Cải tạo, xây mới nhà chung cư cũ: Nỗ lực của Quảng Ninh

Chỉ 5 năm trước, chung cư cũ có nguy cơ mất an toàn cho người dân vẫn tồn tại nhiều trên địa bàn Quảng Ninh, việc thu hút đầu tư, cải tạo, xây dựng lại những chung cư này gặp không ít khó khăn. Nhưng hiện tại, đã có nhiều toà chung cư mới, hiện đại, mọc lên thay thế dần những chung cư cũ nát.

Theo thống kê của Sở Xây dựng, thời điểm năm 2014, toàn tỉnh còn khoảng 60 chung cư cũ cao từ 2-5 tầng, tập trung tại Hạ Long, Uông Bí, Cẩm Phả với trên 2.500 hộ dân sinh sống. Đa số các chung cư này được xây dựng từ những năm 1960-1990. Sau thời gian dài sử dụng, phần lớn đã hết niên hạn, rơi vào tình trạng quá tải, xuống cấp, không đảm bảo an toàn; kiến trúc thiếu thẩm mỹ, tiêu chuẩn diện tích thấp... Mỗi căn hộ ở những chung cư này chỉ có diện tích từ 15-30m²; thậm chí, ở một số khu chung cư, các hộ phải dùng chung khu vệ sinh, nên điều kiện sinh hoạt rất chật chội, khó khăn.

Các lô chung cư cũ tại phường Trần Hưng Đạo, TP Hạ Long trước đây đã được thay thế bằng các chung cư cao tầng hiện đại.

Trước tình trạng đó, ngay từ năm 2010, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch, quy chế cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ bị hư hỏng, xuống cấp, với quan điểm nhất quán là thực hiện theo nguyên tắc xã hội hoá; khai thác quỹ đất nền cũ của chung cư, đầu tư xây dựng mới, tạo ra lợi ích từ dự án để tự cân đối về tài chính và đáp ứng đủ quỹ nhà ở phục vụ nhu cầu tái định cư tại chỗ. Trên cơ sở này, tỉnh cũng đưa ra nhiều chế độ ưu đãi về đất đai; hỗ trợ cộng đồng dân cư trong khu vực dự án; hỗ trợ chủ đầu tư...

Mặc dù vậy, nhiều nhà đầu tư và người dân không mặn mà trong xây mới hay cải tạo nhà chung cư cũ. Nguyên nhân đầu tiên phải kể đến là do thời điểm đó, tình hình kinh tế suy thoái, thị trường bất động sản trong tình trạng trầm lắng. Trong khi đó, công tác GPMB lại khó khăn và phức tạp; các hộ dân đưa ra những yêu cầu khó chấp nhận, có những đòi hỏi về quyền lợi vượt quá những quy định hiện hành, giữ thái độ chây ỳ, bất hợp tác với cơ quan chức năng... Bởi vậy, các nhà đầu tư đều e dè, không mặn mà với dự án.

Trước khó khăn đó, một mặt tỉnh tiến hành kiểm tra, rà soát, đánh giá an toàn chịu lực nhà ở và công trình công cộng cũ, nguy hiểm tại đô thị theo Chỉ thị 05/CT-TTg ngày 15/2/2016 của Thủ tướng Chính phủ, mặt khác, UBND tỉnh đưa ra nhiều giải pháp như: Phân cấp triệt để cho các địa phương có nhà chung cư cũ chủ trì, tham mưu với UBND tỉnh xây dựng lộ trình, kế hoạch kêu gọi, thu hút đầu tư, lựa chọn nhà thầu, xây dựng cơ chế, chính sách cải tạo, xây mới lại chung cư cũ; tích cực vận động, tuyên truyền, thuyết phục người dân ủng hộ chủ trương của tỉnh nhằm đảm bảo việc các gia đình được sống trong những ngôi nhà an toàn, xây dựng bộ mặt đô thị hiện đại. Cùng với đó, chính quyền địa phương cũng sát sao trong giải quyết kiến nghị của người dân sinh sống ở những chung cư cũ, vận dụng những chính sách có lợi nhất cho bà con trong công tác GPMB ở chung cư.

Vẫn còn nhiều chung cư cũ trên địa bàn Quảng Ninh chưa được đầu tư, cải tạo. (Trong ảnh: Chung cư cũ khu vực Lán Bè, TP Hạ Long)

Đồng thời, tỉnh tiếp tục duy trì chính sách ưu đãi, thu hút các nhà đầu tư. Đối với các nhà đầu tư tích cực tham gia cải tạo chung cư cũ, được ưu tiên, xem xét, lựa chọn tham gia vào các dự án nhà ở, phát triển đô thị khác trên địa bàn tỉnh. Ngày 30/12/2016, UBND tỉnh ban hành Quyết định 4500/QĐ-UBND phê duyệt kế hoạch cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ bị hư hỏng, xuống cấp trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2016-2021 và ngoài năm 2021.

Với những giải pháp đề ra, việc cải tạo, xây mới lại chung cư cũ của Quảng Ninh có nhiều chuyển biến. Đến nay, đã có một số khu chung cư được xây mới lại, cụ thể như: Chung cư 3 tầng của ngành Than tại phường Bạch Đằng, chung cư lô số 4, 5, 6, 7, 8 ở phường Trần Hưng Đạo (TP Hạ Long); chung cư phường Cẩm Thuỷ; chung cư 3 tầng Bệnh viện Đa khoa khu vực Cẩm Phả (TP Cẩm Phả).

Một số chung cư thuộc ngành Than và chung cư cũ 5 tầng khu Vườn Cam, phường Cẩm Thịnh, TP Cẩm Phả cũng đang chuẩn bị được đầu tư xây mới. Bên cạnh đó, tỉnh đã thực hiện di dời và phá dỡ 10 khu chung cư cũ, nguy hiểm cấp D trên địa bàn TP Hạ Long và TP Cẩm Phả, như: Chung cư 5 tầng cột 8, chung cư 2 tầng phường Quang Hanh, chung cư Cao Sơn...

Việc cải tạo, xây mới lại các chung cư cũ trên địa bàn tỉnh, không chỉ góp phần tăng tính thẩm mỹ, tạo sự khang trang, hiện đại cho bộ mặt đô thị, mà còn giúp người dân được tiếp cận, sử dụng những căn hộ đảm bảo về diện tích và an toàn. Tuy nhiên hiện nay, việc cải tạo xây mới chung cư cũ chỉ tập trung ở những nơi có vị trí đắc địa, còn những khu vực xa quốc lộ vẫn ít được quan tâm. Đây cũng là vấn đề  mà tỉnh, các địa phương và doanh nghiệp sở hữu chung cư cần tìm giải pháp tháo gỡ để xoá hoàn toàn những chung cư cũ, mất an toàn trên địa bàn toàn tỉnh.

Thu Nguyệt

[links()]