Bài 1: "Làn gió mới" ở cơ sở

LTS: Chủ trương luân chuyển, bố trí cán bộ chủ chốt không phải là người địa phương đã được tỉnh Quảng Ninh triển khai thực hiện từ rất sớm, ở cả cấp xã và cấp huyện. Đến nay, Quảng Ninh là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về tỷ lệ bí thư cấp ủy cấp huyện, xã không phải người địa phương. Việc bố trí những “đầu tàu” ở cấp huyện, xã, đúng người, đúng chỗ, đúng việc, đã tiếp tục khẳng định quyết tâm đổi mới mạnh mẽ của tỉnh trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, tăng cường dân chủ, khách quan, nêu cao tinh thần đoàn kết trong Đảng. Đây là nền tảng vững chắc để Quảng Ninh phát triển, gặt hái được thành công trên nhiều phương diện.

----

TP Móng Cái là một trong những địa phương đi đầu trong phát triển KT-XH của tỉnh Quảng Ninh. Đã có rất nhiều mô hình mới được triển khai ở địa phương, mang lại hiệu quả tích cực, là kinh nghiệm cho cả tỉnh. Trong đó, điển hình là mô hình Bí thư cấp ủy không phải là người địa phương đã được thực hiện ở cấp thành phố và 100% cấp xã/phường. Mô hình này được triển khai từ rất sớm, và cho đến nay, ở thành phố vùng biên, cán bộ cấp ủy không phải người địa phương đã thực sự là “làn gió mới”, thúc đẩy thực hiện những nhiệm vụ mới, khó khăn, phát huy tối đa tinh thần dân chủ tại cơ sở. Nhờ đó, đã góp phần quan trọng làm thay đổi diện mạo địa phương.

Đồng chí Lê Văn Ánh, Bí thư Thành ủy phát biểu tại buổi sinh hoạt Chi bộ thôn 3 (xã Hải Xuân, TP Móng Cái). Ảnh: Vi Thu (Trung tâm TT&VH Móng Cái)

Khẳng định vai trò "đầu tàu"

Móng Cái là thành phố biên giới, có 17 đơn vị hành chính (8 phường, 9 xã), 101 thôn, khu phố; tổng dân số trên 13 vạn người. Thành phố có vị trí chiến lược quan trọng về chính trị, phát triển KT-XH, quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Là địa bàn có tốc độ phát triển vào loại nhanh của tỉnh, tuy nhiên, cùng với thuận lợi, trong quá trình phát triển, thành phố cũng gặp không ít những khó khăn, thách thức. Điển hình như: Công tác quản lý nhà nước trên các lĩnh vực: đô thị, đất đai, xây dựng, tài nguyên khoáng sản, môi trường, du lịch còn một số vấn đề bất cập; nhiều đơn thư khiếu nại của nhân dân liên quan đến đất đai; khoảng cách lớn phát triển giữa địa bàn đô thị và vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc ít người; tiềm ẩn về buôn lậu, gian lận thương mại... Trong công tác xây dựng Đảng: Chất lượng sinh hoạt ở một số chi bộ đảng chưa cao; nội dung sinh hoạt chưa được đổi mới, tính chiến đấu, tinh thần tự phê bình và phê bình có nơi, có lúc còn hạn chế; một số cấp uỷ và ủy ban kiểm tra Đảng uỷ cơ sở còn lúng túng trong việc xây dựng chương trình kiểm tra, giám sát hàng năm;…

Ghi nhận ở thành phố vùng biên này cho thấy, khi Bí thư cấp ủy không phải là người địa phương, việc giải quyết, tháo gỡ khó khăn trong quá trình phát triển, trên nhiều phương diện, ở cả cấp huyện và cấp xã đều có nhiều điểm thuận lợi, đạt hiệu quả cao hơn, so với việc Bí thư cấp ủy là người địa phương.

Đồng chí Lê Văn Ánh, Bí thư Thành ủy Móng Cái, cho biết: Tháng 2/2019, tôi được Ban Thường vụ Tỉnh ủy trao quyết định điều động, chỉ định tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Thành ủy và giữ chức vụ Bí thư Thành ủy Móng Cái nhiệm kỳ 2015-2020. Đây là sự tin tưởng, tín nhiệm của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, đồng thời cũng là trọng trách lớn đối với tôi, đòi hỏi cá nhân phải nâng cao năng lực lãnh đạo, điều hành, cùng tập thể lãnh đạo TP Móng Cái phát huy tinh thần đoàn kết, dân chủ, vượt qua những khó khăn thách thức, quyết tâm hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao.

Được biết, với kinh nghiệm trước đó trong công tác thanh tra, kiểm tra đã được đồng chí Lê Văn Ánh, vận dụng hiệu quả tại địa phương, trong đó, phải kể đến việc nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân. Đơn cử, trước khi có Quy định tạm thời số 1588-QĐ/TU ngày 15/5/2019 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy liên quan đến nội dung này, Thành ủy Móng Cái đã ban hành có văn bản chỉ đạo: Ngày 15 hằng tháng, Bí thư Thành ủy trực tiếp cùng với lãnh đạo UBND thành phố, các cơ quan, đơn vị tiếp công dân, xử lý những kiến nghị của công dân tại Trụ sở tiếp công dân của thành phố; ngày 1 và 15 hằng tháng, bí thư cấp ủy cấp xã cùng lãnh đạo chính quyền, cơ quan có liên quan tiếp công dân tại trụ sở Đảng ủy, HĐND, UBND xã, phường.

Đồng chí Lê Văn Ánh, Bí thư Thành ủy Móng Cái (người ở giữa) cùng lãnh đạo UBND TP Móng Cái thực hiện tiếp dân định kỳ. Ảnh: Mạnh Trường

“Với vai trò là người Bí thư Thành ủy, tôi đã cùng tập thể Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Thành ủy chỉ đạo ưu tiên tổ chức đối thoại giải quyết dứt điểm các vụ việc khiếu kiện đông người, phức tạp, kéo dài, tiềm ẩn nguy cơ gây mất an ninh trật tự hoặc gây bức xúc trong nhân dân. Mình không là người địa phương, không có nhiều sự ràng buộc về họ hàng, dòng tộc, các mối quan hệ địa phương nên khi quyết định, chỉ đạo sẽ được nhìn nhận một cách khách quan, không bị tác động, ảnh hưởng. Khi không phải là người địa phương, Bí thư cấp ủy cũng luôn phải lắng nghe, tiếp thu ý kiến của tập thể, thường xuyên nắm bắt tình hình cơ sở, tâm tư cán bộ. Đây cũng là một điểm lợi, để nhìn nhận vấn đề khách quan, đa chiều hơn. Những quyết sách đưa ra vì thế phải được cân nhắc rất kỹ càng”- Bí thư Thành ủy Lê Văn Ánh cho biết.

Đến nay trên địa bàn TP Móng Cái đã không còn tồn đọng vụ việc khiếu nại tố cáo phức tạp, kéo dài. Tinh thần dân chủ, đoàn kết trong tổ chức Đảng, hệ thống chính trị luôn được phát huy cao độ. Thành phố cũng đạt nhiều bước tiến quan trọng trong phát triển KT-XH, có những đóng góp quan trọng cho sự phát triển của tỉnh.

Tháng 5/2020, Đảng bộ TP Móng Cái đã tổ chức thành công Đại hội Đại biểu lần thứ XXIV, nhiệm kỳ 2020-2025. Trong đó, đã tiến hành bầu trực tiếp Bí thư tại Đại hội. Đồng chí Lê Văn Ánh, Bí thư Thành ủy khóa XXIII, nhiệm kỳ 2015-2020, đã được bầu giữ chức vụ Bí thư Thành ủy khóa XXIV, với số phiếu tín nhiệm tuyệt đối 300/300 phiếu, đạt 100%. Những là phiếu đã thể hiện sự tin tưởng, kỳ vọng của cán bộ, đảng viên đối với người đứng đầu cấp ủy trong nhiệm kỳ mới.

Ghi nhận trong kỳ Đại hội Đại biểu lần thứ XXIV, nhiệm kỳ 2020-2025 của Đảng bộ TP Móng Cái vừa qua, chúng tôi đã nhận được nhiều lời đánh giá, nhận xét của cán bộ, đảng viên, nhân dân về vai trò của người đứng đầu cấp ủy.

Móng Cái - Thành phố đô thị loại II đang hướng tới là thành phố cửa khẩu quốc tế hiện đại ngang tầm khu vực. Ảnh: Thái Cảnh

Ông Trần Quốc Bình, khu phố 1 phường Hòa Lạc, TP Móng Cái, cho biết: Là đảng viên lâu năm, theo dõi quá trình phát triển của TP Móng Cái qua nhiều thời kỳ, nhiều giai đoạn, tôi nhận thấy tinh thần dân chủ, khách quan đã, đang được phát huy rất tốt trong toàn Đảng bộ. Thành công này có vai trò rất quan trọng ở người đứng đầu cấp ủy. Đặc biệt, khi người đứng đầu cấp ủy không phải là người địa phương, chúng tôi thấy rõ sự nỗ lực của các đồng chí ở địa bàn, cơ sở luôn luôn có sự đổi mới, thoát khỏi sự trì trệ, đi theo lối mòn. Ở Móng Cái bây giờ, người dân được gặp người đứng đầu cấp ủy từ cấp thành phố đến cấp xã thường xuyên hơn, cởi mở hơn, được thẳng thắn đề cập trực tiếp nhiều vấn đề hơn. Các đồng chí cũng chỉ đạo, giao nhiệm vụ cho các phòng, ban giải quyết cho nhân dân nhanh hơn, thấu đáo hơn, nhất là những vấn đề nóng liên quan đến giải quyết thủ tục hành chính, khiếu nại về đất đai, vệ sinh, môi trường,...

Gần dân, sát dân, miệng nói, tay làm

Về thăm xã Hải Sơn, chúng tôi thật sự bất ngờ. Trước giai đoạn năm 2014, Hải Sơn là xã khó khăn, hạ tầng thiếu đồng bộ, trình độ dân trí thấp, sản xuất lạc hậu, kém phát triển. Thế nhưng, năm 2018, Hải Sơn đã được công nhận xã đạt chuẩn NTM. Năm 2019, xã xây dựng NTM nâng cao, phấn đấu đạt chuẩn NTM nâng cao vào năm 2022. Bây giờ, Hải Sơn chỉ còn 2 hộ nghèo, 7 hộ cận nghèo. Bước phát triển của xã Hải Sơn, chính là nhờ những chủ trương, quyết sách đúng đắn của Đảng ủy, chính quyền địa phương, trong đó, không thể không nhắc đến vai trò “đầu tàu” của Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Hải Sơn, Mễ Quang Vinh.

Đồng chí Mễ Quang Vinh, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Hải Sơn trò chuyện với người dân trong xã.

Đồng chí cho biết: Năm 2014, khi đó tôi là Phó Chánh Văn phòng HĐND-UBND TP Móng Cái, khi nhận nhiệm vụ tại xã Hải Sơn cũng nửa mừng, nửa lo. Mừng vì mình cũng mong muốn được có cơ hội để rèn luyện ở nhiều cương vị, vị trí để hoàn thiện hơn, nhưng cũng lo, phải làm sao để lãnh đạo, chỉ đạo đưa địa phương phát triển. Chính vì vậy, tôi luôn tâm niệm phải luôn luôn lắng nghe ý kiến từ tập thể, từ cán bộ, nhân dân, đảng viên trong xã; tiếp thu kinh nghiệm các đồng chí đi trước, đồng thời, nắm bắt thật rõ tình hình địa phương để đưa ra những quyết sách phù hợp.

Nhận thấy, trình độ của đội ngũ cán bộ xã chưa cao, chưa được chuẩn hóa; trong giải quyết công việc cho nhân dân có lúc, có nơi chưa hiệu quả..., đồng chí Mễ Quang Vinh đã yêu cầu CBCC nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ, thực hiện nghiêm kỷ luật, kỷ cương công vụ, khuyến khích CBCC học tập nâng cao trình độ. Trong chỉ đạo, đưa ra các chủ trương phát triển, đặc biệt trong thực hiện Chương trình 135, Chương trình Xây dựng nông thôn mới, đồng chí mạnh dạn đưa ra những chủ trương mới, quyết liệt như: Quy hoạch các địa bàn phát triển theo thế mạnh về du lịch, nông nghiệp, lâm nghiệp; vận động cán bộ, đảng viên, nhân dân hiến trên 19.000 m2 đất nông nghiệp, lâm nghiệp để xây dựng sân vận động thể thao, xây dựng lò xử lý rác thải; mở rộng khuôn viên trường học, mở rộng đường giao thông thôn Lục Chắn và khu 26 hộ thôn Thán Phún Xã, trị giá gần 1 tỷ đồng; chuyển đổi phương thức sản xuất từ tự cung tự cấp sang phát triển các mô hình trang trại, gia trại;...

“Để nắm địa bàn, tôi thường xuyên xuống các thôn, bản trò chuyện với bà con, chia sẻ, hướng dẫn rồi động viên bà con hiến đất, làm đường, di chuyển chuồng trại chăn nuôi... Vì mình là người mới, không ràng buộc quyền lợi ở bà con, nên thuyết phục bà con có lẽ cũng thuận lợi hơn. Bởi vậy những khiếu kiện liên quan đến quyền lợi về đất đai, hay quy hoạch ở Hải Sơn dần dần giảm đi, các khiếu kiện được xử lý dứt điểm, nhận được sự đồng thuận cao. Còn đối với cán bộ, công chức thì mình cứ công tâm làm thì anh em sẽ hiểu và làm theo” – Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Hải Sơn, Mễ Quang Vinh bộc bạch.

Đồng chí Mễ Quang Vinh, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Hải Sơn (ngoài cùng bên phải) trò chuyện với người dân xóm họ Đặng, thôn Pò Hèn, xã Hải Sơn TP Móng Cái.

Nỗ lực của đồng chí Mễ Quang Vinh đã được cán bộ, đảng viên, nhân dân trong xã ghi nhận, đánh giá cao. Ông Tằng Chăn Dếnh, xóm họ Đặng, thôn Pò Hèn, xã Hải Sơn, chia sẻ: Đồng chí Mễ Quang Vinh tuy không phải người địa phương nhưng rất gần gũi, thường xuyên xuống các thôn, bản nắm thực tế tình hình từng địa bàn để chỉ đạo, nên rất được bà con nhân dân quý mến. Gần đây đồng chí đã xuống để động viên bà còn chuyển đổi phương thức cấy lúa truyền thống sang gieo sạ, bà con rất hưởng ứng, hi vọng vụ thu hoạch tới sẽ bội thu. Trước đó, đồng chí cũng đã động viên, khích lệ bà con di chuyển chuồng trại ra xa nơi ở để đảm bảo môi trường sống, tham gia dọn vệ sinh, trồng cây... chúng tôi đã hiểu ra và thực hiện. Giờ thôn, xóm sạch đẹp, bà con ai cũng vui. Mỗi năm thôn chúng tôi đón hàng ngàn lượt khách, cách đây 5 năm đây là điều không ai nghĩ tới. Rồi nhiều hộ dân trong thôn được đồng chí xuống tận nơi vận động phát triển mô hình kinh tế đã nghe theo, thu nhập đến vài trăm triệu đồng 1 năm, cuộc sống khấm khá rồi.

Qua tìm hiểu được biết, năm 2006, TP Móng Cái đã “manh nha” thực hiện chủ trương bí thư cấp ủy cấp xã không phải người địa phương, ở xã Bắc Sơn và phường Hòa Lạc. Từ giai đoạn năm 2014 trở đi, chủ trương này đã được thực hiện một cách quyết liệt, tạo dấu ấn mạnh mẽ ở vùng đất địa đầu của Tổ quốc. Từ tâm lý lo lắng, tâm tư, khi “phải xuống cơ sở” ban đầu, đến nay đội ngũ cán bộ của thành phố đã luôn trong tâm thế sẵn sàng nhận để nhiệm vụ, mong muốn “được đi cơ sở”, sẵn sàng đem kinh nghiệm đã tích lũy, trau dồi trong quá trình công tác đến địa bàn mới, để rèn luyện và trưởng thành. Đến năm 2015, TP Móng Cái có 9/17 xã/phường có Bí thư cấp ủy đồng thời là Chủ tịch UBND không phải người địa phương, tỷ lệ này từ năm 2017 đến nay đạt 100%.

Trao đổi với chúng tôi, đồng chí  Nguyễn Văn Đô, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Chủ tịch HĐND TP Móng Cái cho biết: Quá trình lựa chọn cán bộ để điều động, luân chuyển nhận nhiệm vụ tại cơ sở được Ban Thường vụ Thành ủy rà soát, đánh giá và cân nhắc trên rất nhiều yếu tố về sở trường, năng lực, khả năng vận dụng công việc vào thực tiễn cơ sở,... để đảm bảo cán bộ về cơ sở phát huy hết tâm sức, trí tuệ, đóng góp cho địa bàn mới. Công tác tư tưởng cũng được thực hiện để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng của cán bộ. Bởi vậy, anh em luôn sẵn sàng nhận nhiệm vụ ở cơ sở bất cứ khi nào tổ chức phân công, không nề hà, né tránh. Việc đưa cán bộ về cơ sở giữa các chức vụ chủ chốt, nhất là Bí thư cấp ủy đã cơ bản khắc phục được tình trạng cục bộ, né tránh, nể nang trong thực thi công vụ của cán bộ, từng bước nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước ở cơ sở. Đây là động lực để các địa bàn phát triển, cũng là nền tảng đưa TP Móng Cái phát triển nhanh, bền vững, hoàn thành nhiệm vụ chính trị, nhất là trong thực hiện nhiều mô hình, chủ trương mới của Đảng, Nhà nước, của tỉnh.

Hồng Nhung-Thu Chung

Bài 2: Lửa thử vàng...