Chăm sóc sức khỏe tâm thần tại cộng đồng: Cần xóa bỏ kỳ thị

Những năm qua, chương trình chăm sóc sức khỏe tâm thần tại cộng đồng được triển khai trên địa bàn tỉnh đã góp phần phát hiện sớm, điều trị kịp thời cho người bệnh ngay từ giai đoạn đầu.

Bác sĩ Bệnh viện Bảo vệ sức khỏe tâm thần tỉnh kiểm tra sức khỏe cho bệnh nhân.

Chị L.T.C. ở phường Cửa Ông, TP Cẩm Phả, vừa được phát hiện mắc bệnh tâm thần phân liệt thông qua chương trình khám sàng lọc tại cộng đồng do Bệnh viện Bảo vệ sức khỏe tâm thần tỉnh thực hiện. Sau đó, chị C. được theo dõi sức khỏe, tái khám và cấp thuốc từng tháng tại Trạm Y tế phường. Đến nay, sức khỏe của chị C. dần ổn định.

Đây chỉ là một trong số hàng nghìn trường hợp người bệnh tâm thần đã được phát hiện sớm, điều trị kịp thời thông qua chương trình chăm sóc sức khỏe tâm thần cộng đồng. Tuy nhiên, có không ít trường hợp bệnh nhân do phát hiện muộn nên bệnh khó điều trị. Do đó, từ năm 2016, Bệnh viện Bảo vệ sức khỏe tâm thần tỉnh đã triển khai chương trình khám sàng lọc, quản lý, điều trị sức khỏe tâm thần tại cộng đồng ở 164 xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh đối với bệnh tâm thần phân liệt, động kinh. Đây là một trong những chương trình thuộc Dự án Phòng, chống một số bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và các bệnh không lây nhiễm phổ biến do ngành Y tế Quảng Ninh triển khai thực hiện.

Thông qua chương trình khám sàng lọc tại cộng đồng, đến tháng 7/2018, Bệnh viện đã phát hiện, quản lý, điều trị 3.308 bệnh nhân tại 182 xã, phường, thị trấn. Dự kiến hết năm 2018, Bệnh viện sẽ triển khai tại 186/186 xã, phường, thị trấn, với bệnh tâm thần phân liệt, động kinh; 12 xã, phường đối với bệnh trầm cảm.

Đánh giá về hiệu quả của chương trình, bác sĩ Vũ Minh Hạnh, Phó Giám đốc Bệnh viện Bảo vệ sức khỏe tâm thần tỉnh, cho biết: Hoạt động bảo vệ sức khỏe tâm thần triển khai tại cộng đồng mang tính an sinh xã hội lớn. Mọi người bệnh trong diện quản lý được khám, chữa bệnh miễn phí, được tư vấn nâng cao nhận thức về bệnh, phục hồi chức năng giúp tái hòa nhập cộng đồng một cách thuận lợi nhất ngay tại gia đình và tuyến y tế cơ sở. Đặc biệt, ưu điểm của chương trình là người bệnh được chữa tại cộng đồng, không phải nằm viện, do đó gia đình ít tốn kém chi phí đi lại, phục vụ người bệnh. Bên cạnh đó, tỷ lệ bệnh tái phát rất ít. Đồng thời, từng bước nâng cao nhận thức của người dân về sức khỏe tâm thần, đẩy lùi quan niệm mê tín dị đoan về bệnh tâm thần.

Bác sĩ Bệnh viện Bảo vệ sức khỏe tâm thần tỉnh khám sàng lọc tại huyện Ba Chẽ.

Mục tiêu của chương trình là hướng tới bệnh nhân tâm thần có thể được chăm sóc hòa nhập ngay tại cộng đồng. Do đó rất cần sự cảm thông, chia sẻ từ phía xã hội, nhất là gia đình, người thân, có như vậy chương trình mới đạt hiệu quả. Song, trên thực tế, bệnh nhân tâm thần vẫn còn bị kỳ thị, chưa được quan tâm đúng mức tại cộng đồng. Chính vì tâm lý kỳ thị nên người bệnh thường rất sợ người khác. Chia sẻ với chúng tôi, bác sĩ Vũ Minh Hạnh cho biết thêm: “Trong các đợt khám sàng lọc tại cơ sở, chúng tôi gặp nhiều trường hợp nhất định không chịu đi khám vì ngại mọi người nghĩ mình bị bệnh tâm thần. Nhân viên y tế phải đến nhà vận động, thuyết phục mãi người bệnh mới chịu đi khám”.

Cùng với đó, chương trình chăm sóc sức khỏe tâm thần tại cộng đồng còn gặp nhiều khó khăn do thiếu kinh phí, phương tiện, cán bộ có chuyên môn ở cơ sở. Công tác chăm sóc sức khỏe tâm thần mới chỉ quản lý, điều trị chủ yếu cho 2 thể bệnh là tâm thần phân liệt, động kinh, các thể bệnh khác chưa được quan tâm, nhất là hiện nay số người mắc rối loạn tâm thần do nghiện rượu, sử dụng ma túy tổng hợp... ngày càng gia tăng, để lại nhiều hậu quả nặng nề cho gia đình và xã hội.

Hiện nay, với sự tiến bộ của y học, bệnh tâm thần hoàn toàn có thể chữa khỏi, người bệnh có thể trở lại cuộc sống bình thường. Bên cạnh các nỗ lực của ngành Y tế cũng cần sự quan tâm nhiều hơn nữa của các cấp, ngành, tổ chức có liên quan và cả cộng đồng.

Nguyễn Hoa

[links()]