Mục tiêu cao nhất là cơ cấu lại đội ngũ, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy để phục vụ nhân dân tốt hơn

(Đồng chí Đỗ Thị Hoàng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh trả lời phỏng vấn Báo Quảng Ninh)

- Thưa đồng chí, hiện Quảng Ninh đang quyết liệt triển khai Đề án 25, ngoài những nội dung thuộc thẩm quyền tỉnh đang thực hiện khá thuận lợi, thì còn một số vấn đề tương đối mới và nhạy cảm mà dư luận trong tỉnh đang rất quan tâm, như việc đề xuất sáp nhập một số cơ quan Đảng và chính quyền cùng cấp, nhất thể hoá các chức danh… Vậy đồng chí có thể cho bạn đọc hiểu rõ hơn về vấn đề này?

+ Trước hết phải khẳng định rằng đây không phải là nội dung mới. Bởi từ năm 2009, Kết luận số 37 của Hội nghị T.Ư 9 khoá X đã đặt ra chủ trương xây dựng ba đề án, trong đó có đề án về nhất thể hoá một số tổ chức và chức danh lãnh đạo của một số cơ quan Đảng và chính quyền. Để cụ thể hoá các kết luận này, Quảng Ninh đã thực hiện nhất thể hoá một số chức danh tại huyện Cô Tô. Đó là Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra kiêm Chánh Thanh tra cấp huyện, Trưởng Ban Tổ chức kiêm Trưởng Phòng Nội vụ. Qua một thời gian thực hiện, đến nay có thể thấy rằng việc nhất thể hoá chức danh ở Cô Tô đang được thực hiện rất tốt và có hiệu quả.

Để tiến hành một bước tổng kết, đánh giá, đúc rút kinh nghiệm và đưa ra những giải pháp phù hợp phục vụ cho giai đoạn phát triển mới ngay từ năm 2014, tỉnh đã chọn chủ đề là nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng, tinh giản bộ máy, biên chế và đồng hành cùng doanh nghiệp. Và tiếp đó là xây dựng và thực hiện Đề án 25 về “Đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng; thực hiện tinh giản bộ máy, biên chế” trong toàn hệ thống chính trị, từ cấp xã, cấp huyện đến cấp tỉnh.

Các đồng chí lãnh đạo tỉnh tặng hoa chúc mừng 2 ứng viên trúng tuyển chức danh Phó Giám đốc Đài PTTH Tỉnh ngày 7-3-2015. Ảnh: Nguyễn Huế

Như vậy chúng ta không chỉ dừng ở việc tinh giản biên chế mà gắn kết cả 3 nhiệm vụ: Đổi mới phương thức, nâng cao năng lực, sức chiến đấu của Đảng với đổi mới tổ chức bộ máy rồi mới đến tinh giản biên chế. Trong quá trình xây dựng Đề án 25, chúng ta cũng đã rà soát lại rất kỹ tất cả tổ chức, bộ máy của cả cơ quan Đảng, chính quyền, MTTQ, các đoàn thể, cả các đơn vị sự nghiệp và cả các cấp cơ sở là chính quyền cấp xã, tổ chức tự quản ở cấp thôn, bản, khu phố. Qua quá trình rà soát có thể thấy rõ quá nhiều bất cập cần phải giải quyết.

Chẳng hạn như Uỷ ban Kiểm tra với Thanh tra về cơ cấu, tổ chức bên trong gần như trùng lặp và đều có chức năng thực hiện nhiệm vụ làm rõ các sai phạm nhằm xử lý, chấn chỉnh kỷ luật, kỷ cương và kiểm soát đội ngũ cán bộ công chức, viên chức trong hệ thống chính trị mà đội ngũ ấy có 76% là đảng viên. Như vậy đối tượng tương đối trùng lặp, chức năng nhiệm vụ, mục tiêu cũng khá thống nhất nhưng quy trình, cách thức xử lý, quan điểm nguyên tắc xử lý, kỷ luật sau sai phạm thì không thống nhất. Cho nên rất dễ dẫn đến tình trạng cơ quan kiểm tra không thừa hưởng các kết luận của cơ quan thanh tra và ngược lại. Khi đi vào xử lý thì xử lý kỷ luật hành chính với xử lý kỷ luật về Đảng không thống nhất và không đồng nhất. Cụ thể bên xử lý hành chính chỉ có thời hiệu 24 tháng kể từ ngày mắc sai phạm nhưng bên Đảng thì không có hạn định về thời gian, bất kỳ lúc nào phát hiện sai phạm đều phải xem xét xử lý. Như vậy, xử lý kỷ luật về Đảng nhưng không xử lý được về hành chính. Cho nên trong một số trường hợp phải sử dụng công tác cán bộ để điều chuyển về thực hiện chức trách, nhiệm vụ của đối tượng vi phạm chứ không xử lý kỷ luật được về mặt hành chính, không cách chức được, không hạ ngạch, hạ bậc được. Vì vậy, nhất thiết phải có sự thống nhất trong quan điểm nhìn nhận, kể cả nguyên tắc, quy trình và chỉ phân công về đối tượng. Hay như Cơ quan Tổ chức và Nội vụ đều được giao việc tham mưu về quản lý tổ chức bộ máy, cán bộ, chỉ phân công nhau về đối tượng nhưng cũng thực hiện theo hai quy trình khác nhau dẫn đến mọi thủ tục đều gấp đôi. Trong khi Ban Chấp hành T.Ư ban hành quyết định mới 235 về việc thống nhất quản lý biên chế là Bộ Chính trị. Như vậy có một hướng để thực hiện việc thống nhất trong quản lý đội ngũ. Cơ quan Tuyên giáo và Thông tin truyền thông; các văn phòng (Tỉnh uỷ, HĐND, UBND) cũng tương tự, chỉ khác nhau về quy trình. Chúng ta thống nhất lại thành một cơ quan và chỉ phân công thôi thì ít nhất tài chính, tài sản phục vụ không nhất thiết hình thành hai hệ thống khác nhau.

Không chỉ dừng lại ở một số cơ quan Đảng, chính quyền mà tới đây, chúng ta cũng sẽ đề xuất đổi mới cả MTTQ và các đoàn thể cùng một số nội dung liên quan khác nữa...

- Thưa đồng chí, việc hợp nhất cũng đồng nghĩa với số lượng các cơ quan, tổ chức sẽ giảm đi, biên chế vì thế cũng giảm rất nhiều. Tuy nhiên đi đôi với đó chắc hẳn sẽ nảy sinh không ít những bất cập và khó khăn vì nó sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi của nhiều người. Để giải quyết vấn đề này, tỉnh đưa ra những giải pháp gì?

+ Tất nhiên, để thực hiện một cách hiệu quả trong thực tiễn phải có sự nghiên cứu. Nếu dễ thực hiện, có lẽ cả nước đã làm rồi, Trung ương đã có những chỉ đạo, hướng dẫn cụ thể rồi, không phải chờ một tỉnh như Quảng Ninh đề xuất nữa. Bởi vậy nên quá trình tổ chức thực hiện chúng ta đã phải làm rất thận trọng kỹ lưỡng. Mọi vấn đề đều được thảo luận công khai, dân chủ trong cấp uỷ; thông qua HĐND cùng cấp; có sự tham gia góp ý của nhân dân và của những người nằm trong diện ảnh hưởng của Đề án này. Ban Thường vụ, Thường trực Tỉnh uỷ trực tiếp khảo sát, nắm tình hình, làm việc nhiều lần với địa phương, đơn vị để đôn đốc, uốn nắn ngay trong quá trình rà soát, xây dựng Đề án 25, kịp thời phát hiện các vấn đề để có hướng giải quyết. Không chỉ thế, ngay cả khi ban hành 14 quyết định cho các địa phương thực hiện, Ban Thường vụ, Thường trực Tỉnh uỷ còn tiếp tục mời các đồng chí cán bộ ở thôn, khe bản, khu phố của các địa phương về trực tiếp đối thoại để cùng chia sẻ, tháo gỡ những bất cập đồng thời giải thích rõ hơn cho họ hiểu. Song song đó, Quảng Ninh cũng đã tranh thủ ý kiến của nhiều bộ, ngành, đoàn thể trung ương và xin ý kiến của các chuyên gia, nhà nghiên cứu để trên cơ sở đó đưa ra các giải pháp phù hợp, sát thực tiễn nhất.

Chúng ta không đặt riêng vấn đề tinh giản biên chế, không đặt riêng một nhiệm vụ độc lập mà đặt trong một giải pháp tổng thể, thống nhất là đổi mới phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực và sức chiến đấu của Đảng rồi mới thực hiện tinh giản bộ máy và biên chế. Như vậy có ba vế, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, hiệu lực hiệu quả của các cơ quan quản lý nhà nước và tách các dịch vụ công khỏi chức năng quản lý nhà nước. Đổi mới tổ chức bộ máy không chỉ có đổi mới ở cơ quan Đảng, cơ quan chính quyền mà cả các tổ chức đoàn thể chính trị và tới đây còn cả việc liên quan đến hệ thống các đơn vị sự nghiệp công. Tức là chúng ta sẽ thực hiện tách dịch vụ công ra khỏi chức năng quản lý nhà nước và đề xuất các cơ chế chính sách để làm sao tiến tới sự công bằng trong cung ứng dịch vụ công và dịch vụ ngoài công nhằm thu hút hiệu quả các nguồn lực xã hội, để người dân và doanh nghiệp có thể tham gia cung ứng các dịch vụ công ấy, tạo ra việc làm cho xã hội, khích lệ mỗi người trong xã hội tham gia một cách tích cực và chủ động vào quá trình phát triển của đất nước cung ứng phục vụ người dân tốt hơn.

Như vậy nếu muốn giảm áp lực biên chế trong cơ quan nhà nước thì phải tạo ra nhiều vị trí việc làm ngoài xã hội. Tức là song song với tinh giản biên chế, thì chúng ta cũng đưa ra những giải pháp tạo điều kiện cho nhân dân và khu vực tư tham gia và hưởng lợi từ việc cung ứng các dịch vụ công. Khi nhà nước giữ vai trò tạo lập môi trường để nhân dân tin cậy mà góp sức, góp của, góp trí tuệ, kinh nghiệm để phát triển các dịch vụ công thì đương nhiên sẽ tạo ra rất nhiều vị trí việc làm và như vậy sẽ không còn áp lực về giải quyết công ăn việc làm nữa.

Đến thời điểm này, có thể khẳng định rằng quy trình xây dựng Đề án 25 đã nhận được sự đồng thuận rất cao. Do đó, nếu các giải pháp được thực hiện một cách đồng bộ và những nút thắt được tháo gỡ như tôi đã nói ở trên thì tôi tin tưởng rằng không những nhận được đồng thuận mà còn thu hút được sự ủng hộ, tham gia tích cực của toàn xã hội.

- Vậy Đề án được triển khai thành công trong thực tiễn thì hiệu quả mang lại là gì, thưa đồng chí?

+ Nếu thực hiện xong Đề án có thể sắp xếp giảm được 101 phòng, ban, đơn vị; sắp xếp giảm 6 trường, 137 điểm trường và 565 lớp; 1.164 những người hoạt động không chuyên trách cấp xã; không thực hiện chi trả phụ cấp thường xuyên cho trưởng, phó các đoàn thể ở thôn, bản, khu phố là 17.697. Nhóm liên quan đến biên chế của các đơn vị sự nghiệp như giáo dục, y tế, văn hoá thì giảm 10%, còn chuyển một loạt các đơn vị sự nghiệp kinh tế sang mô hình doanh nghiệp không hưởng lương từ ngân sách. Một số khác sẽ sử dụng phương thức hợp tác công - tư để tiếp tục cung ứng các dịch vụ xã hội cho nên về mặt biên chế chúng ta hoàn toàn có quyền hy vọng tiết kiệm được 15% định mức mà Trung ương giao.

Về ngân sách, ngay trong năm 2015, đã nhìn thấy tiết kiệm được 268 tỷ đồng/năm từ lương và phụ cấp không phải chi nữa. Ngoài ra còn tiết kiệm hàng trăm tỷ đồng từ cơ sở vật chất do sáp nhập các tổ chức và từ việc thôi đầu tư cho những tổ chức không thành lập nữa.

Tuy nhiên tôi nghĩ rằng mục tiêu quan trọng nhất không phải chỉ là tinh giản biên chế, tiết kiệm tài chính mà điều quan trọng hơn cả là qua đó chúng ta sẽ cơ cấu lại đội ngũ, phân định rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền để phục vụ nhân dân tốt hơn và tạo điều kiện cho nhân dân giám sát hiệu quản

Minh Thu (thực hiện)