Luật Biên phòng góp phần hoàn thiện cơ sở pháp lý về quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia

Luật Biên phòng Việt Nam đang được Quốc hội thảo luận thu hút sự quan tâm của đông đảo cử tri trong tỉnh. Nhân dịp này, phóng viên Trung tâm Truyền thông Quảng Ninh đã có cuộc phỏng vấn Đại tá Nguyễn Thanh Hải, Chính ủy BĐBP tỉnh Quảng Ninh về những vấn đề liên quan.

- Thưc đồng chí, hiện nay, đang có rất nhiều ý kiến đóng góp về dự thảo Luật Biên phòng Việt Nam. Đại tá đánh giá như thế nào về sự cần thiết và tầm quan trọng của việc ban hành Luật Biên phòng Việt Nam?

Đại tá Nguyễn Thanh Hải, Chính ủy BĐBP tỉnh Quảng Ninh.

+ Dự thảo Luật Biên phòng Việt Nam gồm có 6 chương, 36 điều, trong đó, xác định rõ nhiệm vụ biên phòng; luật hóa quy định về hình thức quản lý, bảo vệ biên giới của BĐBP; chuẩn hóa, quy định nhiệm vụ, quyền hạn, chế độ chính sách của lực lượng thực thi nhiệm vụ biên phòng. Đồng thời, Dự thảo Luật đã thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về bảo vệ biên giới quốc gia. Trong đó có Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 28-9-2018 của Bộ Chính trị về chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia, quy định của Hiến pháp năm 2013 về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, bảo đảm tính thống nhất với các luật hiện hành.

Đặc biệt, Dự thảo Luật khi ban hành sẽ khắc phục những hạn chế, vướng mắc, bất cập trong quá trình tổ chức thực hiện Pháp lệnh BĐBP và các văn bản pháp luật khác có liên quan, góp phần hoàn thiện cơ sở pháp lý về xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, khu vực biên giới và nâng cao hiệu quả hoạt động của BĐBP, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Pháp lệnh BĐBP được Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa IX thông qua ngày 28/3/1997, có hiệu lực thi hành từ ngày 7/4/1997. Sau hơn 20 năm, Pháp lệnh đã bộc lộ những vướng mắc, bất cập thể hiện trên một số vấn đề cơ bản như: Một số quy định về chức năng, nhiệm vụ của BĐBP chưa được cụ thể hóa bằng các văn bản quy phạm pháp luật, chưa tạo hành lang pháp lý vững chắc để BĐBP xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới trong tình hình mới.

Mặt khác, Pháp lệnh ban hành từ năm 1997, nên về nội dung, một số thuật ngữ không còn phù hợp với thuật ngữ trong các văn bản pháp luật chuyên ngành liên quan và nhiều nhiệm vụ, quyền hạn của BĐBP đang được quy định tản mạn trong các luật chuyên ngành, dẫn đến tình trạng khó theo dõi, gây khó khăn cho quá trình thực thi nhiệm vụ.

Thực tiễn thời gian qua cho thấy, một số quy định về chức năng, nhiệm vụ của BĐBP chưa được cụ thể hóa bằng các văn bản quy phạm pháp luật, chưa tạo hành lang pháp lý để BĐBP xây dựng, quản lý và bảo vệ khu vực biên giới trên bộ, vùng biển đảo và cửa khẩu trong tình hình mới... Vì vậy, việc ban hành Luật với những quy định cụ thể phân định rõ vai trò, chức năng và nhiệm vụ của BĐBP với các lực lượng khác như: Công an, hải quan, cảnh sát biển... là vô cùng cần thiết.

Chốt kiểm soát phòng, chống dịch Covid-19 của Đồn Biên phòng Bắc Sơn trên địa bàn xã Bắc Sơn (TP Móng Cái) đảm bảo kiểm soát biên giới 24/24h.

- Có ý kiến cho rằng, trong Luật Biên phòng có điểm chồng chéo nhiệm vụ giữa lực lượng Hải quan và Biên phòng, Đại tá có đánh giá gì về ý kiến này?

+ Điều 14, Chương 4 của Dự thảo Luật quy định nhiệm vụ của BĐBP có đề cập việc lực lượng biên phòng được kiểm soát hàng hóa khi có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Tôi cho rằng quy định này là hoàn toàn phù hợp. Bởi Dự thảo Luật Biên phòng Việt Nam lần này quy định BĐBP có chức năng “chủ trì duy trì an ninh, trật tự, an toàn xã hội ở khu vực biên giới, cửa khẩu theo quy định của pháp luật”. Và là lực lượng chủ trì bảo vệ an ninh, chính trị ở biên giới thì việc kiểm tra người, phương tiện và hàng hóa cũng là nhiệm vụ của BĐBP. 

Mặt khác phạm vi hoạt động của lực lượng Hải quan chỉ giới hạn ở khu vực cửa khẩu, cảng biển và các điểm xuất hàng hóa. Trong khi đó phạm vi hoạt động của BĐBP khép kín trên cả tuyến biên giới đất liền và biển đảo của Tổ quốc.

Tuy nhiên, hàng hóa ở đây không phải là đại trà, mà là hàng hóa có dấu hiệu của tội phạm, khi có tin tố giác thì lực lượng biên phòng mới trực tiếp kiểm tra. Thực tế tại Quảng Ninh những năm qua, lực lượng BĐBP đã làm rất tốt nội dung này, nhờ đó nhiều vụ việc vận buôn bán, vận chuyển trái phép chất ma túy, vật liệu nổ, hàng cấm... đã kịp thời được phát hiện, bắt giữ.

Ngoài ra, BĐBP còn có nhiều hoạt động khác, tạo điều kiện cho cư dân biên giới thăm thân, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội... và không gây ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa và cũng không chồng chéo với hải quan. Theo tôi tất cả các lực lượng hoạt động trong cửa khẩu đều phải tăng cường phối hợp với nhau nói chung và lực lượng Hải quan nói riêng để thực hiện tốt chức năng của mỗi bên.

- Việc quán triệt, lấy ý kiến của cán bộ, đảng viên và nhân dân tham gia vào Dự thảo Luật Biên phòng Việt Nam đã được Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh thực hiện ra sao, thưa đại tá?

+ Thời gian qua, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã chủ động tham mưu, phối hợp với Đoàn ĐBQH tỉnh tổ chức lấy ý kiến của các cấp, ngành, địa phương và cử tri trong tỉnh tham gia đóng góp vào Dự thảo Luật.

Điểm thuận lợi là với truyền thống 61 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng BĐBP đều gắn liền với những địa bàn vùng sâu, vùng xa còn nhiều gian khó nhất của Tổ quốc, đồng thời tích cực tham gia các hoạt động giúp dân phát triển kinh tế, giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn... Chính vì vậy, khi lấy ý kiến đóng góp vào Dự thảo Luật thì đã có rất đông cử tri tham gia và đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết gửi tới Ban soạn thảo. Theo đó, hầu hết cử tri đều cơ bản đồng thuận về sự cần thiết và tầm quan trọng của dự án Luật Biên phòng đối với sự nghiệp xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới, xây dựng lực lượng chuyên trách, nòng cốt trong thực thi nhiệm vụ biên phòng; thể chế hóa đầy đủ quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ biên giới quốc gia, hợp tác quốc tế, đối ngoại quốc phòng, an ninh và đối ngoại biên phòng trong tình hình mới.

Tới đây, khi Luật Biên phòng Việt Nam được thông qua, BĐBP tỉnh sẽ chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh chỉ đạo quán triệt, triển khai các nội dung của Luật đến toàn thể các cấp, ngành, địa phương và quần chúng nhân dân trong tỉnh. Từ đó, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, không ngừng khẳng định vai trò nòng cốt của BĐBP trong quản lý, bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia trên địa bàn tỉnh.

- Xin cảm ơn đại tá!

Nguyễn Chiến (thực hiện)

Dự kiến Luật Biên phòng Việt Nam sẽ được Quốc hội thông qua vào Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV. Đến nay, Dự thảo Luật Biên phòng Việt Nam đã qua nhiều lần chỉnh sửa, bổ sung để hoàn thiện. Là tỉnh có đường biên giới cả trên biển, trên bộ tiếp giáp với Trung Quốc, nhiều cử tri của tỉnh đã đóng góp những ý kiến tâm huyết vào Dự thảo Luật.

Ông Vũ Đình Phúc, Trưởng Ban hành giáo, Giáo xứ Trà Cổ: "Đồng tình Dự thảo Luật với quy định rõ vai trò chủ trì, nóng cốt của BĐBP"

Người dân giáo xứ Trà Cổ chủ yếu làm nghề khai thác, nuôi trồng thủy sản. Suốt những năm qua, CBCS Đồn Biên phòng Trà Cổ luôn là “điểm tựa” giúp chúng tôi yên tâm bám biển, bám ngư trường. Nhờ đó, kinh tế của người dân ở địa phương nói chung, bà con xứ đạo Trà Cổ nói riêng đã có bước phát triển vượt bậc.

Qua tìm hiểu và theo dõi trên các phương tiện truyền thông, tôi được biết Quốc hội đang thảo luận về Luật Biên phòng Việt Nam. Theo tôi, việc xây dựng Luật là cần thiết và hợp lý để nâng tầm công tác biên phòng. Tôi rất đồng tình với việc Luật đã quy định rõ vai trò của BĐBP là lực lượng chuyên trách, chủ trì bảo vệ an ninh quốc gia ở khu vực biên giới, cửa khẩu... Qua đó, tránh tình trạng chồng chéo chức năng, nhiệm vụ giữa các lực lượng cùng làm nhiệm vụ trên khu vực biên giới.

Ông Phùn Hợp Sềnh (bản Nà Lý, xã Quảng Đức, huyện Hải Hà) nguyên ĐBQH khóa VIII: "Dự thảo Luật đã luật hóa được hình thức, biện pháp trong quản lý bảo vệ biên giới"

Tôi hoàn toàn nhất trí với các nội dung quy định về chức năng, nhiệm vụ của lực lượng BĐBP tại Dự thảo Luật Biên phòng Việt Nam. Tôi thấy Dự thảo Luật đã quy định rất đầy đủ, chặt chẽ, cụ thể về nhiệm vụ biên phòng, nguyên tắc và trách nhiệm của chủ thể trong việc thực thi nhiệm vụ biên phòng, có tính thống nhất và đồng bộ cao.

Dự thảo đã luật hóa được hình thức, biện pháp trong quản lý bảo vệ biên giới; nội dung cụ thể xây dựng nền biên phòng toàn dân, thế trận biên phòng toàn dân gắn với nền an ninh nhân dân; luật hóa điều ước quốc tế về biên phòng trên các lĩnh vực phù hợp với chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, nhằm tăng cường đối ngoại biên phòng, đối ngoại nhân dân, mở rộng quan hệ hợp tác với các nước có chung đường biên giới, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị và phát triển. Bên cạnh đó đã thể hiện rõ vai trò của BĐBP là lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh quốc gia ở khu vực biên giới, cửa khẩu theo quy định. Đây chính là cơ sở pháp lý vững chắc để BĐBP thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, xây dựng khu vực biên giới của tỉnh ngày càng phát triển vững chắc.

Ông Lê Văn Bày, Trưởng Ban công tác mặt trận, thôn Pò Hèn (xã Hải Sơn, TP Móng Cái): BĐBP đã không quản ngại gian khó thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới

Cả đời tôi gắn bó với mảnh đất biên cương, nên tôi hiểu rất rõ những gian nan, vất vả của các chiến sỹ BĐBP trong quá trình làm nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới.

Đặc thù công tác của BĐBP có sự khác biệt so với các lực lượng khác, đó là phải làm việc trong điều kiện môi trường xã hội ở biên giới không thuận lợi và thường xuyên công tác xa gia đình. Tuy nhiên, BĐBP lại luôn là điểm tựa vững chắc của cấp ủy, chính quyền địa phương; tuyên truyền, vận động bà con chấp hành đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; giúp đỡ nhân dân phát triển đời sống văn hóa, xóa đói giảm nghèo...

Theo tôi, BĐBP cần được đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho việc thực hiện nhiệm vụ tốt và đầy đủ hơn. Do vậy, tôi đề nghị khi xây dựng Luật Biên phòng Việt Nam, Quốc hội nên có quy định chế độ riêng, đặc thù cho lực lượng BĐBP để CBCS biên phòng yên tâm công tác, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao và cống hiến hết mình cho sự nghiệp xây dựng, quản lý và bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia.
Trac Thi Duong.jpg

Bà Trạc Thị Dường (thôn Co Sen, xã Hoành Mô, huyện Bình Liêu): "Cần có chính sách ưu đãi để hỗ trợ, động viên BĐBP an tâm công tác, bám trụ biên giới

Người dân thôn Co Sen chúng tôi coi BĐBP như người thân trong gia đình. Những cán bộ biên phòng đã không quản ngại khó khăn, gian khổ thường xuyên đến thăm hỏi, động viên, giúp đỡ chúng tôi vươn lên phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống. Từ đó, đời sống của nhân dân vùng biên giới được cải thiện đáng kể, góp phần xây dựng biên cương giàu mạnh, đồng thời, thắt chặt tình cảm giữa quân và dân, tạo thế trận lòng dân, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia. Đáp lại tình cảm ấy, người dân chúng tôi đã bảo nhau phải đoàn kết, tích cực tham gia giúp BĐBP bảo vệ đường biên, cột mốc biên giới...

Tôi mong rằng, Đảng và Nhà nước nên có thêm nhiều cơ chế, chính sách ưu đãi để hỗ trợ, động viên BĐBP an tâm công tác, bám trụ biên giới thực hiện tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Bích Thảo (thực hiện)