Dấu ấn cách mạng Tháng Tám ở Quảng Ninh

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã mở ra bước ngoặt lớn của cách mạng, đưa dân tộc Việt Nam bước sang kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945 trở thành biểu tượng tuyệt vời của sức mạnh, của tinh thần, ý chí, bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam. Và trong những ngày này của 74 năm về trước, cùng với khí thế cách mạng của cả nước, đồng bào, chiến sĩ, nhân dân Vùng mỏ Quảng Ninh đang sục sôi khí thế, vùng lên giành chính quyền. Đó sẽ mãi là dấu mốc lịch sử chói lọi, là bản hùng ca bất khuất vang mãi của quân và dân Đất mỏ anh hùng.

Vùng mỏ đứng lên

Tháng 8/1945, Nhật đầu hàng Đồng minh. Quân Đồng minh chuẩn bị kéo vào nước ta để giải giáp vũ khí của Nhật. Thực dân Pháp ráo riết chuẩn bị quay trở lại xâm lược nước ta một lần nữa. Tình thế lúc này là vô cùng khẩn cấp, nhưng cũng là thời cơ ngàn năm có một. Đứng trước thời cơ đó, 11h đêm ngày 13/8/1945, Ủy ban khởi nghĩa đã hạ quân lệnh số 1 phát động khởi nghĩa toàn quốc. Đảng triệu tập Đại hội quốc dân ngày 16/8/1945 tại Tân Trào quyết định phát động toàn dân giành chính quyền từ tay phát xít Nhật trước khi quân đồng minh vào Đông Dương.

Các đội quân du kích từ các chiến khu tiến vào Hà Nội, tập trung trước Nhà hát lớn, ngày 30/8/1945. (Nguồn: TTXVN)

Hưởng ứng chủ trương đó, quần chúng khắp nơi đã đồng loạt nổi dậy. Ở những vùng xa xôi, dù chưa nhận được lệnh tổng khởi nghĩa, nhưng căn cứ vào tình hình cụ thể và vận dụng Chỉ thị “Nhật-Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”, các địa phương đã lãnh đạo nhân dân khởi nghĩa. Từ ngày 14 đến 18/8/1945, cuộc tổng khởi nghĩa nổ ra giành được thắng lợi ở nông thôn đồng bằng Bắc Bộ, đại bộ phận miền Trung và một phần miền Nam.

Trong không khí sục sôi, quyết tâm của cả nước, quân và dân Vùng mỏ đã đứng lên đấu tranh, đưa Quảng Ninh trở thành địa phương tiến hành giành chính quyền sớm nhất trong cả nước, với nhiều điểm đấu tranh độc đáo, sáng tạo, đã góp phần quan trọng vào thắng lợi của cả dân tộc trong cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945. Ngày 8/6/1945, lực lượng vũ trang cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng đã đồng loạt tấn công đánh chiếm các đồn Đông Triều, Mạo Khê, Tràng Bạch, Chí Linh... giành được chính quyền về tay nhân dân. Chiều cùng ngày một cuộc mít tinh lớn được tổ chức ở Hổ Lao, chính thức tuyên bố thành lập “Đệ tứ chiến khu” còn gọi là Chiến khu Trần Hưng Đạo - Chiến khu Đông Triều, lập Uỷ ban quân sự cách mạng, lập đội vũ trang tuyên truyền. Ngày 20/7/1945, quân cách mạng Chiến khu Đông Triều đã đánh chiếm tỉnh lỵ Quảng Yên và phá bỏ bộ máy chính quyền bù nhìn cấp tỉnh. Đây cũng là cuộc khởi nghĩa từng phần kế tiếp các cuộc khởi nghĩa trước đây của du kích chiến khu Đông Triều, chuẩn bị điều kiện tiến lên Tổng khởi nghĩa.

Lá cờ đỏ sao vàng đầu tiên tung bay tại TX Quảng Yên sau ngày giải phóng 20/7/1945. Ảnh tư liệu

Ngày 19/8/1945, nhân dân Hà Nội giành được chính quyền trọn vẹn. Tin vui này đã thôi thúc nhân dân Quảng Ninh tiếp tục đứng lên. Ngày 24/8/1945, tại TX Quảng Yên, UBND Cách mạng lâm thời của tỉnh đã ra mắt nhân dân. Đêm 25/8/1945, nhận được lệnh, một đơn vị vũ trang chiến khu Trần Hưng Đạo đã cấp tốc hành quân về Hòn Gai. Chiều 26/8/1945, ta tổ chức cuộc biểu dương lực lượng lớn và sau đó là cuộc mít tinh của hàng ngàn quần chúng cách mạng, tay giương cao cờ đỏ sao vàng, miệng hô to: “Ủng hộ Việt Minh”, “ủng hộ cách mạng giải phóng dân tộc”... Ở Cẩm Phả, ngày 27/8/1945, ta tiếp tục lập chính quyền Cách mạng lâm thời ở Cẩm Phả, Cửa Ông và hầu hết các đảo ở Cẩm Phả (trừ 2 đảo Vạn Hoa và Cô Tô).

Phát huy truyền thống cách mạng hào hùng

Thời gian đã lùi xa nhưng tầm vóc, ý nghĩa thắng lợi, bài học kinh nghiệm của Cách mạng Tháng Tám vẫn còn nguyên giá trị và ngày càng tỏa sáng. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã mở ra bước ngoặt lớn của cách mạng, đưa dân tộc Việt Nam bước sang kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Nhân dân ta từ thân phận nô lệ đã trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh của mình. Phát huy truyền thống cách mạng hào hùng, với tinh thần “Kỷ luật và đồng tâm”, kế thừa những bài học kinh nghiệm quý báu của lịch sử vận dụng vào công cuộc dựng xây và phát triển quê hương, đã tạo động lực mạnh mẽ cho quá trình đổi mới, phát triển của Quảng Ninh.

Các công trình nghìn tỷ được đầu tư xây dựng đã làm thay đổi diện mạo đô thị TP Hạ Long. Ảnh: Đỗ Phương

Và có lẽ, ghi dấu ấn trên chặng đường xây dựng và phát triển của Vùng mỏ thời gian qua, không thể không nhắc đến Hạ Long - thành phố thủ phủ của tỉnh. Hạ Long như một minh chứng sinh động nhất cho sự đổi thay của Quảng Ninh. Ông Trần Văn Hiển, khu 3, phường Cao Thắng, TP Hạ Long, xúc động chia sẻ: Có trải qua những ngày gian khổ, thiếu thốn từ chiến tranh mới thấy được sự giàu đẹp của quê hương hôm nay. Từ diện mạo đô thị đến kết cấu hạ tầng giao thông, du lịch được tỉnh đầu tư, hoàn thiện đồng bộ, hiện đại, Hạ Long như khoác lên mình tấm áo mới mà chính những người đã gắn bó với mảnh đất này gần cả cuộc đời cũng phải bất ngờ. Niềm tự hào có lẽ là cảm xúc chung của nhân dân Hạ Long nói riêng, của Quảng Ninh nói chung khi nhìn về quê hương hôm nay.

Trong công tác xây dựng Đảng, Quảng Ninh đã nghiêm túc triển khai các chủ trương, nghị quyết của Đảng một cách sáng tạo, trở thành điểm sáng về xây dựng Đảng. Tỉnh đã thực hiện công tác xây dựng Đảng với nhiều đổi mới thông qua đột phá về mô hình tổ chức bộ máy tinh gọn gắn với cơ cấu lại và nâng cao chất lượng cán bộ công chức; thực hiện nhất thể hóa chức danh và hợp nhất một số cơ quan của cấp ủy Đảng và chính quyền .... Song song với đó, tỉnh cũng tích cực thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị gắn với thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng và chỉnh đốn Đảng, các nghị quyết của Hội nghị Trung ương 5, 6 với nhiều chuyển biến tích cực.

Đoàn công tác của Trung ương do đồng chí Trần Quốc Vượng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư làm Trưởng đoàn thăm và làm việc với tỉnh Quảng Ninh tháng 4/2019. Ảnh: Đỗ Phương

Phát triển kinh tế tiếp tục đạt được những thành tựu quan trọng. Riêng 6 tháng đầu năm 2019, chỉ tiêu phát triển KT-XH của tỉnh đều đạt và vượt so với kế hoạch đề ra. Tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 12,09%, cao nhất cùng kỳ trong 10 năm gần đây; cả 3 khu vực kinh tế đều tăng so với cùng kỳ, trong đó khu vực dịch vụ và ngành khai khoáng tăng cao. Thu ngân sách nhà nước tăng 12% so với cùng kỳ.

Trong chuyến thăm và làm việc với tỉnh Quảng Ninh tháng 4/2019 vừa qua, đồng chí Trần Quốc Vượng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, nhấn mạnh: Đảng bộ tỉnh là tổ chức Đảng mạnh, luôn đoàn kết, thống nhất cao. Trong những năm qua, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc tỉnh Quảng Ninh đã đoàn kết, dám nghĩ, dám làm, thực hiện toàn diện các nhiệm vụ đề ra, khẳng định rõ sự quyết tâm của tập thể lãnh đạo tỉnh trong việc cụ thể hóa nghị quyết của Trung ương Đảng với cách làm hết sức sáng tạo, đổi mới. Nhiều lĩnh vực đã tạo sự đột phá cho tỉnh, cho vùng và tạo kinh nghiệm cho cả nước, mở ra hướng phát triển mới về kinh tế - xã hội nhanh, bền vững cho tỉnh.

Nguyễn Dung

[links()]