9 món ăn thuốc từ nhân sâm của người nghèo

Đảng sâm là rễ phơi hay sấy khô của nhiều loài đảng sâm (Codolopsis sp.), họ hoa chuông (Campanulaceae). Đảng sâm ở Việt Nam là loài Codolopsis javanica (Blume) Hook f., họ hoa chuông (Campanulaceae). Là vị thuốc bồi bổ sức khỏe rất tốt mà giá lại rẻ, đẳng sâm còn được ví như nhân sâm của người nghèo.

Đảng sâm tác dụng bổ trung, ích khí, sinh tân, kiện tỳ, dưỡng huyết. Dùng tốt cho người tỳ vị hư nhược, khí hư huyết hư, thể trạng mệt mỏi vô lực.

Theo Đông y, đảng sâm vị ngọt, tính bình; vào kinh tỳ và phế.  Có tác dụng bổ trung, ích khí, sinh tân, kiện tỳ, dưỡng huyết. Dùng cho các trường hợp tỳ vị hư nhược, khí hư huyết hư, thể trạng mệt mỏi vô lực, ăn kém, đại tiện lỏng, sa tử cung, sa trực tràng, sa dạ dày ruột. Ngày dùng: 12 - 30g dưới dạng sắc, chưng, nấu...  Sau đây là một số món ăn thuốc có đảng sâm:

Thượng đảng sâm cao: đảng sâm 500g, sa sâm 250g, long nhãn 125g. Các vị thuốc sắc 3 lần lấy nước, bỏ bã, nấu cao lỏng (tỷ lệ 1/1). Mỗi lần uống 20ml với nước đun sôi để ấm, khi đói. Dùng tốt cho người suy nhược, cơ lực suy giảm, ho khan ít đờm.

Sâm kỳ khiếm thực trư thận thang: cật lợn 1 quả, đảng sâm 20g, hoàng kỳ 30g, khiếm thực 30g. Cật lợn bóc màng, rạch mở, rửa sạch. Dược liệu cho vào túi vải. Tất cả nấu nhừ, thêm gia vị. Ăn trong ngày. Thích hợp cho người viêm thận có protein niệu.

Sâm quy sơn dược trư tâm thang: đảng sâm 30g, đương quy 10g, sơn dược 20g, tim lợn 200g. Tim lợn bóc màng rửa sạch, thái lát. Các dược liệu sắc lấy nước, bỏ bó; nấu tim lợn trong nước sắc đến nhừ, thêm gia vị vừa ăn. Chia ăn 1 - 2 lần trong ngày. Chữa tim hồi hộp, khó thở, suyễn, mệt mỏi, choáng váng.

Cháo sâm kỳ đại táo: sinh hoàng kỳ 30g, đảng sâm 30g, cam thảo 12g, gạo tẻ 100g, đại táo 10 quả. Các dược liệu sắc lấy nước; cho gạo tẻ vo sạch và đại táo vào nấu cháo. Chia 2 lần ăn trong ngày. Dùng tốt cho người khí hư phát nhiệt.

Hải sâm xào đảng sâm kỷ tử: hải sâm 200g, đảng sâm 16g, kỷ tử 12g, hành 15g, gừng tươi 10g, tỏi 5g và gia vị vừa đủ. Đảng sâm, kỷ tử sắc lấy nước bỏ bã. Hải sâm nhúng với nước sôi, cắt khúc, rửa sạch, xào tái với gừng, hành, ớt, tiêu, sau đó cho nước sắc và gia vị khác, om đến khi nước sền sệt, cho bột ngọt trộn đều. Thích hợp cho người suy nhược, đầu váng mắt hoa, đau lưng mỏi gối, tiểu tiện nhiều lần, nam giới di tinh liệt dương, hư nhược.

Rượu đảng sâm tắc kè: đảng sâm 40g, tắc kè 12g, huyết giác 2g, trần bì 2g, tiểu hồi 1g, rượu 35 độ 500ml. Dược liệu cắt nhỏ, ngâm rượu 30 ngày là được. Ngày uống 1 - 2 lần, mỗi lần 30ml. Chữa thận suy, đau lưng mỏi gối, đái dắt, cơ thể suy nhược.

Trà đảng sâm đại táo: đảng sâm 15g, đại táo 20 quả. Đảng sâm thái mỏng, đại táo xé; hãm trong nước sôi khoảng 30 - 45 phút, uống và ăn cả sâm táo. Dùng cho người huyết hư thiếu máu, suy nhược cơ thể.

Kiêng kỵ: người có thực hỏa, nhiệt thịnh không dùng. Không dùng chung đảng sâm với củ cải và uống trà đặc.

Theo TS. Nguyễn Đức Quang/Suckhoedoisong.vn