Đưa công tác giám sát và phản biện xã hội vào chiều sâu

Giám sát và phản biện xã hội là hoạt động nhằm phát huy tính dân chủ, đảm bảo quyền, lợi ích của nhân dân, góp phần xây dựng Đảng, chính quyền, đồng thời củng cố, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân.

Xác định rõ tầm quan trọng đó, thời gian qua, Uỷ ban MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn tỉnh đã có nhiều giải pháp thiết thực, phù hợp để nâng cao hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội trên địa bàn tỉnh. Nhất là mỗi đơn vị đã lựa chọn được những nội dung, lĩnh vực cụ thể thuộc thẩm quyền của mình để giám sát, phản biện mang lại những kết quả tích cực. Tính riêng trong 6 tháng đầu năm 2018, bên cạnh tiếp tục triển khai Kế hoạch thực hiện Đề án Tăng cường vận động nhân dân tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, nâng cao chất lượng quản trị hành chính công trên địa bàn tỉnh và chương trình kiểm tra, thanh tra, giám sát của tỉnh năm 2018, MTTQ tỉnh đã chủ trì tiến hành giám sát trực tiếp, thường xuyên, không báo trước về chương trình vệ sinh an toàn thực phẩm tại TP Uông Bí và TX Đông Triều đạt kết quả. Đồng thời còn tham gia cùng Ban Dân vận Tỉnh uỷ thực hiện 5 cuộc giám sát trực tiếp, thường xuyên không báo trước đối với trung tâm hành chính công và bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hiện đại cấp xã ở Hạ Long, Vân Đồn, Cẩm Phả, Ba Chẽ, Bình Liêu, Đông Triều, 3 cuộc giám sát về công tác bảo vệ môi trường, 4 cuộc kiểm tra liên ngành về an toàn thực phẩm, tham gia 9 đoàn kiểm tra giám sát với Đoàn ĐBQH, HĐND và các Ban của Tỉnh uỷ...

UBND, Uỷ ban MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh ký kết chương trình phối hợp công tác năm 2018.

Với phương châm “vững chắc - linh hoạt” theo hướng chọn lĩnh vực, vấn đề vừa có ý nghĩa xã hội cao, phù hợp với năng lực của hệ thống, cũng như được nhân dân quan tâm, MTTQ tỉnh đã chủ động xây dựng chương trình, thống nhất hành động chung về giám sát, phản biện giữa các thành viên là các tổ chức chính trị - xã hội. Nhất là từ khi Quyết định số 217-QĐ/TW, Quyết định số 218-QĐ/TW có hiệu lực vào năm 2014, MTTQ tỉnh đã tổ chức nhiều cuộc giám sát, huy động sự tham gia tích cực của các tổ chức đoàn thể với nhiều nội dung lớn. Đặc biệt là tăng cường công tác giám sát, phản biện xã hội theo hướng thống nhất quy trình kiểm tra, giám sát, phân công rõ trách nhiệm của từng tổ chức, đơn vị, tránh chồng chéo, bỏ sót. Cụ thể như MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội giám sát đối với lĩnh vực quản lý của các cơ quan nhà nước, hoạt động của công chức, công vụ liên quan đến giải quyết công việc với công dân - doanh nghiệp và góp ý kịp thời thông tin đến các cơ quan chức năng, chỉ đạo khắc phục.

Cùng với đó, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội còn chủ động phối hợp với HĐND, UBND tỉnh xây dựng chương trình báo cáo cấp ủy và tổ chức ký chương trình phối hợp thực hiện quy chế, quy định đảm bảo rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, phù hợp với yêu cầu của địa phương và chức năng của từng tổ chức. Trong các hoạt động giám sát, MTTQ và các tổ chức chính trị xã hội đã chủ động thông tin kịp thời cho đối tượng được giám sát, phản biện và góp ý những nội dung liên quan. Cấp ủy, chính quyền, các cơ quan, đơn vị được giám sát, phản biện và góp ý đã cung cấp đầy đủ thông tin, tài liệu, văn bản dự thảo liên quan thực hiện quy chế, quy định. Đặc biệt, để thực hiện cơ chế cung cấp thông tin trong giám sát và phản biện xã hội có hiệu quả, UBND tỉnh cũng đã chỉ đạo, gắn với việc quy định rõ trách nhiệm cụ thể của sở, ban, ngành và UBND các huyện, thị xã, thành phố trong công tác phối hợp với MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội để triển khai, thực hiện quy chế, quy định. Các nội dung kiến nghị của MTTQ, tổ chức chính trị - xã hội sau giám sát và các nội dung góp ý xây dựng chính quyền được tiếp nhận, tiếp thu, nghiên cứu và trả lời kịp thời, đúng các quy định nêu trong quy chế, quy định.

Công tác giám sát của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội cũng được gắn với việc kiện toàn và nâng cao hiệu quả hoạt động của các ban thanh tra nhân dân, ban giám sát đầu tư cộng đồng. Thời gian qua, ban thanh tra nhân dân, ban giám sát đầu tư cộng đồng đã thực hiện giám sát hàng nghìn vụ việc; tham gia theo dõi, chấp hành các quy định và quy hoạch, quản lý thực hiện quy hoạch, quản lý đầu tư của cơ quan có thẩm quyền quyết định đầu tư, chủ đầu tư, ban quản lý dự án, các nhà thầu và đơn vị thi công dự án trong quá trình đầu tư... Hoạt động của ban thanh tra nhân dân, ban giám sát đầu tư cộng đồng những năm qua có những mặt tích cực, góp phần nâng cao trách nhiệm của đội ngũ cán bộ cấp xã, chất lượng các dự án, công trình, nhất là các công trình xã hội hoá trong nhân dân. Thông qua hoạt động giám sát đã phát hiện và kiến nghị trên 800 vụ việc, khắc phục những thiếu sót trong công tác quản lý của các tổ chức và hoạt động của cán bộ cơ sở. Trên cơ sở đó đã góp phần phát hiện, kiến nghị với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, ngăn chặn và xử lý kịp thời công tác quản lý, các hoạt động đầu tư không đúng quy hoạch, các việc làm sai quy định, gây thất thoát, lãng phí vốn và tài sản nhà nước, ảnh hưởng xấu đến chất lượng công trình, xâm hại lợi ích của cộng đồng.

Cán bộ MTTQ thị trấn Đầm Hà (huyện Đầm Hà) giám sát tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hiện đại của thị trấn. Ảnh: Hoàng Giang

Đối với nội dung phản biện, Ủy ban MTTQ các cấp trong tỉnh đã tập trung phản biện các văn bản dự thảo của cấp ủy, chính quyền; các dự án, đề án phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn có liên quan trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân như: Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi), dự thảo Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự; dự thảo Luật bổ sung, sửa đổi một số điều của Luật Lý lịch tư pháp; tham gia ý kiến vào chỉ thị của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí; kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 33-CT/TW của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với việc kê khai tài sản và kiểm soát việc kê khai tài sản... Sau khi nghiên cứu, lấy ý kiến tham gia góp ý, phản biện của các thành viên trong Hội đồng tư vấn, Ban tư vấn, Tổ tư vấn, Ủy ban MTTQ các cấp đã tổng hợp và gửi văn bản góp ý phản biện cho các cơ quan soạn thảo tổng hợp, đảm bảo các dự thảo văn bản về chủ trương, chính sách, quy định, đề án… của địa phương khi ban hành thực sự có hiệu quả, đi vào cuộc sống.

Phát huy những kết quả đạt được, để công tác giám sát và phản biện xã hội ngày càng đi vào chiều sâu, trong thời gian tới, các cấp, các ngành, các địa phương tiếp tục quán triệt, tuyên truyền sâu rộng trong cán bộ, đảng viên, nhân dân và triển khai thực hiện có hiệu quả Quyết định số 217 và 218 của Bộ Chính trị. Tăng cường thực hiện giám sát việc tu dưỡng, rèn luyện của cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ chủ chốt, người đứng đầu các cấp, các ngành, các địa phương, đơn vị. Trong quá trình thực hiện, nâng cao vai trò lãnh đạo của cấp ủy, sự phối hợp của chính quyền, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội để nắm bắt và phản ánh đầy đủ tâm tư, nguyện vọng của nhân dân để kịp thời giải quyết ngay từ cơ sở, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho nhân dân.

Hoài Anh