Tăng giá viện phí và dịch vụ y tế: Mừng hay lo?

Quyết định điều chỉnh khung giá dịch vụ y tế đã được Chính phủ thông qua, chính thức, được áp dụng từ ngày 15-4. Theo đó, hơn 400 dịch vụ y tế sẽ tăng khoảng 5 lần, có dịch vụ tăng 20 lần so với khung giá trước đây. Dù theo lý giải là đã cân nhắc, bảo đảm lợi ích cho người bệnh, song việc tăng giá này vẫn tác động mạnh đến người dân.

Nỗi lo lại hằn trên khuôn mặt những bệnh nhân nghèo khi biết các dịch vụ y tế chuẩn bị tăng giá.

Khó càng thêm khó

Tất tả với chiếc cập lồng trên tay, chị Lê Thị Hải Yến (xã Thống Nhất, huyện Hoành Bồ) bước vội vã đến căng tin nhà ăn của Bệnh viện Đa khoa tỉnh. Chỉ một muôi cháo nhỏ chị mua cũng đủ để bà mẹ 70 tuổi (bị ung thư vòm họng, hiện đang nằm điều trị tại Khoa Ung bướu) dùng cho bữa sáng. Từ hơn 1 năm nay, ngoài tiền thuốc thang, các chi phí khám, phẫu thuật, xạ trị..., cả gia đình đã tiêu tốn hơn 100 triệu đồng cho căn bệnh hiểm nghèo của bà mẹ.

Khi được hỏi có biết giá các dịch vụ y tế sắp tăng, chị Yến nói có nghe mọi người trong phòng bệnh xì xào bàn tán. “Mẹ tôi không có BHYT, từ khi đổ bệnh đến nay đã tốn kém lắm rồi, toàn phải chi những khoản lớn, trong nhà cũng khánh kiệt dần. Nay lại tăng giá nữa thì chúng tôi không biết lấy tiền đâu ra để chữa bệnh cho mẹ nữa” – chị Yến giãi bày. Những hoàn cảnh khó khăn như gia đình chị Yến luôn chiếm số đông ở các bệnh viện. Thậm chí có trường hợp bệnh nhân xin ra viện sớm, mặc dù bác sĩ khuyến cáo nên tiếp tục điều trị nội trú. Thực tế cho thấy, rất nhiều người dân hiện gặp không ít khó khăn khi chi trả các dịch vụ y tế, nhất là những đối tượng không có BHYT phải chi trả 100% viện phí; và nếu tăng giá dịch vụ y tế, họ sẽ khó cáng đáng nổi. Những bệnh nhân có BHYT nhưng vượt tuyến cũng gặp khó không kém. Chẳng hạn với bệnh nhân có BHYT đăng ký nơi khám chữa bệnh ban đầu tại tuyến huyện, trong trường hợp nếu đến khám chữa bệnh đúng tuyến, người bệnh sẽ được Quỹ BHYT thanh toán từ 80%-100% chi phí điều trị. Nhưng nếu vượt tuyến, chỉ được thanh toán 30% đối với bệnh viện hạng một, 50% với bệnh viện hạng hai và 70% với bệnh viện hạng ba.

Trên thực tế, có hiện tượng các bệnh viện đã “xé rào” từ lâu mà không chờ đến quyết định tăng viện phí. Bộ Y tế quy định mỗi lượt khám cho bệnh nhân BHYT chỉ trả 3.000 đồng. Tuy nhiên, theo các bệnh nhân khám tại các bệnh viện, thì con số này rất xa thực tế. Tại nhiều bệnh viện, giá khám bệnh thông thường là 30.000 đồng/lượt. Chỉ cần mua sổ y bạ, người bệnh đã phải trả 3.000 đồng. Siêu âm ổ bụng giá Bộ Y tế quy định 20.000 đồng/lượt, nhưng hầu hết các bệnh viện thu 50.000 đồng/lượt. Nếu muốn khám nhanh, khám sớm, thì chi phí tới 120.000 đồng/lượt.

Chất lượng liệu có tăng?

Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Hồng Hạnh, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho rằng, chắc chắn chất lượng khám chữa bệnh sẽ cải thiện sau khi tăng giá viện phí và dịch vụ. “Hơn nữa, tăng viện phí sẽ giúp bệnh viện tăng cường các dịch vụ kỹ thuật cao điều trị cho người bệnh, trần bảo hiểm y tế thanh toán cũng nâng lên và người bệnh sẽ được chi trả nhiều dịch vụ kỹ thuật cao hơn” - Bác sĩ Hạnh nói.

Theo ý kiến của nhiều bác sĩ, việc tăng viện phí, dịch vụ y tế rất quan trọng, nhất là với bệnh viện tuyến huyện hiện nay, vì nếu không, tuyến y tế này sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Nhà nước có nguồn lực để tăng cường đầu tư cho y tế huyện, như vậy sẽ có điều kiện để chăm sóc sức khoẻ tốt hơn cho người dân, hạn chế bớt chuyển viện, giảm tải cho tuyến trên.

Thống kê của BHXH tỉnh, hiện có 864.000 người tham gia BHYT, chiếm trên 70% dân số của tỉnh. Vậy con số còn lại có phải chưa tiếp cận được với BHYT hay chưa thiết tha với BHYT? Thực tế, không ít người phàn nàn là diện BHYT vẫn bị phân biệt đối xử, nên cứ “tiền tươi” đi dịch vụ cho nhanh, lại chu đáo hơn. Bên cạnh đó, những hộ cận nghèo và có mức sống trung bình cũng khó đáp ứng ngay được chi phí dịch vụ y tế mới nếu không may phải vào bệnh viện điều trị. Với những bệnh nhân bị mắc bệnh hiểm nghèo, bệnh nan y, bình thường đã tốn rất nhiều tiền chữa chạy, thì việc giá nâng lên với hơn 400 dịch vụ y tế như thế này khiến họ càng khốn khó.

“Việc tăng giá dịch vụ y tế ảnh hưởng nặng nề nhất với các đối tượng thu nhập thấp và không có BHYT. Vì vậy, thời gian tới sẽ cần phải vận động nhóm đối tượng này tham gia nhiều hơn vào BHYT tự nguyện” - Ông Nguyễn Đồng Thông, Giám đốc BHXH tỉnh nhìn nhận. Ông Thông cũng cho biết thêm, việc điều chỉnh giá hơn 400 dịch vụ y tế là một đòi hỏi thực tế, khách quan. Theo đó, các đối tượng được Nhà nước mua thẻ BHYT, khi khám chữa bệnh (KCB) thanh toán 100% chi phí nên không bị ảnh hưởng. Các đối tượng hưu trí, người thuộc hộ nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống tại vùng kinh tế khó khăn, đặc biệt khó khăn đã được Nhà nước bảo đảm kinh phí để mua thẻ BHYT được thanh toán 100% khi KCB tại trạm y tế xã; trường hợp phải chuyển lên tuyến trên được thanh toán tiền vận chuyển và được thanh toán 95% khi KCB tại các bệnh viện công lập (từ tuyến huyện trở lên). Học sinh, sinh viên (đã được Nhà nước hỗ trợ 30% để tham gia BHYT) khi KCB phải chi trả 20% chi phí (BHYT thanh toán 80%). Riêng người thuộc hộ cận nghèo đã được Nhà nước hỗ trợ tối thiểu 50% (đang được đề xuất tăng lên 70%-PV) để tham gia BHYT, khi đi KCB chỉ phải chi trả 20% chi phí.

Với tâm lý đè nặng, chất lượng khám chữa bệnh chưa nâng cao, việc tiến tới BHYT toàn dân còn xa vời. Chính vì vậy, khi điều chỉnh khung giá viện phí, dịch vụ y tế mà chất lượng khám chữa bệnh không điều chỉnh thì quả là thiệt thòi cho người dân. Chưa kể mức đóng BHYT dự trù sẽ tăng lên rất nhiều lần so với hiện nay. Khi mà giá cả thị trường tăng cao thì dịch vụ y tế tăng giá cũng là lẽ đương nhiên. Tuy nhiên, một mong muốn mà mọi người dân đều hướng tới là được hưởng một sự phục vụ tương xứng, sao cho vừa đáp ứng được thị trường, nhưng vẫn bảo đảm yếu tố an sinh xã hội.

Nguyễn Quý