"Bảo đảm đại biểu HĐND là cầu nối giữa người dân với cơ quan dân cử và cơ quan hành chính các cấp"

(Đồng chí Nguyễn Xuân Ký, Uỷ viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh, trả lời phỏng vấn Báo Quảng Ninh)

- Thưa đồng chí, HĐND các cấp của Quảng Ninh đã kiện toàn cơ cấu, tổ chức theo những điểm mới của Luật Tổ chức chính quyền địa phương như thế nào?

+ Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015 có rất nhiều quy định mới nhằm nâng cao vị trí, vai trò của HĐND, Thường trực và các Ban HĐND so với Luật Tổ chức HĐND và UBND năm 2003. Theo đó, trước đây Thường trực, các Ban HĐND không quy định vị trí pháp lý rõ ràng, nên dễ có thể được quan niệm như là một “cơ cấu”, luật mới đã xác định rõ Thường trực HĐND là cơ quan thường trực của HĐND, các Ban HĐND là cơ quan của HĐND, đó là sự khác biệt rất căn bản.

Theo luật định, HĐND các cấp tỉnh Quảng Ninh nhiệm kỳ 2016-2021 đã tổ chức xong kỳ họp thứ nhất để bầu ra bộ máy chính quyền mới. Cơ cấu tổ chức của Thường trực HĐND được củng cố, tăng cường, trước đây Thường trực HĐND tỉnh và cấp huyện chỉ gồm 3 thành viên là Chủ tịch, Phó Chủ tịch và Uỷ viên thường trực. Nhiệm kỳ này, Thường trực HĐND tỉnh được bầu gồm 7 thành viên (Chủ tịch, 2 Phó Chủ tịch, 3 Trưởng ban của HĐND tỉnh và Chánh Văn phòng HĐND tỉnh). Thường trực HĐND cấp huyện gồm 5 thành viên (Chủ tịch, 2 Phó Chủ tịch và Trưởng 2 Ban HĐND cấp huyện). Đồng thời, đã có sự đổi mới trong cơ cấu tổ chức các Ban của HĐND theo luật mới, trước đây luật năm 2003 chỉ quy định Ban ở HĐND cấp tỉnh, cấp huyện thì nay Ban của HĐND được bố trí ở cả cấp xã để tăng cường năng lực thẩm tra, giám sát ở cấp cơ sở. Đội ngũ đại biểu hoạt động chuyên trách được tăng cường, theo quy định Trưởng ban của HĐND tỉnh và cấp huyện có thể hoạt động chuyên trách, nhưng Phó Trưởng ban của HĐND tỉnh và cấp huyện phải hoạt động chuyên trách (trước đây các Ban cấp huyện không có chế định bắt buộc chuyên trách). Theo đó, nhiệm kỳ này ở 3 Ban HĐND tỉnh đã bố trí 6 đại biểu chuyên trách (mỗi ban 2 đại biểu); ở cấp huyện mỗi Ban HĐND bố trí 1 đại biểu chuyên trách.

Việc xác định vị trí pháp lý rõ ràng, củng cố tổ chức của Thường trực, các Ban của HĐND theo hướng tăng cường đại biểu chuyên trách, chắc chắn sẽ góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐND trong thực hiện chức năng quyết định các vấn đề quan trọng của địa phương và giám sát việc chấp hành chính sách, pháp luật, nghị quyết của HĐND trên địa bàn. Đồng thời, khẳng định vị trí, vai trò của HĐND, cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân.

- Trong nhiệm kỳ 2016-2021 này, HĐND tỉnh có những giải pháp gì để nâng cao chất lượng hoạt động, đáp ứng mong muốn của cử tri, thưa đồng chí?

+ Kế thừa và phát huy những kinh nghiệm trong tổ chức và hoạt động của HĐND các khoá trước đây cùng với thành công của cuộc bầu cử ĐBQH và HĐND các cấp, nhiệm kỳ 2016-2021 và kết quả kỳ họp thứ nhất HĐND tỉnh khoá XIII vừa qua là bước khởi đầu tốt đẹp, tạo nền tảng để HĐND tỉnh khoá XIII tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động.

Những quyết định của HĐND là hoạt động phát huy sức mạnh tập thể, hoạt động của HĐND tỉnh phụ thuộc vào chất lượng nội dung các kỳ họp, của Thường trực HĐND, các Ban HĐND, các vị đại biểu HĐND tỉnh và của cơ quan chấp hành là UBND tỉnh. Do đó, đòi hỏi phải có các giải pháp đồng bộ, đổi mới để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các nhân tố trên. Trong đó đề cao vai trò trách nhiệm của Thường trực HĐND, UBND, của người đứng đầu cơ quan chức năng, cơ quan giúp việc; đề cao tinh thần trách nhiệm, trí tuệ của từng đại biểu trong thảo luận, đóng góp ý kiến và thực hiện quyền giám sát, chất vấn...

Ngay sau kỳ họp thứ nhất, HĐND tỉnh đã chỉ đạo ổn định tổ chức, rà soát sửa đổi ban hành các quy chế liên quan đến hoạt động của Thường trực, các Ban HĐND tỉnh. Đồng thời, khẩn trương tập trung chuẩn bị các nội dung của kỳ họp thứ 2 với tinh thần đổi mới, theo hướng đi vào thực chất hơn. Công tác tiếp xúc cử tri trước kỳ họp, giải quyết khiếu nại của công dân sẽ đổi mới theo hướng tăng đối thoại trực tiếp. Vừa qua, đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh đã tổ chức gặp gỡ, đối thoại chỉ đạo giải quyết dứt điểm kiến nghị liên quan đến cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của ông Vũ Hữu Dưỡng, tổ 64, khu 5, phường Cao Xanh, TP Hạ Long, đã thể hiện rất rõ tinh thần đổi mới trong công tác tiếp xúc cử tri, giải quyết đến cùng các kiến nghị chính đáng của cử tri và nhân dân. Công tác khảo sát phục vụ thẩm tra các báo cáo, tờ trình, dự thảo nghị quyết có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào những lĩnh vực còn nhiều hạn chế, những vấn đề cốt lõi mà kỳ họp sẽ thông qua, bảo đảm cho các nghị quyết về cơ chế, chính sách sát đúng hơn với thực tiễn và mang tính khả thi cao. Một vấn đề nữa là khi thực hiện Luật Đầu tư công, Luật Đất đai, Luật Ngân sách mới, thẩm quyền và trách nhiệm của HĐND, Thường trực HĐND là rất lớn, do đó Thường trực đã chỉ đạo các giải pháp tăng cường, bổ sung đội ngũ cán bộ có chuyên môn nghiệp vụ, kinh nghiệm để tham mưu, giúp việc; đồng thời chỉ đạo, phân công nghiên cứu, khảo sát kỹ các dự án, công trình để đảm bảo sử dụng hiệu quả các nguồn lực, đúng pháp luật...

Hoạt động giám sát có tác động tích cực trở lại đến chức năng quyết định của HĐND, vì vậy Thường trực HĐND cũng đã có chủ trương triển khai các cuộc giám sát phải bám sát nhiệm vụ chính trị của địa phương và thực tiễn, phát hiện những vấn đề tồn tại, bất cập trong công tác quản lý và đời sống xã hội, quan trọng hơn là phải đề xuất nội dung cụ thể để HĐND quyết sách đúng và khả thi, kiến nghị được các giải pháp hợp lý để các cơ quan chức năng khắc phục bất cập và triển khai thực hiện nhiệm vụ tốt hơn.

Cuối cùng thì yếu tố con người vẫn là quan trọng nhất, yêu cầu đặt ra đối với từng cơ quan chức năng, từng đại biểu HĐND tỉnh là phải luôn gần gũi với nhân dân, lắng nghe, thấu cảm, tôn trọng nhân dân và phải có bản lĩnh, trách nhiệm để đề xuất với HĐND những cơ chế chính sách và giải pháp phát triển; nắm bắt tư tưởng, nguyện vọng và giải quyết các kiến nghị chính đáng của nhân dân, bảo đảm đại biểu là cầu nối giữa người dân với cơ quan dân cử và cơ quan hành chính các cấp.

- Cụ thể, những đổi mới sẽ được thực hiện tại kỳ họp thứ 2 của HĐND tỉnh khoá XIII như thế nào, thưa đồng chí? Nội dung cuộc họp sẽ bàn về những vấn đề gì?

+ Tại kỳ họp này, có một số điểm mới được thực hiện theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương và Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND, theo đó Thường trực HĐND tỉnh sẽ có Báo cáo giám sát kết quả giải quyết kiến nghị cử tri gửi tới kỳ họp thứ 22, HĐND tỉnh khoá XII trình kỳ họp thứ hai. Thực hiện quy định mới này, từ nay cử tri và nhân dân lại có thêm một cơ chế hữu hiệu để giám sát việc giải quyết của các cơ quan chức năng đối với các kiến nghị của mình. Cùng với đó, thực hiện lộ trình chính quyền điện tử của tỉnh, tại kỳ họp, HĐND tỉnh lần đầu tiên đưa vào triển khai phần mềm quản lý các kỳ họp, giúp cho đại biểu có thể nhận tài liệu và một số ứng dụng khác thuận tiện, nhanh chóng, giảm tải việc in ấn, chuyển tài liệu giấy và tiết kiệm kinh phí.

Về nội dung của kỳ họp thứ hai có khối lượng khá lớn, ngoài việc xem xét các báo cáo công tác của các cơ quan chức năng theo luật định, HĐND tỉnh sẽ thảo luận, quyết nghị một số nhóm vấn đề quan trọng đáng lưu ý như: (1) Hội đồng sẽ thảo luận và quyết định các nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư phát triển trong cân đối từ ngân sách cấp tỉnh cho cấp huyện giai đoạn 2017-2020, gắn với phân cấp nhiệm vụ chi đầu tư phát triển của ngân sách tỉnh và ngân sách cấp huyện bảo đảm tuân thủ các quy định của Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách nhà nước, các văn bản pháp luật có liên quan; đảm bảo công bằng, công khai, minh bạch, tăng quyền chủ động cho cấp huyện, khắc phục dần cơ chế xin - cho và đảm bảo tương quan hợp lý giữa các địa bàn, vùng miền; (2) Xem xét, thông qua nhóm các cơ chế, chính sách hỗ trợ cho giáo dục, đào tạo như: Chế độ chi cho giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ thỉnh giảng tại Trường Đại học Hạ Long giai đoạn 2016-2020; chính sách ưu đãi đối với giáo viên, học sinh của Trường THPT Chuyên Hạ Long; mở rộng, bổ sung một số chính sách thuộc lĩnh vực giáo dục và đào tạo áp dụng cho một số đối tượng và địa bàn đặc thù của tỉnh; Quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến 2030; (3) Thảo luận, thống nhất ban hành khung giá các loại rừng trên địa bàn tỉnh để làm cơ sở triển khai cổ phần hoá các công ty lâm nghiệp và thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước trong giao đất, giao rừng; thông qua nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng và thu hồi đất để thực hiện các công trình, dự án trên địa bàn tỉnh, phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội; (4) Xem xét, quyết định tổng biên chế viên chức và hợp đồng theo Nghị định 68/2000/NĐ-CP của Chính phủ trong các cơ quan, đơn vị thuộc tỉnh, trên tinh thần tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Đề án 25 và Nghị quyết số 19 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh và các quy định của Nhà nước về tinh giản biên chế; (5) Xem xét thông qua chính sách hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức, hợp đồng làm việc ở các trung tâm hành chính công, bộ phận tiếp nhận và trả kết quả ở các cơ quan, đơn vị, địa phương các cấp (thay thế cho Nghị quyết 214/2015/NQ-HĐND)...

Đây là kỳ họp thường lệ đầu tiên của khoá mới, tôi tin tưởng rằng các vị đại biểu HĐND tỉnh sẽ đề cao trách nhiệm trước cử tri, phát huy dân chủ, tập trung trí tuệ, thông qua các quyết sách đúng đắn để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, phấn đấu hoàn thành tốt các chỉ tiêu, nhiệm vụ kế hoạch năm 2016 và những năm tiếp theo.

- Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!

Thuỳ Linh (Thực hiện)