Báo động tình trạng truyền dịch tại nhà

Truyền dịch là một thủ thuật của ngành y tế, là cách đưa dịch và các thành phần cần bổ sung vào cơ thể qua đường tĩnh mạch. Và truyền dịch có tỷ lệ tai biến nhất định khi cơ thể phản ứng với các thành phần có trong dịch truyền. Vì thế, chỉ khi thật sự cần thiết mới tiến hành truyền dịch vào cơ thể. Ấy vậy mà nhiều người lại coi truyền dịch là “cứu cánh” mỗi khi mệt mỏi. Có “cầu” ắt có “cung”. Dịch vụ truyền dịch tại nhà đã ra đời với sự tham gia đông đảo của các cơ sở y tế tư nhân, đội ngũ y, bác sĩ làm thêm và cả những người đã về hưu. Tình trạng này thật đáng báo động khi đã có những vụ tử vong khi truyền dịch tại nhà.

Tử vong khi truyền dịch tại nhà

Nhiều ngày nay, người dân Cẩm Phả không khỏi bàng hoàng trước cái chết của chị Hoàng Thị Yến, sinh năm 1991, quê ở An Lão (Hải Phòng), tạm trú tại phường Cẩm Trung. Do cảm thấy người yếu, mệt, vào 15h ngày 9-5-2012, chị Yến tìm đến nhà riêng của bà Vũ Thị Hương, sinh năm 1948, ở tổ 5, khu 4A, phường Cẩm Thành (Cẩm Phả) đề nghị truyền dịch. Bà Hương đã truyền dịch cho chị Yến. Trong quá trình truyền, do không được theo dõi nên khi xảy ra tai biến, chị Yến không được phát hiện và xử lý kịp thời. Nạn nhân đã được đưa đến Bệnh viện Đa khoa Cẩm Phả để cấp cứu trong tình trạng mạch 0; huyết áp 0; đồng tử giãn. Chị Yến đã tử vong trước khi vào viện. Hiện các cơ quan chức năng đang điều tra, xác định nguyên nhân gây tử vong của chị Yến. Được biết bà Hương có trình độ chuyên môn là y tá, đã nghỉ hưu. Tại thời điểm truyền dịch cho bệnh nhân, bà Hương không đăng ký hành nghề, không có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện hành nghề và chứng chỉ hành nghề theo quy định.

Dịch vụ truyền dịch có mặt ở nhiều nơi (Ảnh chụp tại phường Bạch Đằng, TP Hạ Long).

Việc truyền nước, truyền dịch rất nguy hiểm nếu không được thực hiện theo đúng quy định. Chỉ có bác sĩ mới được chỉ định bệnh nhân có được truyền dịch hay không. Tuy nhiên, điều đáng nói là hiện nay, nhu cầu truyền dịch, truyền nước để tăng cường thể lực đang trở nên phổ biến trong dân. Thậm chí, có những trường hợp vừa thấy cơ thể mệt mỏi là đi truyền dịch ngay. Trong số này, không ít người vẫn tìm đến những cơ sở y tế tư nhân không đủ điều kiện để truyền mà chưa nghĩ đến tác hại của nó. Theo bác sĩ Nguyễn Hồng Hạnh, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh: “Việc truyền dịch chỉ an toàn khi có chỉ định của bác sĩ để xác định cơ thể bệnh nhân đang trong tình trạng như thế nào, có nên truyền dịch hay không, và cần những loại dịch truyền gì. Ngoài ra, nơi truyền dịch phải có đủ các điều kiện xử lý chống sốc để phòng sự cố. Người truyền dịch cũng phải có trình độ chuyên môn. Trong quá trình truyền dịch phải liên tục theo dõi, kiểm tra sức khoẻ của bệnh nhân xem có phản ứng huyết thanh do truyền hay không. Khi có các dấu hiệu phản ứng thì phải ngưng truyền dịch ngay và xử lý chống sốc cho bệnh nhân. Thậm chí khi trời lạnh phải làm ấm dịch trước khi truyền, người bệnh phải nằm ở phòng ấm”.

Cần sự tỉnh táo của người dân

Theo thống kê của Sở Y tế, đến hết năm 2011, toàn tỉnh có 286 cơ sở dịch vụ y tư nhân, trong đó 190 cơ sở là phòng khám đa khoa, chuyên khoa, nhân lực có trình độ bác sĩ. Còn lại là cơ sở dịch vụ y tế như: Răng giả, kính thuốc, tiêm chích. Hiện nay, Sở Y tế đang tiến hành cấp lại chứng chỉ hành nghề đối với người hành nghề và cấp giấy phép hoạt động đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh theo hướng dẫn của Thông tư số 41/2011/TT-BYT  do Bộ Y tế ban hành.  Theo quy định, với trình độ chuyên môn là y tá chỉ được phép làm dịch vụ tiêm, thay băng theo chỉ định của bác sĩ; đếm mạch, đo nhiệt độ, huyết áp; chăm sóc sức khoẻ tại nhà theo đơn của bác sĩ. Tuy nhiên, họ phải được Sở Y tế cấp chứng chỉ hành nghề mới được hoạt động. Thông tư số 41/2011/TT-BYT còn quy định, người hành nghề là y tá không được truyền dịch, không được khám, chữa bệnh và kê đơn thuốc.

Hàng năm, Sở Y tế, phòng y tế các huyện, thị xã, thành phố vẫn tiến hành kiểm tra, giám sát các cơ sở hành nghề y tế tư nhân để đảm bảo điều kiện về nhân lực, cơ sở, trang thiết bị hoạt động. Tuy nhiên, rất khó giám sát, quản lý  những cơ sở hoạt động chui, không phép. Bởi lẽ, những cơ sở này thường không có biển hiệu, nằm trong các ngõ ngách, số lượng người đến khám, điều trị rải rác nên rất khó phát hiện nếu không được người dân, khu phố thông báo. Trong khi đó, hiện nay, nhiều người dân thích truyền dịch. Hiện tượng tìm đến nhà y tá để nhờ truyền dịch rất nhiều. Vì lợi nhuận, khi người bệnh muốn được truyền,  thay vì tư vấn hoặc từ chối, nhiều phòng khám không đủ điều kiện vẫn sẵn sàng phục vụ.

Để đảm bảo sức khoẻ, tính mạng cho bản thân và các thành viên trong gia đình, người dân không nên tự ý tìm đến những cơ sở không đủ điều kiện để truyền dịch mà cần đến trạm y tế, bệnh viện, trung tâm y tế hoặc những cơ sở có đầy đủ điều kiện, giấy phép hành nghề để được khám, tư vấn và điều trị bệnh. Người dân cần vào cuộc phát hiện, báo với cơ quan chức năng những cơ sở khám, chữa bệnh, truyền dịch không đủ điều kiện để các cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý kịp thời, tránh những cái chết đáng tiếc xảy ra.

Thu Nguyệt