Dẹp bỏ chợ cóc ở Hạ Long: Chính quyền làm ngơ hay bất lực?!

Giống như nhiều khu vực đô thị trong cả nước, vấn nạn chợ cóc trên địa bàn TP Hạ Long luôn gây bức xúc cho người dân... Hệ luỵ không chỉ liên quan đến an toàn giao thông, mà cả về vấn đề môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm... Đã không ít lần, TP Hạ Long hạ quyết tâm dẹp bỏ chợ cóc nhưng gần như đâu lại vào đấy. Những chợ cóc này vẫn tồn tại, thậm chí ngày càng phình to.
 

Phía sau chợ Cột 3, phường Hồng Hải, TP Hạ Long đã hình thành chợ cóc.

Nhức nhối chợ cóc

Dẫu mới hình thành hơn 2 năm nay, nhưng chợ cóc tại ngã ba thuộc khu 6, phường Hồng Hà, TP Hạ Long ngày càng đông kẻ mua, người bán. Lúc đầu, nơi này chỉ lác đác vài quán hàng rau nhưng rồi theo thời gian, chợ ngày càng phình to hơn với đủ các loại hàng hoá, từ đồ phục vụ ăn sáng như xôi, bánh... cho đến các loại rau, củ, quả, cá, thịt... Hàng ngày, chợ họp từ 5 giờ 30 phút đến 7 giờ 30 phút và từ 16 giờ đến 18 giờ... Khách hàng đủ thành phần, từ người nghỉ hưu cho đến cán bộ, viên chức, công nhân sinh sống quanh khu vực.

Do cung đường này ít xe cộ qua lại nên chợ chưa là “điểm nóng” về an toàn giao thông, nhưng về môi trường thì hiển hiện rõ. Bà N.T.T., khu 6, phường Hồng Hà, than thở: “Các loại nước cá, thịt được người bán rửa xả trực tiếp xuống hệ thống thoát nước của khu dân cư. Mỗi khi nắng nóng, mùi hôi từ cống bốc lên rất khó chịu. Phản ánh thì mất tình làng, nghĩa xóm”.

Khu vườn của một hộ dân ở khu 3, phường Hồng Hà, TP Hạ Long được san gạt để cho người bán cá thuê bán hàng.

Cũng trên địa bàn phường Hồng Hà, mặc dù chợ tự phát Cột 5 đã bị di dời, dẹp bỏ từ cuối năm 2016, nhưng thực tế đến nay, phần lớn các hộ vẫn buôn bán, kinh doanh tại vỉa hè và trong các ngõ ngách ở tổ 2, khu 3; thậm chí, một số gia đình có vườn rộng còn san vườn để làm điểm thu phí cho những người bán cá, thịt vào kinh doanh.

Ngoài hai điểm trên, TP Hạ Long còn nhiều chợ cóc khác vẫn hàng ngày tồn tại, như: Chợ cóc ở cầu Khe Cá, phường Hà Phong; chợ cóc khu vực gần chợ Sa Tô, phường Cao Xanh; chợ cóc phường Giếng Đáy, phường Đại Yên... Thậm chí, ở ngay bên cạnh các chợ chính vẫn có những chợ cóc tồn tại song hành. Để tiện cho việc “tháo chạy” mỗi khi xuất hiện lực lượng chức năng, người bán hàng chủ yếu trải bao, bạt xuống đất rồi bày cá, thịt, rau để bán, nên thực phẩm rất dễ nhiễm bẩn; chưa kể thực phẩm bày bán ở đây không được kiểm tra về nguồn gốc, xuất xứ.

Một số chợ cóc nằm sát các trục đường chính dẫn đến ách tắc giao thông. Nước xả thải từ những chợ này đều thải trực tiếp xuống hệ thống thoát nước bề mặt chung của khu dân cư, gây ô nhiễm môi trường xung quanh.

Bán thịt lợn trên tấm nilon tại chợ cóc khu 6, phường Hồng Hà, TP Hạ Long.

Vì sao khó dẹp bỏ?

Theo số liệu của Phòng Kinh tế TP Hạ Long cung cấp, toàn thành phố hiện có 19 chợ. Trong đó 4 chợ có quy mô loại 1 (Hạ Long I, Hạ Long II, Hồng Hà, Vườn Đào), 9 chợ có quy mô loại 2 (Sa Tô, Cao Thắng, Hà Lầm, Hà Tu, Cái Dăm, Hạ Long III, Ba Lan, Giếng Đáy, Cột 3), 6 chợ có quy mô loại 3 (Hà Khẩu, Tuần Châu, Đại Yên, Hà Khánh, Hà Phong, Việt Hưng).

Mặc dù hầu hết các phường đều có chợ truyền thống, song vẫn có nhiều chợ cóc tồn tại khó dẹp bỏ. Là địa bàn có nhiều điểm chợ cóc tồn tại, Phó Chủ tịch UBND phường Hồng Hà, TP Hạ Long Phạm Tiến Phúc, cho biết: “Hôm nào cũng vậy, buổi sáng từ 5 giờ 30 phút, đội trật tự đô thị của phường lại đi dẹp chợ cóc. Tuy nhiên, hễ thấy lực lượng chức năng, người bán lại ôm đồ chạy vào nhà dân xung quanh, khi lực lượng đi, họ lại bày bán. Chức năng của đội trật tự đô thị chủ yếu dẹp bỏ tình trạng lấn chiếm vỉa hè, lòng đường; còn những hộ kinh doanh trong nhà thì không có chức năng dẹp bỏ”.

Tuy nhiên, theo ghi nhận của phóng viên, việc kiểm tra, xử lý của các đội trật tự đô thị mới chỉ là phần ngọn. Còn vấn đề cốt lõi làm sao để gom các hộ kinh doanh, người bán ở các chợ cóc vào chợ chính hoặc chuyển đổi nghề nghiệp cho họ thì lại chưa được quan tâm giải quyết. Thực tế, phần lớn người buôn bán ở chợ cóc cũng đã có tuổi, hoàn cảnh gia đình khó khăn, nên khó có khả năng mua lốt cố định tại các chợ chính.

Dù mới đi vào hoạt động từ cuối năm 2016 nhưng hiện Chợ Hạ Long III, phường Hồng Hải, TP Hạ Long đã hết điểm dành cho người bán hàng thực phẩm.

Chị Nguyễn Thị Khánh, bán hàng rau tại chợ cóc Cột 5, cho biết: “Tôi bán rau đã gần 40 năm nay. Cuối năm 2016, dù có thông báo các hộ kinh doanh mua lốt bán tại chợ Hạ Long III, nhưng mỗi lốt cũng từ 60 đến 80 triệu đồng, chưa kể mỗi tháng khoảng 1 triệu đồng tiền phí điện, nước, vệ sinh, bảo vệ... Trong khi đó, tiền lãi từ bán rau cũng chỉ đủ trang trải sinh hoạt hàng ngày. Ở chợ này lại không có các lốt bán di động nên tôi đành bán ở chợ cóc để kiếm sống”. Hoàn cảnh khó khăn của người bán cũng dẫn đến tình trạng nương tay của lực lượng chức năng.

Dù các hộ khó khăn về kinh tế, nhưng với các chợ đầu tư theo hình thức B.O.T; B.O.O, hình thức thuê đất... giá các lốt bán khá cao; chưa kể tại các chợ này đều không có điểm dành cho những người bán hàng không thường xuyên như bán mớ cá, vài mớ rau... Thêm vào đó, các chợ hiện nay trên địa bàn thành phố đều đã quá tải, tràn cả ra khu vực dân cư xung quanh như chợ Cột 3, Hạ Long II, Hạ Long I... Ngay như chợ Hạ Long III, theo Ban Quản lý chợ dù đi vào hoạt động chưa đầy 1 năm nhưng lốt dành để bán mặt hàng thực phẩm cũng không còn.

Để dẹp bỏ các chợ cóc, trước hết thành phố cần có chiến dịch lớn kiên quyết xử lý các hộ kinh doanh ngay tại gia đình mà không có giấy phép kinh doanh và các điều kiện kèm theo, như: Chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm (kinh doanh thực phẩm), vệ sinh thú y (giết, mổ gà, bán thịt...). Bên cạnh đó, cần xem lại việc tổ chức sắp xếp điểm kinh doanh tại các chợ chính để có sự phù hợp với các đối tượng buôn, bán hiện nay như thêm khu vực dành cho người buôn bán không cố định để thu phí theo ngày...

Cùng với đó, cần tuyên truyền, vận động, tổ chức cho tổ dân, khu phố, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ký cam kết không mua hàng tại các chợ cóc, bởi khi không có cầu thì các chợ sẽ dần tự loại bỏ. Hy vọng với các giải pháp đồng bộ, chợ cóc trên địa bàn TP Hạ Long sẽ không còn tồn tại trong thời gian sớm nhất, để từ đó thành phố ngày càng sạch, đẹp, văn minh hơn.

Thu Nguyệt

[links()]