Xây dựng "huyện nông thôn mới" Đông Triều: Thành quả từ "ý Đảng - lòng dân" - Bài 2: Gỡ khó cho cơ sở

XÃ KHÓ PHÁT HUY NỘI LỰC TOP DƯỚI

Không chỉ các xã khá có lực đẩy vượt lên, chương trình xây dựng NTM cũng đã tạo cơ hội cho các xã khó bứt phá mạnh mẽ. Ở Đông Triều thì Yên Đức và An Sinh nằm ở top dưới, nhưng giờ đây các xã có thể tự hào với nhiều điểm mạnh ít nơi có được.

Du lịch làng quê tại xã Yên Đức (TX Đông Triều) là điểm riêng độc đáo trong xây dựng NTM trên địa bàn.

Yên Đức là xã vùng đồng chiêm trũng, An Sinh lại là xã miền núi, nhưng đều có xuất phát điểm thấp với khó khăn giống nhau: Thu nhập hạn chế, khó huy động sự đóng góp của nhân dân; địa bàn ít doanh nghiệp, vốn ngân sách cấp không nhiều... Tuy nhiên, BCH Đảng bộ các xã đã nhìn ra những tiềm năng, thế mạnh rất riêng của xã, từ đó chỉ đạo tập trung khai thác, phát huy. Theo đó, Yên Đức tập trung vào 3 “mũi nhọn” kinh tế chính: Nuôi trồng thuỷ sản, lúa chất lượng cao và du lịch làng quê. Yên Đức đã dồn điền, đổi thửa từ năm 2003, hình thành 172ha vùng nuôi trồng thủy sản, 8 cánh đồng mẫu. Bước vào xây dựng NTM, Yên Đức đã đầu tư cơ sở hạ tầng cho vùng nuôi trồng thủy sản, kết hợp với chăn nuôi gia súc, gia cầm. Xã quyết tâm chuyển đổi diện tích lúa kém chất lượng sang chất lượng cao. Đến nay, diện tích nếp cái hoa vàng được mở rộng lên 80 đến 100ha/234ha đất lúa của xã, số còn lại bà con gieo trồng các giống lúa chất lượng cao khác, đạt trên 90%.

Đặc biệt, Yên Đức rất giàu có về di tích lịch sử - danh thắng, vì vậy năm 2011, khi Công ty Du thuyền Đông Dương đề nghị đầu tư phát triển du lịch làng quê tại thôn Yên Khánh, lãnh đạo xã đã ủng hộ, từ đó đề xuất với Đảng uỷ, chính quyền, tuyên truyền để nhân dân đồng thuận. Giờ đây, du lịch làng quê tại Yên Đức đã trở thành thương hiệu riêng, độc đáo của Đông Triều. Từ du lịch đã giải quyết việc làm cho 60 lao động của xã, thu nhập tối thiểu đạt 3 triệu đồng/người/tháng; 5 năm qua, từ các nguồn, doanh nghiệp đã đóng góp cho xã trên 1 tỷ đồng.

Để giải bài toán khó về vốn đầu tư, Yên Đức đã huy động tổng lực từ các nguồn vốn. Đơn cử như năm 2011, xã đã mạnh dạn đăng ký xây cả 5/5 nhà văn hóa thôn đạt chuẩn để tranh thủ sự hỗ trợ của tỉnh, trong khi nhiều xã e ngại về nguồn vốn đối ứng đã để vuột qua cơ hội này. Tiếp đó, việc đầu tư cho điện, đường, trường học, chợ, nước sinh hoạt, vệ sinh môi trường... đều sử dụng vốn từ nhiều nguồn khác nhau, trong đó có sự đồng hành của các doanh nghiệp trên địa bàn. Phó Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch UBND xã Phạm Ngọc Thanh chia sẻ: “Tranh thủ nhiều nguồn thì mới thành công, lúc là từ cấp trên, lúc huy động doanh nghiệp, có cái phải dựa vào nội lực. Yên Đức không làm lệch mà làm đồng bộ, làm từng bước để không bị quá sức, quá đà. Cái gì chưa cần thiết thì chưa làm...”.

Khác với Yên Đức, An Sinh có diện tích đồi núi lớn, chiếm 1/5 diện tích của Đông Triều, dân cư phân bố không tập trung. Từ khó khăn đó, xã xác định cần làm tốt công tác quy hoạch, tổ chức sản xuất. Qua đó, vận động nhân dân chuyển đổi diện tích đất rừng kém hiệu quả sang trồng các loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao hơn, nhất là cây na. Đến nay, diện tích na cho thu nhập của bà con An Sinh đạt trên 600ha. Lúa cũng quy thành 11 vùng sản xuất tập trung, việc gieo trồng các giống lúa mới được làm luân chuyển từng cánh đồng một để bà con có thể học hỏi, rút kinh nghiệm dần. Với 180ha diện tích lúa vụ chiêm kém hiệu quả, phụ thuộc vào nước trời chuyển sang trồng lạc vụ xuân với giống mới (N24) cho năng suất, chất lượng cao hơn. Xã cũng quy vùng, hình thành các mô hình cây, con, giống mới như thanh long ruột đỏ, cam V2, hồng xiêm, xoài... Chăn nuôi phát triển với tổng đàn lợn/lứa đạt từ 13.000- 14.000 con. An Sinh giờ có 6 trang trại lợn và gần 3 chục hộ chăn nuôi vừa và nhỏ liên kết lại để làm. Thu nhập bình quân năm 2010 chỉ đạt 9,7 triệu đồng/người/năm, đến cuối năm 2015 đã nâng lên đạt 29,6 triệu đồng/người/năm.

Ưu tiên nguồn vốn NTM cho phát triển sản xuất giúp nhiều hộ gia đình có cơ hội đầu tư các mô hình nông nghiệp hiệu quả cao. Trong ảnh: Vườn bưởi Diễn của gia đình anh Nguyễn Văn Hào nằm trong vùng sản xuất tập trung tại thôn Đồng Ý (xã Việt Dân) cho thu nhập từ 250-300 triệu đồng/năm.

Để nâng cấp các tuyến đường giao thông nông thôn, xã làm chủ đầu tư, giao người dân tổ chức thi công, để người dân đối ứng bằng công lao động và tận dụng vật liệu sẵn có. Bằng cách làm đó, đến nay xã đã bê tông hoá được khoảng 20km đường trục thôn, xóm. An Sinh là xã nghèo, nhưng cũng là xã người dân hiến đất nhiều nhất của Đông Triều. Ngay từ năm 2011, xã có cơ chế vật tư xã bỏ ra, người dân góp công; thôn nào có mặt bằng thì xã đầu tư trước, từ đó tạo sự đua nhau giữa các thôn trong vận động nhân dân hiến đất làm đường. “Xã nghèo, nguồn thu rất ít, phải dựa vào dân là chính. Vì vậy, An Sinh đã làm tốt khâu tuyên truyền, vận động bà con, nhất là những hộ có thu nhập khá, đồng thời tạo thành phong trào thi đua giữa các thôn để khơi sức dân, nguồn lực từ dân, xã chỉ làm công tác tổ chức. Nhưng quan trọng nhất vẫn là phải công khai, minh bạch, vì vậy xã để bà con tự giám sát, thi công. Đá rơi ra, bà con nhặt vào, đảm bảo công bằng, bà con được tự bàn, tự làm...” - Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch UBND xã An Sinh Phạm Duy Khiêm cho hay.

QUYẾT LIỆT, SÁNG TẠO TRONG CHỈ ĐẠO

Các xã khó như Yên Đức, An Sinh không phải hiếm. Chính vì vậy, để “về đích” sớm huyện NTM vào năm 2014, Đông Triều đã huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Ban Chỉ đạo xây dựng NTM từ huyện đến cơ sở do đồng chí Bí thư cấp uỷ làm trưởng ban, thành viên gồm các đồng chí trong Ban Thường vụ, Thường trực, lãnh đạo các ban, ngành, MTTQ, các đoàn thể; phân công từng đồng chí theo dõi, phụ trách, chỉ đạo đến cơ sở.  

Theo đó, Đông Triều đã lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt với nhiều đổi mới, sáng tạo, bám sát thực tiễn địa phương. Địa phương không chỉ đạo làm điểm, mà tập trung triển khai đồng loạt tại tất cả các xã trong phạm vi toàn huyện, nhưng chia theo lộ trình dựa vào đăng ký từ dưới lên, trên cơ sở nguồn lực của các xã, không áp đặt, cứng nhắc. Từ đây, các xã khá có thể bứt phá “về đích” sớm; ngược lại, các xã yếu hơn cũng có thời gian để gỡ khó, phát huy tiềm năng, thế mạnh từng bước vươn lên. Xin nói thêm, Đông Triều xây dựng NTM vào giai đoạn rất khó khăn do suy thoái kinh tế chung, ảnh hưởng mạnh tới nguồn lực đầu tư cho các xã. Vì vậy, Đông Triều đã mạnh dạn bố trí nguồn lực và phân cấp triệt để cho các địa phương chủ động điều hành phù hợp với thực tiễn địa phương, huyện chỉ đóng vai trò định hướng, đôn đốc, kiểm tra, giám sát. Bên cạnh các chính sách của tỉnh hỗ trợ phát triển “tam nông”, Đông Triều cũng ban hành cơ chế đặc thù về hỗ trợ đầu tư hạ tầng kỹ thuật áp dụng trên địa bàn, như xi măng, gạch, đá...

Bên cạnh đó, hoạt động phát triển sản xuất được địa phương rất chú trọng chỉ đạo tập trung thực hiện, vì đây là cơ sở, nền tảng để người dân nâng cao thu nhập, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần. Theo đó, Đông Triều đã chỉ đạo xây dựng quy hoạch các vùng sản xuất tập trung, gắn với xây dựng thương hiệu các sản phẩm chủ lực của địa phương, gồm: Vùng lúa nếp cái hoa vàng (553ha); vùng na dai (970ha); vùng chăn nuôi tập trung (220ha); vùng nhựa thông (4.000ha); vùng nuôi trồng thủy sản (832ha). Nguồn vốn hỗ trợ phát triển sản xuất được ưu tiên và tăng dần qua các năm, năm 2012 là 15%, năm 2013 là 45% và từ năm 2014 đến nay là 50% trong tổng nguồn vốn đầu tư cho xây dựng NTM của địa phương. Hoạt động liên kết “4 nhà” (nhà sản xuất, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp và nhà nông) được tăng cường; đẩy mạnh ứng dụng, chuyển giao KHCN vào sản xuất, gắn với xây dựng thương hiệu và tiêu thụ sản phẩm, góp phần nâng cao năng suất, giá trị kinh tế và sức cạnh tranh của nông sản...

Phan Hằng

-------------------------------------------------------
Bài 3: Chuyển từ “lượng” sang “chất”

[links()]