Nguyên tắc cần tuân thủ khi mắc sốt xuất huyết

Những diễn biến bất lợi của thời tiết, xen kẽ các đợt nắng nóng kéo dài và các đợt mưa lớn làm cho muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết (SXH) phát sinh và phát triển mạnh. Mọi người cần đặc biệt lưu ý phòng ngừa SXH.

Khi có biểu hiện sốt trước tiên người bệnh nên đi khám để xác định có mắc sốt xuất huyết (SXH) hay nguyên nhân khác để được điều trị theo đúng căn nguyên gây bệnh. Tại bệnh viện, người bệnh được làm các xét nghiệm chẩn đoán. Tùy trường hợp cụ thể, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn điều trị. Với trường hợp nặng, người bệnh phải điều trị nội trú. Với trường hợp bệnh nhẹ, người bệnh được bác sĩ cho điều trị và theo dõi tại nhà, hẹn tái khám theo lịch cụ thể, nhập viện khi có các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm.

Cách kiểm soát sốt xuất huyết chủ yếu và hiệu quả nhất là xua muỗi, diệt muỗi, diệt bọ gậy ở những nơi muỗi thường đẻ trứng.

Đối với người bệnh SXH  giai đoạn nguy hiểm thường xảy ra từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 sau khi bị sốt. Người bệnh có thể còn sốt hoặc đã giảm sốt nên đôi khi người bệnh chủ quan cho rằng bệnh đã khỏi. Tuy nhiên đây lại là giai đoạn bắt đầu xuất huyết, người bệnh không nên chủ quan mà cần theo dõi sát các dấu hiệu của cơ thể để ngừa biến chứng và kịp thời đến viện khi có các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm. Những dấu hiệu đó là:

Chảy máu: Các chấm hay đốm màu đỏ trên da. Chảy máu mũi, lợi. Nôn ra máu. Đi ngoài phân đen. Kinh nguyệt ra nhiều/chảy máu âm đạo; nôn liên tục; đau bụng dữ dội; lơ mơ, rối loạn ý thức hoặc co giật; xanh tím, tay và chân lạnh ẩm; khó thở.

Ngoài ra, nếu bệnh nhân có tình trạng sốt cao liên tục không kiểm soát được bằng các thuốc hạ sốt thông thường cũng nên đến bệnh viện để được xử trí có hiệu quả hơn.

Nếu sốt do SXH, người bệnh nên tuân thủ các nguyên tắc sau:

Nghỉ ngơi và uống đủ nước: Khi cơ thể đang sốt cao, hãy nghỉ ngơi, dùng thuốc hạ sốt theo chỉ định, uống nhiều nước và dinh dưỡng đầy đủ. Trong đó, sữa, nước hoa quả (thận trọng với người bệnh đái tháo đường) và các dung dịch điện giải đẳng trương (oresol) và nước cơm được khuyến khích dùng cho người bệnh.

Nếu uống quá nhiều nước trắng đơn thuần có thể gây rối loạn điện giải, vì thế các loại nước trên được khuyên dùng, nước hoa quả, nước rau luộc, nước oresol... đều rất tốt cho người bệnh.

Chỉ uống thuốc hạ sốt paracetamol: Paracetamol độc với gan, thận nhưng tính độc này chỉ xảy ra khi dùng liều rất cao (15g/ngày với người lớn) và hoặc/ lâu dài hay khi dùng cùng với nhiều rượu. Còn khi dùng với liều điều trị (thấp hơn nhiều so với liều trên) trong thời gian ngắn (2-5 ngày để hạ sốt) thì paracetamol không gây độc cho cả người lớn lẫn trẻ em.

Không được dùng aspirin: Trong SXH có hiện tượng chảy máu. Aspirin  ngăn sự tập kết tiểu cầu, chống đông máu nên làm cho việc chảy máu do SXH gây ra không cầm được (nhất là xuất huyết đường tiêu hóa). Kết quả làm cho bệnh trầm trọng thêm.  Do vậy, trong SXH, không được dùng aspirin cho cả người lớn và trẻ em. Riêng với trẻ em càng đặc biệt chú ý việc cấm này vì: aspirin là yếu tố thúc đẩy gây hội chứng  Reye (phù não và suy gan nhiễm mỡ với tỷ lệ tử vong khoảng 30-50%, nếu sống sót cũng để lại di chứng tổn thương não vĩnh viễn). Aspirin làm tăng độ acid (vốn thấp ở dạ dày trẻ), gây bỏng rát viêm đường tiêu hóa, nặng hơn gây xuất huyết đường tiêu hóa.

Không dùng thuốc kháng viêm không steroid (ibuprofen, diclofenac...): Tuy không làm ngưng tập kết tiểu cầu mạnh như aspirin nhưng các thuốc kháng viêm không steroid đều có tính này (với các mức  khác nhau) nên cũng làm  cho việc chảy máu trong SXH không cầm được. Do vậy không dùng chúng khi mắc SXH.

Bệnh nhân không tự ý uống kháng sinh: Bởi SXH là bệnh do virus gây ra, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu mà chỉ điều trị triệu chứng. Kháng sinh điều trị các bệnh do nhiễm vi khuẩn. Vì vậy, uống kháng sinh không mang lại tác dụng điều trị SXH, trừ khi

người bệnh có bội nhiễm đi kèm, thì việc dùng kháng sinh cũng phải theo chỉ định của bác sĩ.

Thực hiện khuyến cáo phòng bệnh

Để chủ động phòng chống bệnh SXH trong thời gian tới, ngành y tế khuyến cáo:

1. Đậy kín hoặc lật úp tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.

2. Hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt loăng quăng/bọ gậy bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn; thau rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ, lật úp các dụng cụ không chứa nước; thay nước bình hoa; bỏ muối hoặc dầu hoặc hóa chất diệt côn trùng vào bát nước kê chân chạn.

3. Loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp/vô xe cũ, hốc tre, bẹ lá...

4. Ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày.

5. Tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch.

6. Khi bị sốt đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự điều trị tại nhà.

Theo suckhoedoisong.vn