng và các xét nghiệm cận lâm sàng kết luận chẩn đoán bệnh liên quan đến nhiễm khuẩn, bác sĩ sẽ lựa chọn kháng sinh phổ rộng có tác dụng với từng loại vi khuẩn trong định khu các nhiễm khuẩn. Sau 3 ngày có kết quả kháng sinh đồ, các bác sĩ sẽ kê đơn thuốc điều trị theo kháng sinh đồ. Trên cơ sở đó, bác sĩ có thể chọn đúng thuốc trị đúng bệnh, hạn chế tình trạng kháng thuốc kháng sinh, giúp việc điều trị bệnh có hiệu quả và rút ngắn thời gian, chi phí điều trị bệnh cho người bệnh.

Kháng thuốc kháng sinh kéo dài thời gian nằm viện, tốn kém chi phí điều trị và nguy cơ tử vong cho bệnh nhân. Trên thực tế, có tới 80% trường hợp viêm họng, ho là do vi rút, không cần dùng đến kháng sinh vì có uống cũng không mang lại hiệu quả điều trị bệnh.

Vì vậy, để phòng ngừa kháng thuốc kháng sinh, bác sĩ khuyến cáo người dân khi có biểu hiện sốt không nên tự ý mua thuốc kháng sinh sử dụng mà cần đến cơ sở y tế để thăm khám, xác định tình trạng bệnh do vi rút, vi khuẩn, rối loạn chuyển hóa, bệnh lý cận ung thư… để có chỉ định dùng thuốc thích hợp. Khi được kê đơn thuốc, người bệnh cần tuân thủ uống đúng liều lượng, thời gian, không tự ý bỏ sớm hay kéo dài. Trong quá trình dùng thuốc kháng sinh nếu có bất thường, người bệnh phải đến bệnh viện tái khám để bác sĩ thăm khám, điều chỉnh liều lượng kháng sinh, tuyệt đối không tự ý thay đổi, mua thuốc ngoài hiệu thuốc. Và lưu ý, không dùng thuốc kháng sinh thừa từ lần sử dụng trước vì khi đó người uống sẽ thiếu liều, khiến vi khuẩn mạnh lên, kháng thuốc và làm tăng nguy cơ lây lan bệnh.

Linh An - Mạc Thảo (CTV)