Nguyên nhân gây vô sinh thứ phát

Bạn Hà Phương Trang (xã Đông Ngũ, huyện Tiên Yên) hỏi: “Tôi đã có 1 con trai 5 tuổi. Hai năm trở lại đây, vợ chồng tôi không sử dụng biện pháp tránh thai nào nữa nhưng vẫn chưa thể có thai. Tôi đi khám ở y tế xã, bác sĩ bảo bị vô sinh thứ phát. Qua Báo Quảng Ninh, nhờ bác sĩ chuyên khoa tư vấn giúp tôi, vì sao tôi lại bị vô sinh thứ phát? Nếu muốn điều trị, tôi có thể điều trị ở đâu hiệu quả? Tôi xin cảm ơn!”. Phóng viên Báo Quảng Ninh đã trao đổi cùng bác sĩ Đỗ Duy Long, Trưởng Khoa Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Sản - Nhi tỉnh, về vấn đề bạn đọc quan tâm.

- Thưa bác sĩ, nguyên nhân nào gây vô sinh thứ phát ở các cặp vợ chồng?

+ Những trường hợp đã từng có thai ít nhất một lần, nay muốn sinh đẻ nữa nhưng không thể thụ thai được gọi là vô sinh thứ phát. Vô sinh thứ phát gặp phần lớn ở nữ giới. Nguyên nhân chủ yếu ở nữ giới là viêm nhiễm tắc dính đường sinh dục; có tiền sử về nhiễm trùng sinh dục, như: Viêm cổ tử cung, tử cung, ống dẫn trứng làm chít hẹp hoặc tắc ống dẫn trứng... Do đó, trứng không thể di chuyển vào buồng tử cung. Phụ nữ trước đây có đặt vòng, nạo thai, sẩy thai hoặc thai ngoài tử cung cũng sẽ làm thay đổi cấu trúc bình thường của tử cung và ống dẫn trứng, như dính buồng tử cung hoặc tắc ống dẫn trứng. Ngoài ra còn có một số nguyên nhân khác như dị dạng tử cung, u xơ tử cung, tiền căn phẫu thuật vùng chậu, viêm vùng chậu... Tiền sử nữ giới có đốt lạnh hay đốt điện cổ tử cung, tổn thương cổ tử cung sau sinh gây chít ép hoặc hở cổ tử cung hoặc viêm nhiễm cổ tử cung đều làm ảnh hưởng tới khả năng sống của tinh trùng.

Đối với nam giới, nguyên nhân gây vô sinh thứ phát thường là do rối loạn trong quá trình sinh tinh, trưởng thành của tinh trùng. Suy tuyến sinh dục nguyên phát, thứ phát, nhiễm trùng đường sinh dục, quai bị, giãn tĩnh mạch thừng tinh, tiếp xúc với các hoá chất, tia xạ làm tinh trùng yếu, giảm hoặc không có tinh trùng.

Bên cạnh đó, nhiều người bị rối loạn chức năng tình dục như các rối loạn chức năng cương dương vật (bất lực), và rối loạn về phóng tinh (xuất tinh ngược dòng) cũng làm giảm khả năng có thai. Bất thường về cấu trúc của cơ quan sinh dục như không có ống dẫn tinh, tắc ống dẫn tinh, tinh hoàn ẩn, hay dãn tĩnh mạch thừng tinh sẽ gây giảm hoặc không có tinh trùng.

- Người dân có thể đến cơ sở y tế nào trên địa bàn tỉnh để điều trị vô sinh thứ phát, thưa bác sĩ?

+ Với y học hiện đại, việc điều trị vô sinh thứ phát không quá khó. Trước hết, các cặp vợ chồng vô sinh thứ phát cần đến các chuyên khoa sản để khám, làm xét nghiệm kiểm tra tìm nguyên nhân. Hiện nay, một số bệnh viện trên địa bàn tỉnh đang thực hiện các kỹ thuật điều trị trị vô sinh. Riêng với Bệnh viện Sản - Nhi tỉnh đã và đang triển khai các kỹ thuật giúp đỡ nhiều trường hợp vô sinh thứ phát có con trở lại. Bệnh viện sẽ khám, tìm nguyên nhân gây vô sinh bằng các xét nghiệm vi sinh, sinh hóa miễn dịch để điều trị nguyên nhân do viêm nhiễm, bệnh toàn thân. Bệnh viện sẽ làm xét nghiệm nội tiết nam, nữ; đánh giá trữ lượng buồng trứng, chụp tử cung buồng trứng; xét nghiệm tìm bệnh toàn thân; mổ nội soi thăm dò, gỡ dính tạo hình tử cung, vòi trứng...

Đối với nam khoa, các bác sĩ sẽ khám tổng quát, khám nam khoa và làm các xét nghiệm chuyên sâu như tinh dịch đồ, siêu âm tinh hoàn, nội tiết sinh sản và các xét nghiệm về viêm sinh dục nam.

Tùy theo nguyên nhân vô sinh, tuổi và tình trạng toàn thân, bệnh viện sẽ tư vấn giúp bạn lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp nhất, như: Phác đồ kích trứng, thụ tinh nhân tạo, đông tinh hay phải chỉ định những kỹ thuật hiện đại hơn như IVF, IVFM... Từ khi triển khai hỗ trợ sinh sản đến nay (khoảng 2 năm), chúng tôi đã giúp hơn 200 trường hợp vô sinh hoặc vô sinh thứ phát có con hoặc đang có thai.

- Cần có những biện pháp nào để tránh vô sinh thứ phát, thưa bác sĩ?

+ Để tránh tình trạng vô sinh thứ phát, các cặp vợ chồng không nên kéo dài khoảng cách giữa hai lần sinh con. Thời gian lý tưởng là từ 3-5 năm và tốt nhất trước 35 tuổi. Phụ nữ nên tránh nạo, hút thai; giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, đúng cách để tránh viêm nhiễm phụ khoa, viêm nhiễm tử cung và cần đi khám thường xuyên nhằm phát hiện, điều trị sớm viêm nhiễm đường sinh dục.

Với nam giới nên quan hệ tình dục an toàn để không mắc phải bệnh viêm nhiễm tinh hoàn, mào tinh, ống dẫn tinh và đường niệu đạo vì dễ bị tắc đường dẫn tinh. Không hút thuốc lá, tránh tiếp xúc trực tiếp thuốc trừ sâu v.v. vì những chất có trong thuốc lá, thuốc trừ sâu làm suy giảm chất lượng tinh trùng.

Các gia đình nên cho trẻ đi tiêm phòng quai bị đầy đủ khi còn nhỏ. Trong trường hợp bị quai bị khi lớn thì nhanh chóng đến cơ sở có ngân hàng tinh trùng để trữ tinh trùng.

Tốt nhất là các cặp vợ chồng dù đã từng sinh con, cố gắng có thai mà vẫn không mang thai được thì cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa về vô sinh, hiếm muộn để khám và chữa trị sớm. Chữa trị càng sớm cơ hội có thai càng cao.

- Xin cảm ơn bác sĩ!

Thu Nguyệt (Thực hiện)