Chính phủ tham gia xếp hạng giáo dục đại học: Không hợp xu thế thế giới

Chiều 12-6, trong phiên thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học, nhiều đại biểu Quốc hội đã tranh luận chung quanh quy định “Chính phủ quy định điều kiện của tổ chức xếp hạng cơ sở giáo dục đại học” trong dự thảo.

Các đại biểu Quốc hội trong phiên thảo luận chiều 12-6. Ảnh: Quochoi.vn.

Tại khoản 3 Điều 9 của dự thảo quy định, Chính phủ quy định điều kiện của tổ chức xếp hạng cơ sở giáo dục đại học.

Đại biểu Trần Văn Mão (Nghệ An) cho rằng mục đích của việc sắp xếp hạng các trường đại học là nhằm giúp người học tham khảo trường phù hợp, đồng thời là cơ sở đầu tư nâng cấp trường cũng như giúp các nhà tuyển dụng nhân lực.

“Trên thế giới việc xếp hạng các trường đại học ở các nước là do các tổ chức xã hội độc lập công bố để cộng đồng tham khảo, không cần thiết phải có sự công nhận của các cơ quan nhà nước, nhưng ở Việt Nam chúng ta việc xếp hạng các trường đại học do Chính phủ quy định, như vậy chưa phù hợp với xu thế thế giới, dễ tạo ra sự nghi vấn của xã hội về sự trung thực của kết quả xếp hạng”, đại biểu Mão nói.

Theo ông Mão, trên thực tế, xếp hạng là một công cụ để tạo thêm động lực cạnh tranh giữa các trường cung cấp cho xã hội một kênh thông tin tham khảo, không nhất thiết phải là một công cụ quản lý về giáo dục của nhà nước.

Đồng tình với ý kiến này, đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai (Hưng Yên) cho rằng cần cân nhắc nếu việc thành lập các tổ chức xếp hạng lại giao cho các cơ quan nhà nước quy định điều kiện thì có còn bảo đảm tính khách quan, độc lập của các tổ chức xếp hạng và kết quả xếp hạng của các cơ sở giáo dục đại học này hay không.

Theo đại biểu Mai, hiện nay trên thế giới có rất nhiều tổ chức xếp hạng các cơ sở giáo dục đại học. Mỗi tổ chức có những tiêu chí riêng của mình, ví dụ bảng xếp hạng đại học thế giới QS là bảng xếp hạng thường niên về thứ hạng các trường đại học trên thế giới của tổ chức giáo dục QS Anh Quốc. Dựa trên bốn tiêu chí đánh giá các trường đại học bao gồm: Nghiên cứu, giảng dạy, việc làm và triển vọng quốc tế.

“Tôi đề nghị dự thảo cần quy định rõ là xếp hạng các cơ sở giáo dục đại học cần làm rõ xếp hạng này là tự nguyện hay bắt buộc, có phải theo tiêu chí cụ thể, thống nhất trên toàn quốc nào hay không”, đại biểu Mai nói.

Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (An Giang) cũng cho rằng, Chính phủ không nên tham gia trực tiếp hoạt động xếp hạng các cơ sở giáo dục đại học. Hoạt động này nếu do Chính phủ thực hiện thì bị hạn chế, mất tính khách quan và hiệu quả xếp hạng này không cao.

Theo đại biểu Hiếu, chúng ta nên xây dựng một hệ thống chuẩn đối chiếu so sánh giúp đánh giá các trường đại học. Bên cạnh đó, đại biểu này để nghị bổ sung trong Luật Giáo dục đại học quy định về việc kiểm định chất lượng đối với giáo dục đại học. “Đây là vấn đề cần thiết phải bổ sung mà trong Luật Giáo dục đại học tôi thấy chưa có”, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu nói.

Đại biểu Phùng Đức Tiến (Hà Nam) đồng ý với quy định tại dự thảo về việc khuyến khích các cơ sở giáo dục đại học tham gia xếp hạng khu vực và quốc tế. Hiện nay thứ hạng xếp hạng của các trường đại học Việt Nam so với khu vực và thế giới còn ở mức thấp.

Theo các chuyên gia giáo dục, các trường đại học Việt Nam ít có tên trong bảng xếp hạng, việc này là bình thường vì không phải trường nào cũng hào hứng tham gia xếp hạng. Muốn tham gia những bảng xếp hạng này phải có thời gian chuẩn bị và thực tế không phải bảng xếp hạng nào cũng thực chất. Mặt khác chất lượng giáo dục đại học của Việt Nam đang ở mức thấp so với thế giới, với chất lượng như vậy thì rất nhiều trường biết mình có tham gia xếp hạng cũng không được nên không hào hứng với việc xếp hạng.

Còn theo đại biểu Hồ Thanh Bình (An Giang), xếp hạng đối với cơ sở giáo dục đại học sẽ góp phần phát triển lành mạnh các cơ sở giáo dục đại học, nhất là trong xu thế kinh thế thị trường như hiện nay và trong xu thế tự chủ đại học.

Ở Việt Nam hiện nay chưa có thông tin chính thống về xếp loại, phân hạng giữa các cơ sở giáo dục đại học mặc dù việc này có quy định trong Luật Giáo dục đại học hiện hành. Thí sinh chọn trường chủ yếu dựa vào truyền thông, các hoạt động tư vấn tuyển sinh, thông tin bạn bè, truyền thống về uy tín của các cơ sở giáo dục đại học hay dựa vào các xếp hạng trên thế giới. Nhà nước cần chủ động khuyến khích việc hình thành các hoạt động về xếp hạng, phân loại các cơ sở giáo dục đại học như luật đã quy định.

Ngoài ra, đại biểu Bình đề nghị cần xếp hạng các cơ sở giáo dục đại học Việt Nam theo chuyên ngành, đây là xếp hạng rất thiết thực cho người học để có thông tin chọn ngành trong tình hình có nhiều trường với nhiều chủng loại ngành nghề khác nhau.

Theo NHÓM PHÓNG VIÊN / NDĐT