Dân thiệt vì cán bộ hiểu luật lơ mơ

Thời gian gần đây, Báo Quảng Ninh nhận được nhiều ý kiến từ một số hộ dân huyện Hải Hà phản ánh, khi làm thủ tục xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) thường gặp khó khăn vì theo giải thích của cán bộ làm thủ tục là do chưa đủ điều kiện để được cấp. Nhưng khi người dân mang hồ sơ đến các Trung tâm Trợ giúp pháp lý hoặc tìm hiểu các quy định, nghị định và Luật Đất đai về thủ tục cấp GCNQSDĐ thì được biết nhiều trường hợp đủ điều kiện nhưng vẫn không được giải quyết. Đơn cử là hai trường hợp bà Đinh Thị Thành (vụ việc của bà Thành đã được phản ánh trên Báo Quảng Ninh số ra ngày 26-4-2012) và ông Vũ Văn Xoa đều ở xã Quảng Chính, huyện Hải Hà là những điển hình về việc cán bộ thực thi làm chưa đúng theo quy định của Luật.

Ông Vũ Văn Xoa và vợ là Ngô Thị Quyền phản ánh: Thửa đất vợ chồng tôi đang sử dụng có nguồn gốc là do cụ Lê Thị Nhường (mẹ bà Quyền) nhận chuyển nhượng từ ông Tốn năm 1983 (đất ông Tốn sử dụng từ năm 1978). Đến năm 1985, cụ Nhường xây dựng một ngôi nhà cấp 4 trên phần diện tích đất đã mua để ở. Tại bản đồ dải thửa lập năm 1987 đã thể hiện khu đất của cụ Nhường là đất thổ cư được chia làm hai thửa riêng biệt: Thửa thứ nhất T105 có diện tích 165m2, có nhà trên đất do ông Tốn xây dựng trước đây; thửa thứ hai T170 có diện tích 750m2, năm 1985 cụ Nhường đã xây một ngôi nhà trên diện tích đó. Tháng 4-1993, cụ Nhường cho bà Quyền ngôi nhà và diện tích đất tại thửa T105, đến năm 1997, bà Quyền xây dựng thêm một gian nhà cấp 4 với diện tích 35m2.

Năm 2008, vợ chồng ông bà Xoa - Quyền được UBND huyện Hải Hà cấp GCNQSDĐ số 1170 với diện tích là 227,9m2 đất ở trên thửa đất T105 và không thu tiền sử dụng đất tại thôn 6, xã Quảng Chính, huyện Hải Hà. Nguồn gốc sử dụng đất được UBND xã Quảng Chính xác nhận là đất do bố mẹ cho và sử dụng ổn định trước thời điểm ngày 15-10-1993. Tuy nhiên, khi đối chiếu với bản đồ địa chính do UBND huyện Hải Hà lập năm 2008 thì diện tích đất đang sử dụng của ông bà Xoa - Quyền chỉ có 211,4m2, thừa so với GCNQSDĐ là 16,6m2.

Về sự việc này bà Quyền cũng thừa nhận việc cấp GCNQSDĐ cho gia đình bà năm 2008 với diện tích 227,9 là chưa đúng với hiện trạng sử dụng thực tế, hiện trạng đất của bà chỉ có 211,4m2 như bản đồ địa chính của huyện đã lập. Sau đó UBND huyện Hải Hà đã thu hồi GCNQSDĐ đó của gia đình ông bà Xoa - Quyền, đồng thời yêu cầu ông bà phải nộp tiền sử dụng đất khi cấp lại. Lý do UBND huyện thu hồi lại GCNQSDĐ của ông bà Xoa - Quyền là vì số diện tích đất trên GCNQSDĐ không đúng thực tế và đất của ông bà do bố mẹ cho nhưng không có giấy tờ chứng minh là đất bố mẹ cho; đất không được sử dụng cho một mục đích ổn định lâu dài vì thế ông bà phải nộp tiền sử dụng đất.

Theo chúng tôi việc UBND huyện Hải Hà thu hồi GCNQSDĐ của ông bà Xoa - Quyền là đúng. Bởi khi cấp do xác định không chính xác đã cấp vượt trên giấy so với thực tế gia đình đang quản lý sử dụng là 16,6m2, đồng thời bị trùng lấn một phần diện tích đất đã cấp GCNQSDĐ cho hộ gia đình ông Phạm Văn Đam (nhà liền kề). Tuy nhiên, UBND huyện Hải Hà cho rằng khi cấp lại GCNQSDĐ đúng với diện tích hiện trạng ông bà Xoa - Quyền phải nộp tiền sử dụng đất với các lý do trên là không đúng theo quy định. Căn cứ vào mục a, khoản 1, điều 14, Chương 2, Nghị định 84/2007/NĐ-CP của Chính phủ quy định: “Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có nhà ở, công trình xây dựng mà không có một trong các loại giấy tờ theo quy định tại khoản 1 điều 50 của Luật Đất đai nhưng đất đã được sử dụng ổn định từ trước ngày 15-10-1993 thì không phải nộp tiền sử dụng đất đối với diện tích đất ở đang sử dụng nhưng diện tích không phải nộp tiền sử dụng đất không vượt quá hạn mức giao đất ở cho mỗi hộ gia đình, cá nhân”.

Đối chiếu với quy định của Luật Đất đai và Nghị định 84, nguồn gốc đất của vợ chồng ông bà Xoa - Quyền là đất do mẹ cho (đất của cụ Nhường đã được UBND xã Quảng Chính, UBND huyện Hải Hà xác định là đất thổ cư và năm 2008, huyện đã cấp GCNQSDĐ cho ông bà Xoa - Quyền). Như vậy đất của ông bà Xoa - Quyền (trước đó là đất của cụ Nhường) đã được sử dụng ổn định, lâu dài, cùng mục đích là đất ở. Theo Nghị định số 84 thì “đất sử dụng ổn định là đất đã được sử dụng liên tục cho một mục đích chính nhất định kể từ thời điểm bắt đầu sử dụng đất vào mục đích đó đến thời điểm được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở hoặc đến thời điểm có quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với trường hợp chưa cấp giấy chứng nhận. Còn lý do đất của ông bà không có giấy tờ chứng minh là do mẹ cho, lý do này không cần thiết trong việc cấp GCNQSDĐ (trừ phi đất đó đang bị tranh chấp) và chính UBND xã Quảng Chính, UBND huyện cũng đã cấp GCNQSDĐ cho cụ Nhường trước đó và cho ông bà Xoa - Quyền sau này.

Căn cứ vào các quy định của Luật Đất đai và Nghị định 84 thì đất của ông bà Xoa - Quyền có nguồn gốc sử dụng là đất ở từ trước năm 1993 nên không phải nộp tiền sử dụng đất là phù hợp. Đề nghị UBND huyện Hải Hà kiểm tra lại hiện trạng đất gia đình ông bà đang quản lý sử dụng, trên cơ sở đó cấp đổi lại GCNQSDĐ cho người dân theo đúng luật.

Từ sự việc trên cho thấy, có nhiều trường hợp khiếu kiện của dân đúng nhưng do cán bộ thực thi, cán bộ giúp việc chưa hiểu đúng về chế độ chính sách nên đã tham mưu cho lãnh đạo không chuẩn, dẫn đến có những quyết định sai, gây ảnh hưởng đến lợi ích của người dân.

Bảo An