Nhiều quy định chưa rõ ràng

Trước nhu cầu làm đẹp của chị em phụ nữ, các cơ sở thẩm mỹ trên địa bàn tỉnh ngày càng phát triển rầm rộ với nhiều loại hình dịch vụ: Từ chăm sóc da, giảm béo, đến phun, xăm, thậm chí cắt, nhấn mí mắt, nâng mũi... Giá các dịch vụ này từ vài trăm nghìn cho đến hàng chục triệu đồng. Dù có nhiều dịch vụ xâm lấn trực tiếp vào da có thể gây nguy cơ mắc các dịch bệnh... thế nhưng, thực tế việc quản lý các cơ sở này hiện nay vẫn còn khá lỏng lẻo.

Chóng mặt với các dịch vụ làm đẹp

Trong vai người có nhu cầu làm đẹp, tôi có mặt tại Menina ở số 783, Lê Thánh Tông, TP Hạ Long. Sáng thứ 7, cơ sở có đến gần 30 khách, người đến phun môi, mày, mí mắt; người đến xoá xăm, chăm sóc da... Không chỉ khách hàng tại TP Hạ Long, Cẩm Phả, có những khách từ Móng Cái, Hải Hà, Đông Triều cũng tìm đến. Để phun môi, cơ sở sử dụng máy phun lớn hơn chiếc bút cầm tay, đầu được gắn kim châm có thể tháo rời để thay kim. Trước khi làm, khách hàng được thợ bôi qua thuốc gây tê tại chỗ...

Quan sát cho thấy, dù khi di máy xăm, kim chỉ đi nhẹ qua da nhưng thi thoảng vẫn có máu rỉ theo đường di. Lúc đó, thợ xăm lại dùng giấy ướt lau đi. Cơ sở có gần chục thợ làm cho khách. Chị chủ cơ sở vừa xăm cho khách, vừa giới thiệu: “Mấy hôm nữa bên chị có bác sĩ từ Hà Nội về làm dịch vụ nhấn mí ngay tại đây. Có nhiều người đăng ký lắm rồi”. Đọc card visit của cơ sở, tôi thấy nơi đây còn giới thiệu làm cả dịch vụ nâng mũi, cắt treo lông mày, tạo cằm chẻ, bóc tách mỡ mắt... mà đây là những dịch vụ bắt buộc phải có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện do Sở Y tế cấp.

Phun môi, lông mày cho khách tại Cơ sở thẩm mỹ Menina, số 783, Lê Thánh Tông, TP Hạ Long. (Ảnh chụp lúc 9 giờ, ngày 14-8-2017)

Còn tại Hải Yến Spa, số 296, đường 25/4, TP Hạ Long, nhân viên ở đây còn giới thiệu làm cả dịch vụ chích máu của người cần điều trị đem đi chiết tách và cô đặc tiểu cầu, sau đó đưa ngược trở lại vào những vùng cần điều trị của cơ thể để điều trị sẹo, rỗ, làm trẻ hoá da, xoá nếp nhăn... với giá 35 triệu đồng. Theo nhân viên của cơ sở thì sẽ có 1 y tá đến đây lấy máu. Còn việc chiết tách, cô đặc tiểu cầu được thực hiện bằng máy đặt tại cơ sở. Tôi thắc mắc về độ an toàn của phương pháp này thì nhân viên đưa tấm card có số điện thoại của chủ cơ sở để liên hệ tư vấn.

Không chỉ ở Menina, Hải Yến Spa, mà rất nhiều cơ sở dù trên biển hiệu chỉ giới thiệu là spa, làm đẹp, nhưng thực chất ngoài những dịch vụ như đắp mặt, chăm sóc da... còn làm rất nhiều dịch vụ có xâm lấn qua da, như phun, xăm, xoá xăm, nhấn mí, nâng mũi bằng tiêm Filler... Việc nở rộ các cơ sở thẩm mỹ, làm đẹp giúp khách hàng có cơ hội lựa chọn nơi giá cả phù hợp. Tuy nhiên, nhiều người vẫn không khỏi băn khoăn lo lắng về độ an toàn của các dịch vụ này. Chị N.T.N., phố Hoàng Hoa Thám, huyện Hải Hà, cho biết: “Tôi muốn đi phun môi, mày. Hải Hà cũng có cơ sở làm dịch vụ này nhưng không biết có đảm bảo an toàn không”. Còn chị P.T.H., TP Hạ Long (khách hàng đã sử dụng dịch vụ làm đẹp ở Menina) thì tin tưởng: “Các cơ sở này phải có giấy phép của y tế”.

Quy định chưa rõ ràng

Theo Sở Y tế, trước năm 2016, Sở chỉ cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động cho các đối tượng theo quy định tại Thông tư 41/2011/TT-BYT của Bộ Y tế về việc “Hướng dẫn cấp chứng chỉ hành nghề đối với người hành nghề và cấp giấy phép hoạt động đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh”. Bởi vậy, trên địa bàn tỉnh chỉ duy nhất cơ sở Thẩm mỹ Quỳnh Mai, phường Yết Kiêu, TP Hạ Long được cấp phép thực hiện các dịch vụ: Tạo má lúm đồng tiền, xoá xăm cung lông mày, nâng cung lông mày, tạo hình gò má, tạo hình cằm chẻ, cằm lẹm, sửa da ở vùng mặt, vùng cổ; tạo hình mí mắt, mũi, môi, tai. Còn các cơ sở spa, thẩm mỹ khác không thấy đăng ký các dịch vụ trên, nên không thuộc quản lý của Sở.

Cơ sở dịch vụ thẩm mỹ HT-Luxury - Thẩm mỹ viện Quốc tế mới được mở trong tháng 7-2017 tại phường Bạch Đằng, TP Hạ Long.

Trên thực tế, nhiều cơ sở ngoài biển chỉ ghi cơ sở Spa nhưng vẫn thực hiện các dịch vụ xoá xăm cung lông mày, tạo má lúm đồng tiền, tạo hình mũi... mà không có giấy phép hoạt động. Trưởng Phòng Y tế TP Hạ Long Nguyễn Thị Len, cho biết: “Trên địa bàn thành phố có 15 cơ sở spa, thẩm mỹ. Trước đây, do chưa có quy định của Nhà nước về quản lý cơ sở phun, xăm thẩm mỹ nên khi Phòng Y tế tiến hành kiểm tra xem họ có sử dụng các dịch vụ liên quan đến quy định của y tế không thì đều gặp sự phản đối, không hợp tác của chủ cơ sở. Hiện có Nghị định mới nhưng lại chưa có thông tư hướng dẫn cụ thể dẫn đến việc rà soát, hướng dẫn các cơ sở thực hiện khó khăn”.

Nghị định mới này là Nghị định số 109/2016/NĐ-CP “Quy định cấp chứng chỉ hành nghề đối với người hành nghề và cấp phép hoạt động đối với cơ sở khám, chữa bệnh” của Chính phủ, chính thức có hiệu lực từ ngày 1-7-2016. Theo đó, các cơ sở dịch vụ thẩm mỹ chỉ được thực hiện các hoạt động xăm, phun, thêu trên da, không sử dụng thuốc gây tê dạng tiêm và phải đáp ứng các điều kiện về cơ sở vật chất, thiết bị. Người thực hiện xăm, phun, thêu trên da phải có giấy chứng nhận hoặc chứng chỉ đào tạo, dạy nghề về phun, xăm, thêu trên da do cơ sở đào tạo hoặc dạy nghề hợp pháp cấp. Các cơ sở này phải tự công bố dịch vụ và có văn bản thông báo gửi về Sở Y tế. Phòng y tế các địa phương cũng đã tiến hành rà soát, hướng dẫn cơ sở thực hiện quy định của Nghị định này.Tuy nhiên, việc hướng dẫn không tránh khỏi lúng túng.

Theo Trưởng Phòng Y tế TP Cẩm Phả Phạm Thị Minh Huyền, do chưa có thông tư hướng dẫn thực hiện Nghị định 109 cũng như quy định về xử lý, xử phạt các cơ sở dịch vụ thẩm mỹ khi vi phạm nên dù các cơ sở chây ì không thực hiện cũng chưa thể xử phạt được. Bên cạnh đó, dù một số cơ sở có thực hiện dịch vụ như các can thiệp có tiêm, chích, bơm, chiếu tia, sóng, đốt hoặc các can thiệp xâm lấn khác... nhưng họ không công bố mà lén lút làm thì Phòng cũng không thể phát hiện được. Thực tế đến nay, Sở Y tế cũng chưa nhận được văn bản thông báo nào của các cơ sở dịch vụ thẩm mỹ trên địa bàn, dù ước lượng toàn tỉnh có gần 40 cơ sở thực hiện dịch vụ này.

Qua quan sát thực tế cho thấy, việc thực hiện các dịch vụ phun, xăm trên da tuy không ảnh hưởng đến tính mạng, nhưng vẫn gây chảy máu dẫn đến nguy cơ lây nhiễm trùng chỗ xăm, làm lây các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, như: Giang mai, HIV, viêm gan B, C... nếu không tiệt trùng đúng cách vật dụng, máy móc. Trong khi đó, quy định quản lý những dịch vụ này lại quá dễ dãi, chưa cụ thể, dẫn đến nhiều cơ sở lợi dụng để thực hiện các thủ thuật hoặc dịch vụ nguy hiểm hơn, như: Nâng mũi bằng tiêm Filler, nhấn mí, tạo má lúm đồng tiền, chiết tách máu bơm vào cơ thể, sử dụng tia chiếu để trị tàn nhang... mà không có cấp phép của Sở Y tế. Trong khi đó, không ít người vẫn lầm tưởng rằng các cơ sở spa, thẩm mỹ trên địa bàn tỉnh hiện nay đều được ngành Y tế cấp phép hoạt động.

Theo Trưởng Phòng Y tế TP Uông Bí Phạm Văn Thất, Bộ Y tế cần có hướng dẫn thật cụ thể trong quản lý các cơ sở dịch vụ thẩm mỹ để giúp các địa phương thuận lợi trong quá trình kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn, xử lý cơ sở vi phạm... Cùng với đó, do cơ sở dịch vụ thẩm mỹ vẫn có các hoạt động có thể dẫn đến lây chéo bệnh nên việc tập huấn, hướng dẫn khử trùng dụng cụ, phòng, chống lây nhiễm với cơ sở là hết sức cần thiết. Để làm được điều đó, Sở Y tế cũng nên công bố các địa chỉ tập huấn, đào tạo để các địa phương đôn đốc cơ sở thực hiện. Có như vậy việc đảm bảo sức khoẻ cho người dân có nhu cầu làm đẹp mới tốt hơn.

Thu Nguyệt