Phát huy vai trò giám sát cộng đồng

Thời gian qua, các ban giám sát đầu tư cộng đồng đã phát huy tích cực chức năng nhiệm vụ đối với  nhiều công trình xây dựng, kịp thời kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền xử lý các vi phạm về đầu tư, đem lại niềm tin trong nhân dân.  

Ban giám sát đầu tư cộng đồng xã Thống Nhất thực hiện giám sát sửa chữa công trình Nhà văn hóa thôn Đồng Cao.

Đầu tháng 4, công trình Nhà văn hóa thôn Lưỡng Kỳ, xã Thống Nhất, huyện Hoành Bồ, được sửa chữa, tuy nhiên, sau khi thực hiện giám sát, Ban giám sát đầu tư cộng đồng xã Thống Nhất đã phát hiện vi phạm, kiến nghị UBND xã giải quyết. Ông Lê Văn Chương, Trưởng Ban giám sát đầu tư cộng đồng xã Thống Nhất, cho biết: Sau khi tiến hành giám sát, chúng tôi phát hiện thấy nhà thầu thi công không đúng thiết kế, lợp ngói cũ cho mái trước của công trình, nên đã lập biên bản báo cáo UBND xã. Trên cơ sở kiến nghị của ban, xã đã có chỉ đạo yêu cầu thay thế toàn bộ số ngói trên và phía thi công cũng nghiêm túc thực hiện.

Hay như công trình đường vào thôn Khe Phương, xã Kỳ Thượng, huyện Hoành Bồ, trong quá trình thi công cũng được nhân dân giám sát chặt chẽ, kịp thời kiến nghị nhà thầu liên quan đến chất lượng bê tông, tiến độ thực hiện.

Giám sát đầu tư cộng đồng là hoạt động tự nguyện của dân cư sinh sống trên địa bàn, nhằm theo dõi, kiểm tra việc chấp hành các quy định về quản lý đầu tư của cơ quan, đơn vị liên quan trong quá trình đầu tư. Bám sát vào sự chỉ đạo của Ủy ban MTTQ các cấp, sự quan tâm của cấp uỷ Đảng, trong giai đoạn vừa qua các ban giám sát đầu tư cộng đồng đã tập trung hoạt động có hiệu quả, có nhiều đổi mới và mang tính chủ động cao hơn. Các thành viên Ban giám sát đầu tư cộng đồng từng bước phát huy được vai trò, trách nhiệm trong việc chủ động phản ánh hoạt động của cộng đồng. Trên cơ sở quy chế giám sát đầu tư cộng đồng và các quy định pháp luật, Ban giám sát đầu tư cộng đồng các xã, thị trấn đã phát huy được vai trò, chức năng, nhiệm vụ, giám sát các công trình có trách nhiệm. ‎

Chỉ tính trong năm 2018, các ban giám sát đầu tư cộng đồng đã thực hiện được 854 cuộc giám sát dự án công trình xây dựng, chủ yếu là các công trình được xây dựng từ nguồn vốn đầu tư và hỗ trợ của ngân sách nhà nước liên quan trực tiếp đến phát triển kinh tế - xã hội, đời sống dân sinh và các công trình xây dựng nông thôn mới. Qua hoạt động giám sát, ban giám sát đầu tư cộng đồng phát hiện, kiến nghị với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền 166 vụ việc, góp phần khắc phục kịp thời các công trình sử dụng vật liệu không đúng chủng loại, tiến độ thi công chậm, ảnh hưởng đến môi trường, không đảm bảo chất lượng công trình...

Việc xây dựng công trình đường trục chính đoạn qua thôn 4, xã Đồng Rui, huyện Tiên Yên, được nhân dân tích cực giám sát, đảm bảo tiến độ, chất lượng.

Qua hoạt động giám sát đầu tư cộng đồng, quyền dân chủ của nhân dân được phát huy, góp phần thực hiện tốt quy chế dân chủ ở xã, phường, thị trấn. Nhìn chung các thành viên tham gia hoạt động nhiệt tình, trách nhiệm với công việc, được nhân dân tín nhiệm.

Tuy nhiên, hoạt động giám sát hiện gặp không ít vướng mắc, nếu như trước kia ban giám sát đầu tư cộng đồng được thành lập theo nhiệm kỳ thì sau khi có Nghị định 84/2015/NĐ-CP của Chính phủ, hầu hết các ban giám sát đầu tư cộng đồng được thành lập theo từng chương trình, dự án. Do vậy, nếu trên một địa bàn và trong cùng một thời điểm có nhiều dự án, công trình cần giám sát, trong thời gian ngắn sẽ gây khó khăn cho cơ sở trong việc bầu các thành viên, hơn nữa kinh phí hoạt động sẽ không đảm bảo. Ngoài ra, Nghị định 84 chưa quy định tiêu chuẩn năng lực của tổ chức, cá nhân thực hiện công tác giám sát, đánh giá đầu tư; chưa có quy định rõ các khoản mục chi phí giám sát, đánh giá đầu tư của từng cấp được tính trong phân bổ ngân sách nhà nước cấp hằng năm cho các cơ quan, đơn vị hoặc trong tổng mức đầu tư của dự án… 

Bên cạnh đó, việc công khai các thông tin về quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; quy hoạch phát triển kết cấu hạ tầng; kế hoạch đầu tư có liên quan trên địa bàn xã theo quy định của pháp luật còn chưa đầy đủ. Việc phối hợp trả lời, giải trình, cung cấp các thông tin theo quy định của pháp luật khi cộng đồng yêu cầu còn gặp nhiều khó khăn, có chủ đầu tư hoặc nhà thầu còn trốn tránh, không muốn tiếp kiến với ban giám sát đầu tư cộng đồng. Năng lực giám sát của một số thành viên ban giám sát đầu tư cộng đồng còn hạn chế, nhất là khu vực các xã miền núi, vùng cao. Vị trí, vai trò của các ban giám sát đầu tư cộng đồng trong việc thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn vẫn chưa được nhân dân hiểu rõ, nên việc tiếp nhận, tổng hợp các ý kiến phản ánh của nhân dân còn hạn chế...

Để khắc phục những khó khăn, bất cập này, phát huy vai trò của ban giám sát đầu tư cộng đồng, cấp ủy, chính quyền địa phương và MTTQ cần đẩy mạnh phối hợp trong công tác hướng dẫn, tập huấn nghiệp vụ; bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ, trang bị kiến thức pháp luật cho các thành viên; tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật để nhân dân tích cực tham gia hoạt động giám sát. Đồng thời, có cơ chế tài chính phù hợp cho hoạt động giám sát, đảm bảo điều kiện hoạt động và nâng cao chất lượng công tác giám sát cộng đồng...

Trần Thanh

[links()]