Quảng Ninh đề nghị Chính phủ cơ chế để khắc phục vấn đề môi trường do quá trình khai thác than

Sáng 24/8, tại cuộc họp trực tuyến của Chính phủ về công tác bảo vệ môi trường (BVMT), đồng chí Nguyễn Đức Long, Chủ tịch UBND tỉnh đã đề nghị Chính phủ tạo điều kiện bằng cơ chế tài chính để Quảng Ninh khắc phục ô nhiễm môi trường do quá trình khai thác than từ hàng trăm năm qua để lại.

Hội nghị do đồng chí Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ chủ trì hội nghị. Tham gia hội nghị trực tuyến, tại điểm cầu Quảng Ninh có các đồng chí: Nguyễn Văn Đọc, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND; Nguyễn Đức Long, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; Đặng Huy Hậu, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh và lãnh đạo các sở, ngành, địa phương.

Đồng chí Nguyễn Đức Long, Chủ tịch UBND tỉnh phát biểu ý kiến tại hội nghị.

Phát biểu ý kiến tại hội nghị, đồng chí Nguyễn Đức Long, Chủ tịch UBND tỉnh nêu rõ: Quảng Ninh hiện có trên 60 mỏ khai thác than hoạt động, trong đó có 25 mỏ khai thác than lộ thiên và 35 mỏ khai thác than hầm lò, tổng công suất khai thác gần 40 triệu tấn than nguyên khai/năm. Ngoài ra trên địa bàn tỉnh hiện đang có 4 nhà máy xi măng, 6 nhà máy nhiệt điện và mỗi năm đón khoảng 8 triệu lượt khách du lịch. Những hoạt động trên vừa tạo thuận lợi cho tỉnh trong phát triển KT-XH, vừa gây ra sức ép lớn trong công tác BVMT.

Nhất quán quan điểm chuyển đổi phương thức phát triển kinh tế từ nâu sang xanh, trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh cũng đã triển khai một loạt các giải pháp để tăng cường công tác BVMT như: thuê đơn vị tư vấn nước ngoài có uy tín lập Quy hoạch môi trường tỉnh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030; Quy hoạch môi trường Vịnh Hạ Long; Đề án cải thiện môi trường tỉnh; 14/14 địa phương trong tỉnh đã lập Quy hoạch môi trường. Đồng thời, tỉnh đã đầu tư xây dựng 26 trạm quan trắc môi trường tự động với thiết bị công nghệ, tiên tiến, hiện đại trên thế giới; triển khai di dời các cơ sở sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp ra khỏi khu dân cư. Đặc biệt, do ảnh hưởng của đợt mưa lũ lịch sử nên Quảng Ninh rút kinh nghiệm sâu sắc, tập trung nguồn lực triển khai đề án di dân ra khỏi vùng sạt lở, ngập lụt nguy hiểm; vận động nhân dân hàng tuần xuống đường xử lý các vấn đề liên quan đến môi trường tại nơi mình sinh sống, giảm sức ép môi trường chung của tỉnh; nghiêm cấm tất cả các phương tiện vận chuyển than trên tuyến quốc lộ để đảm bảo môi trường cho người dân và khách du lịch đến với Hạ Long.

Tuy nhiên, Quảng Ninh vẫn còn gặp một số khó khăn trong công tác BVMT: các văn bản quy định về BVMT còn nhiều bất cập, nhiều tình huống phát sinh trong thực tế nhưng thiếu các quy định cụ thể để hướng dẫn xử lý; sản xuất than đã kéo dài trên 100 năm nên nguy cơ ảnh hưởng từ các bãi thải do khai thác than đến một số khu dân cư là rất cao, nhất là trước tình hình biến đổi khí hậu hiện nay; nguồn kinh phí cho công tác BVMT còn hạn chế...

Nhấn mạnh một số đề xuất kiến nghị của tỉnh, đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị Chính phủ quan tâm, tạo điều kiện bằng cơ chế, để lại cho tỉnh một số khoản thu để Quảng Ninh khắc phục hậu quả do quá trình khai thác than hàng trăm năm qua như: hỗ trợ kinh phí cho tỉnh thực hiện Đề án di dân ra khỏi vùng sạt lở, ngập lụt nguy hiểm; bổ sung 30% thuế BVMT cho tỉnh được hưởng; 70% tiền cấp quyền khai thác khoáng sản so với 30% như hiện nay và tỉnh được hưởng 100% tiền vượt thu hàng năm. Đồng thời, chỉ đạo ngành Than tập trung triển khai Đề án đảm bảo môi trường ngành Than nhằm triển khai các giải pháp BVMT trong bối cảnh biến đổi khí hậu; sớm ban hành bộ quy chuẩn môi trường của tỉnh cũng như nguyên tắc để xử lý những trường hợp vi phạm…

Quang cảnh hội nghị tại điểm cầu Quảng Ninh.

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc hoan nghênh ý kiến phát biểu của các bộ, ngành, địa phương khi đã nhìn nhận, đánh giá nghiêm túc những hạn chế, yếu kém, nhất là trong công tác quản lý nhà nước về BVMT. Đồng chí Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh: Thời gian qua, các vi phạm pháp luật về môi trường bùng phát, xảy ra nhiều sự cố môi trường nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sản xuất, đời sống người dân, gây bất ổn xã hội; nhiều điểm nóng ô nhiễm môi trường xảy ra ở nhiều vùng, nhiều lĩnh vực. Bên cạnh đó, ô nhiễm nguồn nước, đất, không khí cũng ngày càng nghiêm trọng, nhất là ở các khu, cụm công nghiệp, làng nghề, lưu vực sông, khu đô thị, khu dân cư tập trung ở nông thôn… Tình trạng này diễn ra trên diện rộng chứ không phải chỉ một lĩnh vực nào. Với quan điểm, BVMT là vấn đề sống còn của nhân dân, đất nước, do đó, chúng ta phải thay đổi tư duy phát triển, phải coi BVMT là nhiệm vụ trọng tâm xuyên suốt, gắn liến với các hoạt động phát triển KT-XH.

Trên tinh thần đó, chúng ta phải khắc phục ngay tư tưởng chạy theo các lợi ích trước mắt về kinh tế mà hi sinh những lợi ích lâu dài về môi trường; phải xác lập một hệ thống các tiêu chí ưu tiên về BVMT cho các dự án đầu tư; kiên quyết nói "không" với các dự án có công nghệ lạc hậu, tiêu tốn tài nguyên, gây ô nhiễm môi trường. Đồng chí cũng yêu cầu các cơ quan chức năng, đặc biệt là Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Công an, Thanh tra Chính phủ và các địa phương phải tăng cường thanh tra, kiểm tra đôn đốc vấn đề bảo vệ và tuân thủ pháp luật về môi trường nhưng lưu ý tránh chồng chéo. Đặc biệt, các Bộ trưởng, Chủ tịch UBND các các tỉnh, thành phố phải chịu trách nhiệm về môi trường trong lĩnh vực, địa bàn mình phụ trách; phải có kế hoạch, chiến lược ngắn hạn, dài hạn và ngay lập tức để bảo vệ môi trường trong sạch, bền vững, góp phần nâng giá trị kinh tế. ở đâu có sự cố môi trường, người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương phải hoàn toàn chịu trách nhiệm trước nhân dân, trước Chính phủ.

Đáng chú ý, Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường từ năm 2017 phải tiến hành khảo sát, đánh giá và xếp hạng các tỉnh, thành trong cả nước về vấn đề môi trường như bảng xếp hạng chỉ số cạnh tranh. Đồng thời, đồng chí giao Bộ Tài nguyên và Môi trường có giải pháp, kế hoạch cụ thể về bảo vệ môi trường trình Thủ tướng ký ban hành trước 30-8 để các ngành, địa phương biết, thực hiện.

Hoàng Nga

[links()]