Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của cơ quan dân cử

Thứ 2, 20/03/2017 | 00:24:04 [GMT +7] A A

Ngày 18-3 vừa qua, tại TP Hạ Long, Ban Công tác đại biểu Uỷ ban Thường vụ Quốc hội phối hợp với Thường trực HĐND tỉnh Quảng Ninh tổ chức Hội nghị thường trực HĐND các tỉnh, thành phố đồng bằng sông Hồng và duyên hải Bắc Bộ lần thứ hai, nhiệm kỳ 2016-2021. Với chủ đề “Giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND cấp tỉnh theo Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND năm 2015”, đại biểu tham dự đã góp nhiều ý kiến tâm huyết với mục tiêu không ngừng nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ quan dân cử.

Đại biểu dự Hội nghị thường trực HĐND các tỉnh, thành phố đồng bằng sông Hồng và duyên hải Bắc Bộ lần thứ hai phát biểu tại hội nghị.

Giám sát là chức năng quan trọng của HĐND, được Hiến pháp và nhiều văn bản pháp luật quy định. Đặc biệt, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND năm 2015 ra đời là cơ sở pháp lý quan trọng để tăng cường hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND... Khẳng định vai trò của hoạt động giám sát, trong bài phát biểu khai mạc hội nghị, đồng chí Nguyễn Văn Đọc, Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Ninh, nhấn mạnh: “Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND cấp tỉnh theo Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND là một trong những giải pháp quan trọng để HĐND thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình. Vì vậy, việc trao đổi kinh nghiệm của thường trực HĐND các tỉnh, thành phố để nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của HĐND là nhiệm vụ vô cùng quan trọng và cần thiết...”.

Với ý nghĩa của chủ đề hội nghị, trong không khí cởi mở, thẳng thắn, các đại biểu tham dự đã đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết. Hầu hết ý kiến khẳng định, công tác chỉ đạo, triển khai hoạt động giám sát của thường trực HĐND các địa phương ngày càng có trọng tâm, trọng điểm, đặc biệt là tăng cường khảo sát trước khi giám sát, kết hợp theo dõi báo cáo và giám sát trực tiếp tại cơ sở. Bên cạnh khẳng định những cách làm hay, sáng tạo trong hoạt động này, nhiều đại biểu cũng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, vướng mắc trong quá trình triển khai. Đơn cử như trong giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của công dân, mặc dù Luật Tiếp công dân quy định trách nhiệm tiếp công dân của HĐND, thường trực và của đại biểu HĐND, nhưng chỉ quy định tiếp nhận đơn và xử lý, chuyển đơn đến cơ quan, tổ chức, đơn vị, người có thẩm quyền để xem xét, giải quyết. Thực tế, nhiều cơ quan, đơn vị không báo cáo kết quả giải quyết cho thường trực HĐND. Mặt khác, chưa có văn bản quy định chế tài xử lý cụ thể các cơ quan, người có thẩm quyền trong việc chậm hoặc không trả lời, giải quyết các kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của công dân đã được thường trực HĐND chuyển đến. Thêm nữa, trong Luật Khiếu nại chỉ quy định UBND, TAND, Viện KSND địa phương định kỳ báo cáo HĐND về tình hình khiếu nại, khởi kiện vụ án hành chính và công tác giải quyết khiếu nại, xét xử vụ án hành chính ở địa phương mà chưa quy định cụ thể quy chế phối hợp giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo của công dân, đặc biệt là các vụ việc phức tạp, kéo dài...

Từ thực tiễn khó khăn trên, các đại biểu đã nêu ra nhiều giải pháp cụ thể, mang tính khả thi cao. Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Nam Định Nguyễn Viết Hưng, cho rằng: Trước kỳ họp, mỗi đại biểu HĐND tỉnh phải tổng hợp được ý kiến, kiến nghị của cử tri nơi ứng cử và trên địa bàn tỉnh gửi về thường trực HĐND tỉnh. Sau mỗi đợt tiếp xúc cử tri, các tổ đại biểu phải họp để tổng hợp, phân loại các ý kiến của cử tri. Khi xây dựng báo cáo tổng hợp ý kiến của cử tri phải quan tâm đến những vấn đề bức xúc, đã kiến nghị nhiều lần nhưng chưa giải quyết... Để có cơ sở thực hiện tốt hoạt động này, một số đại biểu đã đề nghị Uỷ ban Thường vụ Quốc hội ban hành nghị quyết về công tác phối hợp giữa UBND, TAND, Viện KSND các cấp trong giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân. Đồng thời, giao UBND, TAND, Viện KSND các cấp hàng tháng tổng hợp tình hình khiếu nại tố cáo, khởi kiện vụ án hành chính, kết quả thụ lý và kết quả giải quyết của cơ quan, người có thẩm quyền gửi về thường trực HĐND cùng cấp...

Tại hội nghị, nhiều đại biểu cũng đề cập đến những vướng mắc trong hoạt động giám sát việc thực hiện cam kết của chính quyền, thủ trưởng các ngành khi giải trình trước kỳ họp và phiên họp của thường trực HĐND cấp tỉnh. Chẳng hạn như: Hiện nay còn thiếu những quy định pháp luật về quyền hạn của các cơ quan, tổ chức và đại biểu HĐND, cũng như trách nhiệm của đối tượng thực hiện cam kết sau chất vấn; chưa có chế tài xử lý đối với việc không thực hiện cam kết sau chất vấn của thủ trưởng các sở, ngành... Liên quan đến nội dung này, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Ninh Bình Đinh Ngọc Hà, đã nêu ý kiến: “Thường trực và các ban của HĐND tỉnh cần tăng cường đôn đốc các đơn vị, cá nhân trong thực hiện cam kết trả lời chất vấn; phân loại theo từng nhóm vấn đề, sau đó giao cho các ban, tổ đại biểu HĐND tỉnh khảo sát, giám sát việc thực hiện cam kết của lãnh đạo UBND và thủ trưởng các sở, ngành. Đặc biệt hơn, cần ban hành nghị quyết về chất vấn, trong đó đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của người được chất vấn, những hạn chế, bất cập và nguyên nhân liên quan đến chất vấn, thời hạn khắc phục, trách nhiệm thi hành của cơ quan, cá nhân...”.

Tại hội nghị, nhiều nội dung cũng được các đại biểu dành nhiều thời gian để thảo luận liên quan đến việc yêu cầu giải trình tại phiên họp chất vấn và trả lời chất vấn; nâng cao hiệu quả thực hiện các kiến nghị sau giám sát và hiệu lực, hiệu quả giám sát việc triển khai thực hiện các nghị quyết của HĐND; thu thập, xử lý thông tin, lựa chọn nội dung giám sát của thường trực HĐND cấp tỉnh... Thông qua trao đổi những kinh nghiệm và các giải pháp cụ thể đã giúp thường trực HĐND các địa phương nâng cao hơn nữa hoạt động giám sát theo Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND năm 2015. Từ đó, tạo sự liên kết giữa các địa phương trong vùng, góp phần xây dựng bộ máy Nhà nước ngày càng hoàn thiện, vững mạnh.

Liên Hương

Để hoạt động giám sát ngày càng hiệu quả

Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn: “Phát huy vai trò của thường trực HĐND trong phân công hoạt động giám sát chuyên đề, đột xuất của các ban, tổ đại biểu”

Bám sát Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND, thời gian qua, Thường trực HĐND TP Hà Nội đã thực hiện có hiệu quả công tác chỉ đạo, phân công, điều hoà hoạt động giám sát giữa thường trực HĐND với các ban, tổ đại biểu. Hoạt động này ngày càng đổi mới, đi vào chiều sâu, được các cấp, ngành, cử tri và nhân dân thủ đô ghi nhận, đánh giá cao. Sau giám sát, các kiến nghị, đề xuất của thường trực và các ban HĐND cơ bản được chủ thể chịu sự giám sát nghiêm túc thực hiện, khắc phục những hạn chế, tháo gỡ vướng mắc trong cơ chế, chính sách và quản lý, điều hành phát triển kinh tế - xã hội... Trong quá trình thực hiện chức năng giám sát, Thường trực HĐND TP Hà Nội đã rút ra bài học kinh nghiệm. Đó là: Phát huy vai trò của thường trực HĐND trong phân công, điều hoà hoạt động giám sát chuyên đề, đột xuất của các ban, tổ đại biểu. Các ban, tổ đại biểu phải nâng cao năng lực giám sát và chủ động, linh hoạt đổi mới từ nội dung đến phương thức tổ chức giám sát theo nhóm vấn đề, đi vào trọng tâm, trọng điểm, công khai, dân chủ gắn với thực tiễn cơ sở. Các hoạt động giám sát của các ban, tổ đại biểu phải thực hiện nghiêm túc theo kế hoạch; tái giám sát, truy đến cùng việc thực hiện kết luận giám sát và làm cơ sở để đưa ra chất vấn tại kỳ họp HĐND nếu chủ thể chịu sự giám sát chưa triển khai thực hiện hoặc chưa hoàn thành theo tiến độ. Các kết luận giám sát đều báo cáo thường trực cấp uỷ, chính quyền cùng cấp để chỉ đạo các cơ quan nghiêm túc tiếp thu, triển khai thực hiện theo quy định. Đồng thời, các kết luận giám sát gửi tới tất cả các đại biểu HĐND tham khảo, nghiên cứu để chất vấn tại kỳ họp và công khai để cử tri, nhân dân cùng tham gia giám sát.

Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Hưng Yên Đặng Minh Ngọc: “Lựa chọn đúng và trúng nội dung giám sát, phù hợp với yêu cầu thực tiễn của địa phương”

Qua thực tiễn hoạt động những năm gần đây, công tác giám sát được Thường trực HĐND, các ban HĐND tỉnh Hưng Yên quan tâm chỉ đạo, thực hiện. Tuy nhiên, công tác này vẫn còn bộc lộ một số tồn tại như: Nội dung một số cuộc giám sát chưa sát tình hình thực tế, tính thời sự chưa cao; kết luận giám sát, kiến nghị, đề xuất còn chung chung; công tác đôn đốc thực hiện các kiến nghị sau giám sát chưa được thực hiện tốt... Để nâng cao hiệu quả, hiệu lực hoạt động giám sát của HĐND, theo tôi cần lựa chọn đúng và trúng nội dung giám sát, phù hợp với yêu cầu thực tiễn của địa phương. Trong đó, tập trung vào những vấn đề nổi cộm, bức xúc, cử tri quan tâm. Số lượng cuộc giám sát cần xem xét cẩn trọng, quyết định phù hợp với khả năng thực hiện và chất lượng, hiệu quả giám sát, tránh dàn trải. Đồng thời, cần có sự khảo sát, phối hợp giữa cơ quan dân cử với các cơ quan kiểm tra, thanh tra để tránh chồng chéo về nội dung, thời gian, địa bàn giám sát. Để giám sát đạt hiệu quả cao thì thu thập thông tin là khâu hết sức cần thiết. Vì vậy, đại biểu cần nắm bắt tốt thông tin từ phía cử tri, đồng thời đối chiếu với các quy định pháp luật để xem xét vấn đề một cách toàn diện. Việc nghiên cứu báo cáo, đoàn giám sát cần thiết phải lựa chọn một số vấn đề để đi thực tế ở cơ sở, nắm thêm thông tin và thẩm tra số liệu báo cáo của các cơ quan, đơn vị. Nếu có vấn đề chưa rõ hoặc chưa thống nhất thì tiếp tục xây dựng các câu hỏi để gửi các cơ quan, đơn vị chịu sự giám sát báo cáo làm rõ.

Lưu Phương Thảo (Thực hiện)