Tất cả chuyên mục
Thứ Sáu, 29/03/2024 15:47 (GMT +7)
Giải quyết tranh chấp đất rừng ở Bắc Sơn (TP Uông Bí): Cần một "trọng tài" công minh
Thứ 7, 19/07/2014 | 12:48:18 [GMT +7] A A
Vừa qua, Toà soạn Báo Quảng Ninh có nhận được đơn thư của gia đình ông Đỗ Đức Trưởng ở tổ 23a, khu 5, phường Bắc Sơn, TP Uông Bí kiến nghị về việc gia đình ông Nguyễn Văn Bể, tổ 27, khu 6, phường Bắc Sơn tranh chấp phần diện tích đất rừng do gia đình ông đang quản lý và sử dụng. Phóng viên Báo Quảng Ninh đã trực tiếp về Uông Bí để tìm hiểu rõ sự việc. Qua thực tế cho thấy, công tác quản lý đất rừng ở địa phương còn rất nhiều lỏng lẻo...
Theo anh Truyền - con trai ông Trưởng, gia đình ông Bể cho rằng toàn bộ phần đất nơi anh đứng đang thuộc quyền sử dụng của gia đình ông Bể. |
Nỗi ấm ức của gia đình ông Trưởng
Theo nội dung đơn thư của gia đình ông Trưởng, năm 1994, gia đình ông được UBND TX Uông Bí (nay là TP Uông Bí) cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng (GCNQSD) rừng và đất rừng với diện tích là 8,2ha, loại rừng IIa1, tại lô d2, khoảnh 34, tiểu khu 44. Từ đó đến nay, gia đình ông vẫn thực hiện đúng quy định về tu bổ, chăm sóc rừng và trồng rừng theo đúng ranh giới được nhà nước giao. Tuy nhiên, đầu năm 2012, gia đình ông Nguyễn Văn Bể (có tên gọi khác là Nguyễn Bá Bể theo khẳng định của bà Nguyễn Thị Thanh, Phó Chủ tịch UBND phường Bắc Sơn) lại cho rằng, trong phần diện tích đất rừng thực tế gia đình ông Trưởng đang tu bổ, chăm sóc và trồng cây có 8,5ha rừng của gia đình ông Bể được UBND TX Uông Bí cấp GCNQSD là lô a2, khoảnh 35, tiểu khu 44 - nằm giáp ranh với đất rừng gia đình ông Trưởng. Bà Nguyễn Thị Xiêm, vợ ông Trưởng tức tưởi cho biết: “Ngày giao nhận, ông nhà tôi còn cùng các ông Trần Xuân Tố, Đào Kim Bằng đi nhận rừng và đất rừng. Chỉ biết, đại diện chính quyền chỉ ranh giới đến đâu, gia đình tôi thực hiện đến đó. Ranh giới để phân định giữa đất rừng nhà nọ với nhà kia được đánh dấu là những khe nước chảy hoặc bằng phiến đá to… 20 năm nay làm rừng, tôi chỉ biết đất rừng nhà mình giáp thửa đất rừng của nhà ông Tố; ông Trần Văn Tuân; ông Bằng chứ có giáp ranh với đất rừng nhà ông Bể đâu mà bảo chúng tôi lấn chiếm. Đất rừng của chúng tôi ngần ấy năm cũng không tranh chấp gì, bây giờ lại đến đòi gia đình tôi”.
Cũng theo bà Xiêm, năm 2012, một nhóm người tự xưng là cán bộ địa chính, kiểm lâm và đại diện phường Bắc Sơn đã vào rừng nhà bà chìa ra một tờ giấy và yêu cầu bà ký, nếu không ký gia đình bà sẽ mất rừng. “Lý do nhóm người này đưa ra, ép gia đình tôi ký là vì rừng của gia đình tôi mang tên hai chủ. Họ cho rằng, đất rừng nhà tôi chỉ nằm ở phần nửa trên của ba dông đồi (ba điểm nhô lên của ngọn đồi thuộc lô d2, khoảnh 34, tiểu khu 44-PV), còn một nửa phía dưới nơi gia đình tôi trồng keo và dựng tạm một chiếc lều nhỏ để trông coi rừng là thuộc của gia đình ông Bể. Ông nhà tôi bị bệnh u tuyến yên, lúc tỉnh, lúc mơ cũng bị ông Bể, lúc còn sống ép viết giấy và ký vào đơn đề nghị kiểm lâm phường cắm lại mốc giới” - Bà Xiêm cho biết thêm.
Thực hư đất của ai?
Khu rừng của gia đình ông Trưởng được giao tu bổ, chăm sóc thuộc khu 12 Khe, phường Bắc Sơn, nằm cách nơi gia đình ông ở khoảng 7km. Trong đó, chỉ có 2km là đường bê tông còn lại đường khá gập ghềnh, khó đi… Theo tay anh Đỗ Đức Truyền, con trai thứ hai của ông Trưởng chỉ, hai bên ranh giới thửa đất rừng của gia đình anh nằm giáp với những thửa đất của các hộ bên cạnh, được phân định bằng những rãnh xẻ tự nhiên dài và đường khe nước chảy. Thửa đất nằm theo chiều dốc, xuôi từ 3 đỉnh nhô cao của một quả đồi kéo dài đến tận chân đồi. Anh Truyền tâm sự: “Tôi theo cha, mẹ vào bảo vệ, chăm sóc khu rừng này cũng hơn chục năm rồi. Tôi thuộc làu từng gốc cây, ngọn cỏ ở đây. Ranh giới nhà tôi được giao đến đâu, chúng tôi làm đến đấy. Chúng tôi không chỉ quản lý, bảo vệ rừng tự nhiên mà còn trồng khoảng 1ha keo để phủ những chỗ đồi trọc...”. Ranh giới thửa rừng của gia đình ông Trưởng còn được rất nhiều hộ dân có rừng hoặc thường xuyên đi khai thác lâm sản ở khu vực này xác nhận như các ông: Trần Xuân Tố, Nguyễn Thành Phiên, Đỗ Phúc Trạc; bà Đoàn Thị Thịnh, vợ ông Đào Kim Bằng xác nhận thay, vì ông Bằng đã mất.
Tuy nhiên, trong biên bản kiểm tra về việc xác định nguồn gốc, ranh giới rừng và đất rừng của UBND phường Bắc Sơn lại khẳng định, đất rừng gia đình ông Trưởng phía Bắc giáp đất rừng của gia đình ông Nguyễn Văn Sừ, phía Nam giáp đất rừng gia đình ông Bể, phía Đông giáp rừng gia đình ông Nguyễn Văn Đến, phía Tây giáp đất rừng gia đình ông Trần Xuân Tố. Biên bản cũng kết luận, tại thời điểm kiểm tra, ông Trưởng đang quản lý, trông nom đúng vị trí hồ sơ giao rừng năm 1994, đồng thời, gia đình ông Trưởng đang quản lý một suất rừng theo hồ sơ quản lý đứng tên ông Bể. Trên phần diện tích này, gia đình ông Trưởng đã xây 1 ngôi nhà tạm để trông coi, bảo vệ rừng và đã trồng cây ăn quả, cây keo trên diện tích khoảng 1ha.
Nhiều điều khó hiểu
Để tìm hiểu rõ hơn nguồn gốc đất rừng của gia đình ông Trưởng, ông Bể, chúng tôi đã đến Phòng Tài Nguyên - Môi trường TP Uông Bí nhưng sau đó, chúng tôi được giới thiệu sang Phòng Kinh tế thành phố vì lý do rừng và đất rừng được giao từ năm 1994 thuộc rừng dự án PAM do Phòng Kinh tế quản lý. Mặc dù đã xuống tận kho lưu trữ của Phòng Kinh tế nhưng chúng tôi cũng không tìm được bất cứ giấy tờ gì liên quan đến hồ sơ giao đất, giao rừng của gia đình ông Trưởng, ông Bể và các hộ giáp ranh. Chúng tôi tiếp tục được giới thiệu sang Hạt Kiểm lâm thành phố. Tại đây, cố lắm chúng tôi mới tìm được phần hồ sơ giao đất, giao rừng của các hộ (gồm GCNQSD rừng và đất rừng; bản đồ giao rừng chủ hộ năm 1994 cụ thể lô, khoảnh; biên bản giao nhận vốn rừng; khế ước giao đất có rừng tự nhiên, thảm thực vật cần bảo vệ thuộc rừng sản xuất…); 2 bản đồ giao đất, giao rừng năm 1994 của các hộ thuộc từng khoảnh 34, khoảnh 35 (Tiểu khu 44). Theo ông Phạm Văn Triển, Hạt trưởng Hạt kiểm lâm TP Uông Bí, bản đồ giao đất, giao rừng tổng thể của phường Bắc Sơn hiện không còn. Mấy năm trước, Hạt Kiểm lâm cũng đã thống kê tình hình giao rừng nhưng cũng chỉ thống kê rừng trồng từ khoảnh 1 đến khoảnh 7 thuộc tiểu khu 34, 35.
Quá trình tìm hồ sơ, tài liệu chúng tôi đã phát hiện ra những thông số ghi trên các loại giấy tờ không thống nhất, có sự sửa chữa. Chẳng hạn: Trong tập hồ sơ của gia đình ông Bể có 2 bản đồ giao rừng chủ hộ năm 1994 ở lô a2, khoảnh 35, tiểu khu 44 nhưng ở bản đồ in trên tờ giấy can (giống hồ sơ của tất cả các hộ trong cùng khoảnh 34, 35) tổng diện tích ghi 7,5ha. Còn tờ bản đồ in trên giấy thông thường lại có nét sửa chữa thành 8,5ha. Phía bìa ngoài tập hồ sơ của gia đình ông Bể viết tên chủ hộ: Nguyễn Văn Bể bằng bút mực xanh chứ không phải chữ mực in như những hồ sơ khác… Tại tờ bản đồ giao rừng chủ hộ năm 1994 của gia đình ông Trưởng (lô d2, khoảnh 34, tiểu khu 44) thể hiện cạnh tiếp giáp phía Nam là khoảnh 25 chứ không phải 35…(?!) nhưng trong bản phô tô bản đồ giao rừng chủ hộ năm 1994 do bà Nguyễn Thị Thanh, Phó Chủ tịch UBND phường Bắc Sơn cung cấp lại không thể hiện số liệu khoảnh giáp ranh là 25...
Điều khó hiểu nữa là trong 4 cuộc hoà giải tranh chấp giữa gia đình ông Trưởng và gia đình ông Bể do UBND phường Bắc Sơn chủ trì (từ năm 2012) thành phần Hội đồng tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai được mời không đúng theo quy định tại khoản 2, Điều 161, Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29-10-2004 của Chính phủ (thiếu đại diện MTTQ Việt Nam phường; không mời đại diện của một số hộ dân sinh sống lâu đời tại phường biết rõ về nguồn gốc và quá trình sử dụng đối với thửa đất tranh chấp…). Đặc biệt, mặc dù UBND phường xác định đất gia đình ông Bể nằm giáp ranh với đất rừng của gia đình ông Trưởng nên mới dẫn đến việc gia đình ông Trưởng đã tu bổ, chăm sóc và trồng cây cả vào phần đất của gia đình ông Bể nhưng trong các biên bản kiểm tra, hoà giải lại không hề nhắc đến việc gần 20 năm qua gia đình ông Bể không thực hiện quyền, nghĩa vụ của người được giao rừng và đất rừng. Trong khi đó, khi trao đổi với phóng viên, bà Thanh đã khẳng định: “Gia đình ông Bể được giao rừng, giao đất nhưng không tu bổ, chăm sóc, trồng cây. Ông Bể còn chẳng biết đất rừng của mình ở đâu nên có lần còn đến đất rừng nhà tôi để nhận là đất của mình”.
Có thể thấy, công tác quản lý rừng và đất rừng của các cấp ở TP Uông Bí còn rất lỏng lẻo. Phường Bắc Sơn cơ quan được giao bảo vệ và phát triển rừng, sử dụng đất lâm nghiệp trên địa bàn cũng chưa làm tròn trách nhiệm, không thường xuyên kiểm tra việc sử dụng rừng, đất lâm nghiệp của các hộ gia đình và cá nhân trên địa bàn nên xảy ra tranh chấp là điều khó tránh khỏi. Cũng theo các văn bản quy định của pháp luật như: Luật Đất đai, Luật Bảo vệ và phát triển rừng… đều quy định rõ các hộ, tổ chức, cá nhân được giao đất trồng rừng mà không sử dụng trong thời hạn 24 tháng liền sẽ bị thu hồi. Với thực tế của gia đình ông Bể gần 20 năm được giao đất rừng nhưng chưa hề sử dụng, phường Bắc Sơn cần đề nghị UBND TP Uông Bí thu hồi GCNQSD rừng và đất rừng để xác định lại ranh giới rừng cho các hộ thuộc khoảnh 34 và 35, tiểu khu 44, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng cho các hộ dân cũng như tính nghiêm minh của pháp luật. Đồng thời, TP Uông Bí cũng cần chỉ đạo cơ quan chức năng điều tra làm rõ, liệu có sự gian dối, sửa chữa hồ sơ giao đất, giao rừng để làm lợi cho một số cá nhân trong vụ việc cụ thể nêu trên.
Cẩm Nang
Liên kết website
Ý kiến ()