Sặc sữa - Nguy hiểm với trẻ sơ sinh

Sặc sữa là một tai biến vô cùng nguy hiểm đối với trẻ sơ sinh. Trong thực tế chuyện đau lòng này vẫn thường xảy ra. Khi trẻ bị sặc sữa, sữa tràn vào khí quản, phế quản, thậm chí chui vào tận các phế nang, làm tắc các đường hô hấp hoặc cản trở quá trình trao đổi khí giữa phế nang và mao mạch, làm trẻ chết nhanh chóng vì thiếu ôxy do tắc đường hô hấp. Tỷ lệ tử vong do sặc sữa rất cao.

[links()]

Clip: Cách sơ cứu trẻ bị sặc sữa bằng thủ thuật Heimlich

[video(42409)]

Bác sĩ Đỗ Mạnh Hà, Khoa Sơ sinh, Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh cho biết, hệ tiêu hóa của trẻ, nhất là trẻ sơ sinh chưa hoàn thiện nên có thể trào ngược sữa từ dạ dày lên khí quản gây ngạt thở. Nếu không được phát hiện kịp thời thì trẻ sẽ tử vong. Ngoài ra, nguyên nhân trẻ bị sặc sữa thường là do người chăm sóc trẻ để trẻ bú không đúng tư thế, cho bú quá no, cho trẻ bú khi đang khóc và trẻ sinh non tháng… Đối với trẻ bú sữa ngoài, lỗ thông của đầu vú cao su quá to, sữa sẽ chảy nhanh làm trẻ không nuốt kịp sẽ bị sặc.

Có nhiều dấu hiệu điển hình nhận biết trẻ bị sặc sữa, như khi trẻ đang bú hoặc sau bú đột ngột ho mạnh, ọc sữa qua mũi, miệng, sặc sụa, tím tái, khóc thét lên, cơ thể có thể mềm nhũn hoặc co cứng. Trường hợp nặng, trẻ có thể bị ngưng tim, ngưng thở. Do đó, việc xử lý đúng cách trong những phút đầu tiên ngay sau khi trẻ bị sặc sữa là điều vô cùng quan trọng, giúp trẻ nhanh chóng thoát khỏi tình trạng nguy hiểm. Hầu hết trẻ bị sặc sữa đều chết nhanh không kịp tới bệnh viện là do không được xử trí cấp cứu ngay sau khi tai biến xảy ra.

Bác sĩ Đỗ Mạnh Hà, Khoa Sơ sinh, Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh hướng dẫn bà mẹ cho con tư thế bú đúng, tránh sặc sữa.

Khi chẳng may trẻ bị sặc sữa, người nhà cần hết sức bình tĩnh thực hiện sơ cứu trẻ. Ngay lập tức cho trẻ nằm nghiêng, tiến hành vỗ lưng kích thích để trẻ thở và có phản xạ khóc. Hoặc người lớn có thể dùng miệng hút mạnh mũi và miệng trẻ. Hút càng mạnh, càng nhanh càng tốt, nếu để chậm sữa sẽ vào sâu trong khí quản, hút khó ra, trẻ bị tắc thở lâu khó cứu. Khi trẻ hồng hào trở lại thì lau sữa còn vương lại.

Trường hợp trẻ vẫn tím môi và tay chân, không có dấu hiệu thở, hay phản xạ khóc thì tiến hành các bước sau: Cho trẻ nằm sấp trên lòng bàn tay và cánh tay phải, dùng lòng bàn tay trái vỗ mạnh và nhanh 5 cái vào lưng trẻ nhằm tăng áp lực trong lồng ngực để tống sữa ra khỏi đường hô hấp. Hay đặt trẻ nằm ngửa trên một mặt phẳng cứng, dùng hai ngón tay trỏ và giữa đột ngột ấn mạnh 5 cái ở nửa dưới của xương ức, dưới đường nối hai vú khoảng 1 đến 2 cm. Lặp lại 5 đến 6 lần cho đến khi trẻ có dấu hiệu hồi phục, da hồng hào trở lại. Nếu trẻ chưa thở lại thì lập lại quy trình trên. Cùng với đó, người nhà có thể kết hợp biện pháp hà hơi thổi ngạt. Cụ thể là ngậm mũi và miệng trẻ thổi vào cho đến khi thấy lồng ngực hơi nhô lên. Sau đó đưa trẻ ngay đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời.

Ngoài việc nắm vững kiến thức sơ cứu ban đầu khi trẻ bị sặc sữa, các bậc phụ huynh cũng nên phòng tránh, đó là không nên cho trẻ vừa bú vừa ngủ, không đùa với trẻ khi đang bú, khiến trẻ cười dễ sặc. Khi cho bú nên bế trẻ cao đầu, ở tư thế thoải mái, phải cho trẻ bú từ từ, không vội vàng, nhất là trẻ còn yếu, sinh non tháng. Khi trẻ ho hoặc khóc phải ngừng cho trẻ bú ngay, không để sữa tiếp tục chảy xuống miệng. Nếu thấy sữa mẹ chảy xuống quá nhiều mà trẻ chưa kịp nuốt, người mẹ có thể dùng hai ngón tay kẹp bớt đầu vú lại ngăn bớt sữa xuống.

Trẻ bú, ăn sữa công thức thì nguy cơ sặc sữa cao hơn trẻ bú mẹ, do đó phải cho trẻ ăn từ từ.

Cũng theo bác sĩ Đỗ Mạnh Hà thì trẻ bú, ăn sữa công thức thì nguy cơ sặc sữa cao hơn trẻ bú mẹ. Do đó, khi cho trẻ bú bình, cần chú ý đầu núm vú cao su không quá rộng, tốt nhất đục 1 đến 2 lỗ bằng đầu kim băng ở bên núm vú. Khi cho trẻ bú, nên nghiêng bình sữa khoảng 45 độ. Khi dùng thìa cho trẻ ăn thì nên đổ từ từ, nuốt hết mới cho ăn thìa khác. Khi trẻ bú, ăn xong, có thể cho nằm thẳng, gối cao và bế vác lên vai và vỗ lưng 10 phút cho trẻ ợ hơi. Không nên để trẻ nằm bú. Đồng thời theo dõi trẻ ít nhất nửa giờ sau khi bú.

Đặc biệt bác sĩ khuyến cáo các bà mẹ không nên cho trẻ nằm gối lõm giữa. Nếu gặp tình huống bị sặc, trẻ sẽ không thể nghiêng đầu sang trái hay sang phải để tránh nguy hiểm được.

Tường Vi