Điều trị phì đại cuốn mũi

Bạn đọc Phạm Minh Hiệp (thôn Nam, xã Phú Hải, huyện Hải Hà) hỏi: “Tôi thường xuyên bị ngạt mũi, nhất là khi đi ngủ. Đi khám ở cơ sở tư nhân, bác sĩ nói bị phì đại cuốn mũi. Qua báo Quảng Ninh, nhờ chuyên gia tư vấn giúp tôi về bệnh phì đại cuốn mũi, cách điều trị ra sao? Tôi xin cảm ơn!”. Phóng viên Báo Quảng Ninh đã trao đổi cùng bác sĩ Đào Quang Ngọc, Trưởng Khoa Tai - Mũi - Họng, Bệnh viện Bãi Cháy, để tư vấn giúp bạn.

- Xin bác sĩ cho biết phì đại cuốn mũi là gì, triệu chứng ra sao?

+ Trong mỗi hốc mũi có 3 “cục thịt” xuất phát từ vách mũi xoang, chạy dài từ trước ra tới cửa mũi sau với các kích cỡ khác nhau được gọi là cuốn mũi. Cuốn mũi có cấu tạo là các hang, hồ huyết có khả năng giãn nở  (đặc biệt là cuốn mũi dưới) và chúng có chức năng: Làm ấm hay làm ẩm không khí khi đi qua mũi; tham gia một phần chức năng khứu giác; góp phần vận chuyển dịch nhầy ra cửa mũi sau để xuống họng. Phì đại cuốn mũi (hay còn gọi là quá phát cuốn mũi) là tình trạng cuốn mũi bị thoái hoá, phì đại, xơ hoá to lên và không có khả năng co hồi. Khi đó, người bệnh có triệu chứng: Ngạt mũi, chảy mũi, đau nhức vùng mặt, đau đầu, ho khạc đờm, khó thở... Nếu tình trạng ngạt mũi kéo dài gây tắc vòi nhĩ (là ống thông từ mũi lên tai) gây ù tai, nghe kém; hoặc có thể gây ra viêm xoang, viêm họng, thanh quản...

Biến chứng xa của phì đại cuốn mũi có thể gây khí phế thũng, các bệnh về tim phổi, hen suyễn...

- Nguyên nhân nào gây nên phì đại cuốn mũi, thưa bác sĩ?

+ Yếu tố thuận lợi gồm: Hút thuốc lá; lạm dụng rượu, bia; môi trường ô nhiễm... làm kích ứng niêm mạc mũi, gây tình trạng viêm nhiễm kéo dài. Còn nguyên nhân tại chỗ là: Viêm mũi cấp, gai vách ngăn, viêm xoang mũi, viêm V.A, viêm amidan... không điều trị sớm hoặc điều trị không triệt để.

Nguyên nhân hay gặp gây tình trạng phì đại cuốn mũi là hậu quả của các dạng viêm mũi dị ứng và viêm mũi vận mạch mà không được điều trị hoặc điều trị không đúng cách. Đặc biệt, việc lạm dụng thuốc nhỏ mũi có hoạt chất imidazoline có các biệt dược như Naphasoline, Otrivine, Xylomethasoline, Oxymethasoline (Coldi, Coldi B), Privin, Pyvalon...) đã gây tác hại nhiều cho cuốn mũi dưới, làm cuốn dưới nhanh chóng phì đại về kích cỡ. Các nghiên cứu khác nhau của nhiều tác giả trong và ngoài nước đã đưa ra nhận định, dẫn chất imidazoline tác động lên receptor quanh các hồ máu của cuốn dưới làm cho các hồ máu này co thắt lại. Máu được tản đi và làm mũi thông thoáng nhanh chóng. Bệnh nhân hết ngạt mũi. Nhưng khi sử dụng nhiều lần, dẫn chất này nhanh chóng làm các receptor mệt mỏi. Chúng trở nên trơ dần, hồ máu không co thắt nữa. Đồng thời dẫn chất này còn phối hợp với quá trình phù viêm làm tăng sinh tổ chức liên kết quanh các hồ máu. Hậu quả là cuốn mũi dưới trở nên phì đại, xơ hoá. Các thuốc nhỏ mũi hoặc thuốc uống đều mất tác dụng. Bệnh nhân bị ngạt mũi thường xuyên. Bên cạnh đó, bệnh nhân bị phì đại cuốn mũi có thể do nguyên nhân mắc bệnh toàn thân, như: Dị ứng, đái đường, suy giảm miễn dịch...

- Cách điều trị bệnh phì đại cuốn mũi ra sao? Có điều trị dứt điểm được không, thưa bác sĩ?

+ Điều trị bệnh phì đại cuốn mũi có nhiều biện pháp khác nhau. Việc nắm bắt được nguyên nhân cuốn mũi phì đại sẽ giúp người bệnh chủ động đưa ra biện pháp phòng chống và tránh được biến chứng do bệnh gây ra.

Có thể điều trị bằng uống thuốc (tuy dễ thực hiện nhưng hiệu quả không rõ ràng); xịt, nhỏ thuốc mũi (chỉ có tác dụng thuyên giảm triệu chứng và có tác dụng tại chỗ trong thời gian ngắn); đốt cuốn mũi bằng sóng tần số radio, laser giúp cuốn mũi nhỏ lại; hoặc sử dụng phương pháp phẫu thuật cắt bán phần hoặc toàn bộ cuốn mũi. Tuỳ từng trường hợp cụ thể và mức độ của bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra chỉ định điều trị thích hợp.

Để phòng bệnh, bạn cần tránh tiếp xúc với bụi bẩn, khói thuốc, chất độc hại, lạm dụng các chất kích thích... tăng cường luyện tập thể dục, thể thao để nâng sức đề kháng cho cơ thể, tuần hoàn máu tốt, giúp cơ thể khoẻ mạnh.

Khi có các biểu hiện bệnh về mũi: Chảy mũi, ngạt mũi... nên đi khám chuyên khoa, không tự ý nhỏ các thuốc vào mũi mà không có chỉ định của bác sĩ.

- Xin cảm ơn bác sĩ!

Thu Nguyệt (Thực hiện)