Cần siết chặt quản lý thuốc bảo vệ thực vật

Để đảm bảo năng suất cây trồng, người nông dân thường sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV). Chạy theo lợi nhuận, nhiều cơ sở kinh doanh thuốc BVTV thường bán và hướng dẫn người nông dân sử dụng các loại thuốc không rõ nguồn gốc... Điều gây nhiều hệ luỵ khôn lường cho sức khoẻ cộng đồng.

Thanh tra Sở NN&PTNT phối hợp với thanh tra chuyên ngành Chi cục BVTV kiểm tra cơ sở kinh doanh thuốc BVTV tại huyện Đầm Hà. Ảnh: Phạm Hồng Quân (Chi cục BVTV tỉnh)

Chúng tôi đến cánh đồng phường Đông Mai, TX Quảng Yên vào buổi chiều đầu tháng 11, đúng lúc bà con nông dân đang phun thuốc trừ sâu cho ruộng rau. Trò chuyện với họ, chúng tôi được biết, nhiều loại thuốc BVTV mà họ sử dụng, trên bao bì sản phẩm chỉ viết bằng chữ Trung Quốc. Người dân gọi chúng bằng tên của những hình vẽ trên bao bì như: Thuốc siêu nhân, thuốc con ếch… Theo bà con, việc mua những loại thuốc này đơn giản, chỉ cần kể tên hoặc mô tả lại loại sâu, người bán thuốc sẽ “bắt ngay bệnh” và “bốc” loại thuốc cần dùng. Giá của chúng chỉ khoảng từ 9.000-12.000 đồng/gói. Bà con cho biết: Những thuốc này phun khiến sâu bệnh chết ngay lập tức còn tác hại với người dùng thế nào họ không biết. Do đó, cứ xuất hiện sâu là họ phun. Có tháng phun đến 5 lần/ruộng rau.

Đứng ở trên bờ trò chuyện một lúc, mùi thuốc trừ sâu cũng khiến chúng tôi chóng mặt, trong khi đó, người nông dân không trang bị bảo hộ lao động, vẫn đi chân đất lội xuống ruộng rau đang ngập nước và thuốc BVTV mà không hề lo sợ chất độc ngấm vào cơ thể.

Có thể thấy, tình trạng người nông dân sử dụng loại thuốc BVTV không rõ nguồn gốc, sử dụng quá liều so với quy định hiện nay khá phổ biến. Theo các chuyên gia nông nghiệp. Việc sử dụng này để lại nhiều hệ luỵ không tốt, như: làm cho đất chua, giảm năng suất, tiêu diệt sinh vật có ích, tạo đà cho sinh vật có hại phát triển nên cây trồng  cũng dễ nhiễm sâu bệnh, sinh trưởng kém. Trong khi đó, nhiều cơ sở kinh doanh thuốc BVTV vì chạy theo lợi nhuận mà buôn bán các loại thuốc BVTV thuộc thuốc cấm sử dụng, thuốc ngoài danh mục cho phép của cơ quan nhà nước...

Theo Phòng Thanh tra chuyên ngành Bảo vệ thực vật của Chi cục Bảo vệ thực vật (Sở NN&PTNT), từ ngày 10-8-2015 đến 10-9-2015, Chi cục đã phối hợp với Đoàn Thanh tra liên ngành Sở NN&PTNT thanh, kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật của các tổ chức, cá nhân trong hoạt động sản xuất, kinh doanh phân bón, thức ăn chăn nuôi, thức ăn thuỷ sản, thuốc BVTV, thuốc thú y, hoá chất, chế phẩm sinh học trên địa bàn tỉnh. Qua kiểm tra 47/203 cơ sở kinh doanh phân bón, thuốc BVTV, Đoàn đã xử phạt 13 cơ sở vi phạm hành chính, thu phạt tổng số tiền 15 triệu đồng, tịch thu 19kg thuốc BVTV đã hết hạn sử dụng và không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Tuy nhiên, số cơ sở bị xử phạt trên chỉ là rất nhỏ so với thực tế buôn bán và sử dụng các loại thuốc BVTV nguy hại và trái pháp luật hiện nay. Nguyên nhân là do lực lượng thanh tra mỏng, trong khi địa bàn tỉnh rộng, lại có đường biên giới trải dài với Trung Quốc, nên việc nhập lậu thuốc BVTV qua đường biên giới phức tạp, gây khó khăn cho công tác quản lý. Bên cạnh đó, hệ thống văn bản pháp luật còn nhiều bất cập cũng gây khó khăn cho công tác quản lý thuốc BVTV. Theo quy định, thanh tra viên NN&PTNT khi kiểm tra các cơ sở vi phạm được quyền phạt ở mức 500.000 đồng, tuy nhiên thực tế lỗi vi phạm hành chính của các cơ sở bị kiểm tra đều ở mức tiền phạt cao hơn, nên họ mới dừng ở phạt 500.000 đồng theo quy định hoặc báo cáo Sở để đề nghị UBND địa phương ra quyết định xử phạt. Điều này không đủ sức răn đe các cơ sở vi phạm.

Do vậy, để quản lý tốt thuốc BVTV hiện nay, bên cạnh việc tăng cường tuyên truyền nâng cao ý thức của người nông dân và người buôn bán, kinh doanh thuốc BVTV, các cơ quan chức năng cần nghiên cứu, đề xuất các biện pháp quản lý, xử phạt mạnh tay hơn nữa cơ sở, hộ kinh doanh, sử dụng thuốc BVTV không rõ nguồn gốc, không đúng quy định.

Dương Hà