Phó Thủ tướng: Tính toán tổng thể các lợi ích khi xây dựng đặc khu

Chiều 6/6, đăng đàn trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội, một trong những nội dung được Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ trả lời khá cặn kẽ là vấn đề liên quan đến các đề án cải cách tiền lương; đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy; tăng tuổi nghỉ hưu...[links()]

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ trả lời chất vấn của Đại biểu Quốc hội. (Ảnh: Văn Điệp/TTXVN)

Điều chỉnh tuổi nghỉ hưu

Quan tâm đến việc sắp xếp bộ máy, đại biểu Nguyễn Thị Yến (Bà Rịa-Vũng Tàu) đưa ra thực tế hiện nay Tổng cục Thuế, Kho bạc Nhà nước, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đang được tổ chức theo ngành dọc cho đến cấp huyện, rất cồng kềnh, lãng phí. Đại biểu chất vấn về định hướng và giải pháp sắp xếp lại hệ thống này trong thời gian tới.

Trả lời nội dung này, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết thực hiện Nghị quyết 18 của Hội nghị Trung ương 6 (khóa XII) về đổi mới, sắp xếp lại các cơ quan trong hệ thống chính trị, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tài chính tích cực rà soát lại việc này. Nhiều Chi cục Thuế hiện nay thu thuế không đủ nuôi bộ máy nên hướng là sẽ thành lập các chi cục phụ trách khu vực. Tạm thời mỗi huyện vẫn bố trí một tổ giao dịch và khi hạch toán phân tích ngân sách của từng huyện một thì cơ quan ở chi cục đó cũng có thể làm được. Theo kế hoạch, ngay trong năm nay, Bộ Tài chính sắp xếp lại khoảng 20 cơ sở giao dịch của Kho bạc nhà nước ở cấp huyện và khoảng 135 Chi cục Thuế của cơ sở.

"Quá trình này, chúng tôi sẽ chỉ đạo tiếp tục trong thời gian tới, không chỉ đối với Tổng cục Thuế, Kho bạc Nhà nước, hải quan hiện nay đã tổ chức theo khu vực, kể cả ngành bảo hiểm xã hội," Phó Thủ tướng cho biết.

Trăn trở về thực trạng thất nghiệp trong giới trẻ, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội) đặt vấn đề “tuổi trẻ đang khao khát có được việc làm, tuy nhiên thời gian tới đây có thể chúng ta sẽ xem xét việc điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu, đề nghị Phó Thủ tướng cho biết quan điểm của Phó Thủ tướng về vấn đề này. Liệu việc tăng tuổi nghỉ hưu có làm giảm cơ hội việc làm của giới trẻ hay không. Liệu chính sách này có thực sự thể hiện ý chí của đa số người dân hay không?”

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng tuổi nghỉ hưu là việc hết sức nhạy cảm, đụng chạm đến hàng chục triệu người, kể cả những người đang làm việc và những thanh niên sắp rời ghế nhà trường bước vào thị trường lao động. Kinh nghiệm các nước giải quyết việc này rất sớm, nhưng phải có lộ trình rất chặt chẽ, không tạo sốc cho thị trường lao động.

“Việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu phải dựa vào một tổng thể rất nhiều yếu tố, trước hết phải dựa vào tăng trưởng kinh tế và giải quyết bài toán việc làm và thất nghiệp. Nếu chúng ta tăng tuổi nghỉ hưu của người hiện tại mà chúng ta không tạo ra được công ăn việc làm mới cho những người bước vào thị trường lao động thì chúng ta không thể nào tăng tuổi nghỉ hưu được. Trước hết phải tập trung vào phát triển sản xuất và tạo ra việc làm mới," Phó Thủ tướng nói.

Một khía cạnh khác mà Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đề cập, đó là việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu còn liên quan đến cơ cấu ngành nghề, có những ngành rất muốn nghỉ sớm, nhưng có những ngành và nhân lực chuyên môn sâu có thể có điều kiện kéo dài ra.

Tiếp đến là vấn đề già hóa dân số, khi tuổi thọ của chúng ta đang tăng lên và 60 năm nay chưa điều chỉnh tuổi nghỉ hưu. Bên cạnh đó còn có yếu tố liên quan đến bình đẳng giới, tuổi nghỉ hưu giữa nam và nữ còn cách nhau quá xa, 5 tuổi, thế giới không phân biệt hoặc khoảng cách này rất hẹp.

Phó Thủ tướng cũng cho rằng điều chỉnh tuổi nghỉ hưu có liên quan đến đảm bảo cân đối dài hạn của Quỹ bảo hiểm xã hội. Nghị quyết Trung ương vừa qua đã quyết định từ năm 2021 sẽ thực hiện việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu theo một lộ trình rất thận trọng và phù hợp, để vừa đảm bảo mục tiêu của tuổi nghỉ hưu chung, vừa đảm bảo rút ngắn về giới. Đối với những ngành nghề đặc biệt, có thể nhiều hơn hoặc ít hơn 5 năm.

"Sau này khi sửa Bộ luật Lao động thì cụ thể như thế nào, Quốc hội sẽ quyết định. Nhưng phải lưu ý rằng không phải bây giờ chúng ta điều chỉnh từ 2021 tự nhiên tăng tuổi ngay lập tức, ví dụ mỗi năm chỉ tăng mấy tháng, còn lâu chúng ta mới có thể đạt thêm 1 tuổi. Kinh nghiệm như Italy 10 năm tăng 4 tuổi là thị trường lao động đã có vấn đề. Vấn đề này Quốc hội sẽ thảo luận kỹ và sẽ có quyết định," Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nêu rõ.

Bảo đảm nguồn lực cho thực hiện đề án cải cách chính sách tiền lương

"Cho đến nay, Chính phủ đã ba lần lỡ hẹn cải cách tiền lương đối với cán bộ, công chức, lực lượng vũ trang và người lao động. Hiện nay, Trung ương đã có Nghị quyết 27 về cải cách chính sách tiền lương. Cá nhân tôi, tôi thấy dư luận xã hội, cán bộ, công chức, lực lượng vũ trang, người lao động rất phấn khởi," đại biểu Bùi Sỹ Lợi (Thanh Hóa) bắt đầu với câu chất vấn của mình.

Băn khoăn được ông đưa ra, đó là ba lần lỡ hẹn đều vì không có nguồn lực. Liên tiếp ba câu hỏi được đại biểu này chất vấn Phó Thủ tướng, Trưởng Ban chỉ đạo nhà nước về cải cách chính sách tiền lương “một là khả năng ngân sách nhà nước cân đối để chúng ta cải cách chính sách tiền lương; thứ hai, như vậy có làm tăng thêm trần nợ công không khi chúng ta cải cách tiền lương; thứ ba, xin đề nghị Phó Thủ tướng cho biết giải pháp để chúng ta kìm chế chỉ số giá sinh hoạt khi chúng ta tăng tiền lương?"

Trả lời ý kiến đại biểu, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết dư luận rất phấn khởi khi Trung ương đã ban hành nghị quyết về cải cách tiền lương tại Hội nghị Trung ương 7 vừa qua.

"Nhưng dư luận có đặt vấn đề bây giờ tăng lương như thế nào, lấy đâu ra mà tăng lương. Việc tăng lương như vậy có ảnh hưởng gì đến các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô không?”

Theo Phó Thủ tướng, Ban Chỉ đạo đề án cũng như Chính phủ đã có tính toán cân nhắc kỹ lưỡng để trình Bộ Chính trị và trung ương thảo luận quyết định. Mặc dù tăng lương không phải toàn bộ nội dung cải cách tiền lương nhưng là vấn đề cốt lõi và nhiều người quan tâm nên phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó có 1 giải pháp tiền đề và 2 giải pháp mang tính đột phá. Giải pháp tiền đề là phải xác định được vị trí việc làm để thiết kế hệ thống chính sách tiền lương trên cơ sở vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo.

Thứ hai là biện pháp có tính chất đột phá là phải quyết liệt tinh giản biên chế, tinh giản bộ máy theo Nghị quyết 18 và 19 của Chính phủ để giảm số lượng người hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Thứ ba là giải pháp tài chính để tiến hành cải cách về tiền lương, trong đó căn cơ nhất vẫn là phát triển sản xuất để tăng thu, quyết liệt triệt để chống thất thu về ngân sách và triệt để tiết kiệm chi tiêu. Trong phương án vẫn phải tiết kiệm 10% các kinh phí thường xuyên cho đến khi ổn định bộ máy tổ chức, dùng nguồn này để cải cách tiền lương.

Một nguồn nữa là tăng thu của ngân sách địa phương. Trước đây 50% được để lại đầu tư, 50% dùng cải cách tiền lương.

“Bây giờ, với quan điểm đầu tư cho con người cũng là đầu tư phát triển thì Trung ương quyết định dành 70% tăng thu của ngân sách địa phương làm cải cách tiền lương này. Trước đây không có chuyện dành vượt thu của ngân sách Trung ương để làm cải cách tiền lương nhưng nghị quyết lần này đã quyết định vượt thu của ngân sách Trung ương dành tối thiếu 40% để cải cách tiền lương. Do đó, các nguồn có thể tính toán cụ thể được nhưng cụ thể thế nào Chính phủ và Thường vụ Quốc hội cùng các cơ quan liên quan sẽ có tính toán cụ thể," Phó Thủ tướng cho biết.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng thông tin, trong quá trình cân đối, Chính phủ đã dựa vào Nghị quyết 07 của Bộ Chính trị để tính toán các phương án trả lương nhưng vẫn đảm bảo trần nợ công là 65%. Tính đến bội chi ngân sách và chi phí đầu tư cho kết cấu hạ tầng giao thông, về đầu tư xây dựng cơ bản vẫn phải đảm bảo tỷ lệ là 26%, đồng thời vẫn kiểm soát chỉ số lạm phát. Nếu tăng lương nhưng gắn với tăng năng suất lao động và hiệu suất của bộ máy nhà nước thì tác động đến CPI là không lớn.

"Chúng ta thực hiện các biện pháp đồng bộ như vậy vừa đáp ứng được yêu cầu về cải cách tiền lương, vừa đáp ứng được yêu cầu đảm bảo ổn định về kinh tế vĩ mô," Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Khắc phục tình trạng thuốc giả, thuốc kém chất lượng

Quan tâm đến tình trạng thuốc giả, thuốc kém chất lượng lưu hành trên thị trường trong thời gian qua, đại biểu Mùa A Vảng (Điện Biên) chất vấn Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ về các giải pháp của Chính phủ để hạn chế tình trạng này.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết tỷ lệ thuốc giả, thuốc kém chất lượng của thế giới trung bình khoảng 10%. Việt Nam trong số các nước có phân loại thì tỷ lệ này khá thấp, chỉ khoảng 2,1%.

Tuy nhiên, thời gian qua xảy ra một số vụ việc nghiêm trọng, đặc biệt là vụ thuốc ung thư giả của Công ty Vinaca. Trước tình hình này, một mặt Chính phủ chỉ đạo phải xử lý nghiêm những sai phạm, riêng vụ việc này, đã khởi tố và bắt giam đối tượng; đồng thời, tăng cường công tác quản lý nhà nước của Bộ Y tế.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tăng cường công tác đấu thầu thuốc tập trung tại Bộ Y tế và Bảo hiểm xã hội Việt Nam cùng với việc tiếp tục đấu thầu ở các tỉnh, các bệnh viện.

Việc đấu thầu thuốc có nhiều tác dụng, một mặt quản lý được chất lượng của các loại thuốc này trên cơ sở các hồ sơ mời thầu minh bạch, mặt khác, có được giá thuốc tốt qua kênh đấu thầu, đã giảm được khoảng 15-20% chi phí giá thuốc, trong đó có cả những loại thuốc biệt dược giảm giá khoảng 13-14%, kể cả biệt dược gốc chưa có genreric thay thế vẫn giảm giá được.

Đối với các hiệu thuốc, tăng cường công tác quản lý chất lượng và quy trình bán thuốc cũng như việc kê đơn. Thủ tướng đã chỉ đạo thí điểm thực hiện kết nối cơ sở khám chữa bệnh với nhà thuốc để truy xuất xuất xứ thuốc ở Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Hưng Yên từ đầu năm 2017 và giữa năm nay sơ bộ đánh giá để triển khai toàn quốc. Thủ tướng cũng chỉ thị tăng cường chống buôn lậu, gian lận thương mại, trong đó có thuốc và sẽ ban hành trong tháng này.

“Chính phủ và Thủ tướng đã chỉ đạo quyết liệt, một là phải đảm bảo chất lượng, hai là phải giảm giá thuốc," Phó Thủ tướng khẳng định.

Bảo đảm sự vẹn toàn lãnh thổ

Băn khoăn về việc xây dựng các khu hành chính-kinh tế đặc biệt (đặc khu), đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) đặt câu hỏi: "Nếu triển khai thành công 3 đặc khu Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc thì kinh tế-xã hội các địa phương đó phát triển đến mức nào, đóng góp to lớn như thế nào cho nền kinh tế Việt Nam. Xin Phó Thủ tướng phân tích mối quan hệ giữa phát triển kinh tế 3 đặc khu với sự ổn định về an ninh quốc phòng, sự vẹn toàn lãnh thổ của đất nước trong thời gian 10 năm, 100 năm và lâu hơn nữa?”

Còn đại biểu Nguyễn Văn Thân (Thái Bình) thì đặt câu hỏi: "Nếu Luật Đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc được Quốc hội thông qua, Chính phủ có tiêu chí nổi trội gì về việc chọn cán bộ, đặc biệt là chức danh Chủ tịch?"

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết trên thế giới, việc ra đời và thành lập các đặc khu để là nơi thử nghiệm các thể chế và tạo ra cực tăng trưởng. Dự luật này hiện nay Quốc hội đang thảo luận, chúng ta tính toán một cách tổng thể các lợi ích cả về kinh tế và thu hút đầu tư, cả về vấn đề quan hệ giữa kinh tế với quốc phòng và an ninh.

Phó Thủ tướng cũng khẳng định khi có các đặc khu, Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh vẫn là hai đầu động lực của cả nước, 7 vùng kinh tế trọng điểm vẫn phải tiếp tục tập trung cơ chế chính sách để phát huy thế mạnh của các vùng này, làm lan tỏa đến các địa phương và các vùng khác. Việc ra đời các đặc khu không có tác động gì đến quan điểm phát triển, các nguồn lực của Trung ương cũng như địa phương để tập trung cho hai “đầu tàu” và 7 khu kinh tế trọng điểm.

"Nói là đặc khu là có tính chất đặc biệt, nhiệm vụ đặc biệt thì chắc cán bộ cũng phải đặc biệt. Dự thảo Luật về đặc khu cũng quy định về lựa chọn cán bộ đặc khu rất chặt chẽ. Theo đó, Chủ tịch đặc khu rất quan trọng, Chủ tịch tỉnh giới thiệu, Bộ Nội vụ thẩm định, Hội đồng Nhân dân bầu, Thủ tướng phê chuẩn. Tôi nghĩ sẽ chọn được người có đức, có tài để chèo lái 3 đặc khu này," Phó Thủ tướng trả lời đại biểu Nguyễn Văn Thân.

Giơ biển tranh luận, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) nhắc lại câu hỏi và đề nghị Phó Thủ tướng “cho vài nét khái quát để mọi người yên tâm” về 3 đặc khu này cũng như mối quan hệ giữa phát triển kinh tế của 3 đặc khu với sự ổn định an ninh quốc phòng và sự vẹn toàn lãnh thổ của đất nước theo thời gian.

Về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng hiện Quốc hội chưa thông qua Luật đặc khu, còn đang bàn, do đó, “để có câu trả lời cho đầy đủ phải có sự nghiên cứu cặn kẽ hơn, xin đại biểu cho Phó Thủ tướng trả lời bằng văn bản."

Thông tin về vụ vỏ càphê trộn pin

Thông tin về vụ vỏ cà phê trộn pin mà đại biểu Huỳnh Thanh Phương (Tây Ninh) đề cập, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ làm rõ qua báo cáo của Bộ Công an trong phiên họp Chính phủ, thực chất là trộn pin với vỏ càphê, mục tiêu là trộn vào với hạt tiêu chứ không phải pha chế càphê cho xuất khẩu hay tiêu dùng trong nước.

"Việc này Bộ Công an đã ngăn chặn kịp thời, nên trộn tiêu cũng không được và trộn càphê cũng không được. Nhưng do việc cung cấp thông tin của các cơ quan nên khi báo chí nêu có tác động đến thương hiệu, không chỉ càphê mà cả hồ tiêu. Hôm nay, trên diễn đàn Quốc hội tôi cũng xin báo cáo chính thức thông tin chính thống như vậy," Phó Thủ tướng nói.

Theo Phó Thủ tướng, mặt hàng càphê không bị ảnh hưởng qua vụ việc này. Để bảo vệ thương hiệu sản phẩm càphê, tiêu của Việt Nam nói riêng và các sản phẩm thương hiệu hàng hóa khác nói chung, giải pháp là khuyến khích phát triển liên kết theo chuỗi giá trị, làm gia tăng giá trị sản phẩm, cung ứng sản phẩm an toàn, đáp ứng tiêu chuẩn trong nước và xuất khẩu; quy hoạch vùng nguyên liệu tập trung, đẩy mạnh chế biến, bảo quản, có quảng bá thương hiệu sản phẩm, chỉ dẫn địa lý; hoàn thiện các văn bản pháp luật có liên quan; tăng cường vai trò hiệp hội các ngành hàng, sớm ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn từng ngành hàng sản phẩm, đặc biệt là đẩy mạnh an toàn thực phẩm.

Quản lý tiền ảo

Liên quan đến việc quản lý tiền ảo, đại biểu Nguyễn Văn Thân (Thái Bình) cho rằng đây là vấn đề cấp thiết, quản lý tốt không chỉ giúp bảo vệ sự ổn định của nền kinh tế mà còn tạo điều kiện để thực thi chính sách tiền tệ có hiệu quả. Đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng cho biết Chính phủ có định hướng, chính sách như thế nào đối với lĩnh vực này và đã có giải pháp gì để quản lý chặt chẽ tài sản này.

Theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, khi có thông tin liên quan đến người dân ở một số thành phố lớn mua máy về đào bitcoin và xảy ra một số vụ việc rất phức tạp, sử dụng các thẻ cào để thanh toán trên mạng qua những vụ đánh bạc hoặc vụ kinh doanh đa cấp thanh toán trên mạng lên đến 15.000 tỷ đồng và Bộ Công an đã khởi tố, Thủ tướng đã yêu cầu xây dựng một đề án và giao cho Bộ Tư pháp, Ngân hàng Nhà nước, các bộ, ngành liên quan nghiên cứu để xây dựng khung khổ quản lý tiền ảo nói chung.

Ngân hàng Nhà nước đã lập tức ra một văn bản không công nhận bitcoin và các loại tiền ảo khác là đồng tiền sử dụng ở Việt Nam.

Tuy nhiên, tình trạng nhập máy để đào bitcoin hiện nay tương đối sôi động. Theo số liệu Bộ Tài chính vừa báo cáo, từ năm ngoái đến năm nay đã nhập đến 15.600 bộ máy để đào bitcoin này, trong đó về Thành phố Hồ Chí Minh khoảng 9.000 máy, về Hà Nội khoảng 6.000, còn lại là Đà Nẵng.

"Hiện nay chúng tôi đang nghiên cứu, Bộ Tài chính đề xuất nên cấm cho nhập máy này nhưng phải xem xét thêm cơ sở pháp lý. Tất nhiên nó không có lợi ích gì nhưng cần xem thêm về cơ sở pháp lý," Phó Thủ tướng cho hay.

Tranh luận, đại biểu Tạ Văn Hạ (Bạc Liêu) dẫn giải qua nghiên cứu lịch sử phát triển của đồng tiền, từ buổi sơ khai bắt đầu chuyển từ hàng đổi hàng, sau đó tiến tới dùng mỏ con chim đại bàng vào những vật có giá trị hơn và để thuận tiện cho cất giữ nữa thì đi đến lấy kim loại quý như vàng, đến bây giờ để tiện lợi là tiền giấy.

"Ý của tôi muốn nói ở đây trong giai đoạn theo từng thời kỳ, từng giai đoạn lịch sử thì đồng tiền đó, vật ngang giá đó có sự thay đổi," đại biểu nói.

Theo đại biểu Hạ, trong giai đoạn kinh tế tri thức, cách mạng 4.0 thì việc ra một đồng tiền đó là đồng bitcoin, đồng tiền ảo ngang giá để thanh toán trong hệ thống phải coi như là một xu hướng. Chính phủ vẫn chưa đặt ra vấn đề, vẫn còn đề nghị cấm hay nghiên cứu một cơ chế, chính sách, cần tạo một hành lang pháp lý để quản lý đồng tiền đó.

"Tôi nghĩ nên nghiên cứu theo hướng thứ hai, chứ không nên cấm vấn đề này. Đây phải coi như là một xu thế của phát triển, đề nghị Chính phủ nghiên cứu," đại biểu đề nghị.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng xu thế phát triển nhưng pháp luật Việt Nam chưa cho phép lưu hành tiền ảo. Cho tới giờ phút này pháp luật Việt Nam chưa đồng ý cho lưu hành tiền ảo.

Giải đáp tranh luận này, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chia sẻ, đây là hiện tượng tài chính tiền tệ rất mới, chúng ta không thể xem thường mà phải nghiên cứu.

"Hiện nay pháp luật không thừa nhận nó là phương tiện thanh toán, nhưng việc giao dịch, mua bán nó với tư cách là một tài sản vẫn đang diễn ra trên lãnh thổ nước ta, mua máy đào về để làm việc này," Phó Thủ tướng nói và cho biết Chính phủ đang chỉ đạo Bộ Tư pháp, Ngân hàng Nhà nước cùng các bộ, ngành liên quan nghiên cứu kỹ kinh nghiệm quản lý của thế giới để có đối sách./.

Theo TTXVN/Vietnam+