Văn minh trong việc hiếu, hỉ ở Bình Liêu

Bình Liêu là huyện miền núi, vùng cao biên giới có trên 96% là đồng bào dân tộc thiểu số, do đó còn tồn tại nhiều tập tục lạc hậu, nhất là trong việc cưới, việc tang với nhiều nghi thức rất phức tạp, gây tốn kém cả về tiền bạc và thời gian. Trước thực trạng trên, thực hiện Chỉ thị 27-CT/TW, ngày 12-1-1998 của Bộ Chính trị về việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội, huyện Bình Liêu đã tích cực triển khai nội dung của Chỉ thị đến các cơ quan, đơn vị, xã, thôn, bản và người dân. Bằng nhiều việc làm thiết thực, hiệu quả, bước đầu đã dần hình thành những phong tục tập quán mới, xoá bỏ phong tục, tập quán lạc hậu.

Thi đấu đẩy gậy tại Lễ hội đình Lục Nà (huyện Bình Liêu) năm 2017.

Đối với việc tang, kết quả lớn nhất là 100% các xã, thị trấn có những quy định cụ thể chi tiết trong việc tang. Nhân dân trong huyện đã có ý thức chấp hành các quy ước của thôn, bản, khu phố và quy định của pháp luật, đồng thời tang lễ vẫn được tổ chức trang nghiêm, chu đáo. Hầu hết các đám tang đều thực hiện đúng những quy định về giữ gìn vệ sinh theo Thông tư số 29-BYT/TT của Bộ Y tế, không có đám tang nào để thi hài quá 30 giờ trong nhà, không có tình trạng ăn uống linh đình trong đám tang. Các xã, thị trấn đều có quy định cụ thể về thời gian tổ chức tang lễ, thời gian kèn trống gây ảnh hưởng tới sinh hoạt của người dân xung quanh. Chị Chíu Tài Múi, thôn Sam Quang, xã Đồng Tâm, chia sẻ: “Trước đây bà con trong thôn thường tổ chức đám tang, đám cưới linh đình mấy ngày liền làm tốn kém thời gian và tiền của. Nhưng mấy năm nay, được cán bộ tuyên truyền, bà con trong thôn không làm như trước kia nữa. Đời sống bà con trong bản cũng ngày càng tiến bộ, đổi mới...”. 

Bên cạnh những chuyển biến trong việc tang, thì nhiều tập tục rườm rà trong hôn nhân cũng đang dần được thay thế. Một số vùng đồng bào người Tày, Dao, Sán Chỉ đã bỏ hẳn việc thách cưới, không tổ chức ăn uống dài ngày. Đặc biệt, tại các bản vùng cao thuộc các xã Húc Động, Đồng Văn, Hoành Mô, Đồng Tâm, trước đây theo phong tục từ khi ăn hỏi đến khi cưới, nhà trai phải sắm đủ lễ vật trị giá lên đến hàng chục triệu đồng. Thế nhưng, đến nay việc thách cưới cơ bản không còn, việc sắm lễ vật được tối giản chỉ còn mang tính tượng trưng. Các đám cưới đều tổ chức trang trọng, vui tươi, lành mạnh, gọn nhẹ, tiết kiệm, phù hợp với thuần phong mỹ tục của dân tộc, địa phương và hoàn cảnh của gia đình.

Cùng với cải tiến trong việc cưới, việc tang, đến nay hầu hết các lễ hội diễn ra trên địa bàn cũng đã có sự thay đổi đáng kể theo hướng văn minh, tiết kiệm nhưng vẫn đảm bảo trang trọng, phù hợp. Hiện 100% địa phương có lễ hội đã xây dựng kế hoạch tổ chức và thực hiện các quy định về nếp sống văn minh trong lễ hội; không để xảy ra hiện tượng mê tín dị đoan, xóc đĩa, bói toán, trò chơi mang tính cờ bạc trong lễ hội; việc đặt các hòm công đức tại nơi thờ tự đúng theo quy định, công tác vệ sinh môi trường tại các điểm di tích, danh thắng được quan tâm...

Bà Hoàng Thị Nghị, Trưởng Phòng Văn hoá - Thông tin huyện, cho biết:  Thời gian qua, phòng đã tăng cường phối hợp, tuyên truyền sâu rộng đến các tầng lớp nhân dân, xoá bỏ các phong tục, tập quán lạc hậu, thực hiện nếp sống văn hoá văn minh. Từ đó, nhận thức của người dân ngày càng được nâng lên. Trong năm nay, Bình Liêu tiếp tục xây dựng nếp sống văn hoá, văn minh, kết hợp với phát huy bản sắc văn hoá các dân tộc thiểu số ở địa phương”.

La Lành  (Trung tâm TT-VH Bình Liêu)