Tất cả chuyên mục
Thứ Sáu, 29/03/2024 08:41 (GMT +7)
Cần làm tốt công tác hòa giải ở cơ sở
Thứ 3, 28/03/2017 | 06:14:48 [GMT +7] A A
“Gia đình tôi ức lắm! Chính quyền cấp sổ đỏ sai so với diện tích thực tế, dẫn đến bây giờ, mấy gia đình phía trong đổ vấy gia đình tôi lấn đất, chiếm đất ngõ đi chung của xóm. Họ hết đổ vấy, mắng nhiếc bố chồng tôi, một lão thành cách mạng đã từng tham gia 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, mất cách đây 10 năm; lại đổ cho chồng tôi, một cán bộ đã cống hiến bao nhiêu năm để xây dựng huyện đảo Cô Tô. Họ làm gia đình tôi mệt mỏi, mất ăn, mất ngủ vì chịu tiếng oan suốt gần 2 năm nay. Tôi đề nghị chính quyền, tòa án sớm trả lại sự trong sạch cho gia đình tôi” - bà Nguyễn Thị Hương, giáo viên nghỉ hưu, trú tại thôn 10, xã Hạ Long, Vân Đồn rưng rưng tâm sự.
Bà Nguyễn Thị Hương, thôn 10, xã Hạ Long, huyện Vân Đồn chỉ cho phóng viên con ngõ tranh chấp. Ảnh: Hoàng Quỳnh |
Đúng, sai chuyện “lấn ngõ”
Năm 2015, khi chuẩn bị cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) cho gia đình bà Nguyễn Thị Hương (chồng là Phạm Văn Khôn), UBND xã Hạ Long đã nhận được đơn của 3 hộ: Nguyễn Văn Ly, Nguyễn Văn Ước, Nguyễn Văn Huy (thôn 10, xã Hạ Long, Vân Đồn), đề nghị xác định lại diện tích ngõ đi chung (nằm tiếp giáp với bức tường phía Nam của gia đình bà Hương). Trong những lá đơn này, các hộ cho rằng, gia đình bà Hương đã xây tường bao, lấn 0,5m ngõ xóm, khiến con ngõ này bị thu hẹp, gây khó khăn và ảnh hưởng đến sinh hoạt của các hộ. Căn cứ để 3 hộ khẳng định gia đình bà Hương lấn ngõ là trên GCNQSDĐ của các hộ (kể cả GCNQSDĐ của gia đình bà Hương) đều ghi ngõ đi chung là 2m. Giãi bày với chúng tôi, bà Hương tức tưởi: “Thực tế, tường rào tôi xây từ năm 1996, đất gia đình tôi sử dụng ổn định, không tranh chấp với ai. Con ngõ này từ trước đến nay vẫn chỉ rộng 1,5m. Cán bộ địa chính xã đã tự ý “biến” ngõ từ 1,5m thành 2m mà không hỏi ý kiến gia đình tôi, cũng như các gia đình xung quanh để bây giờ, các hộ cứ vin vào đó đổ cho gia đình tôi lấn ngõ”.
Mảnh đất của gia đình bà Hương có hai mặt giáp với đường xóm. Phía Tây giáp với đường chính của thôn; phía Nam giáp với ngõ nhỏ đi vào nhà ông Ly, ông Ước, ông Huy. Quan sát mắt thường cho thấy các bờ tường của gia đình bà Hương được xây bằng gạch xỉ vôi, móng đá. Trên bề mặt các bức tường, toàn bộ rêu phủ đã chuyển màu đen cũ kỹ... So hiện trạng thửa đất trong khuôn viên tường bao với diện tích ghi trong GCNQSDĐ (cấp năm 2004) có sự sai lệch tương đối lớn (tổng diện tích theo hiện trạng nhà bà Hương đang sử dụng là trên 543m2 nhưng GCNQSDĐ năm 2004 chỉ có 360m2; trong đó, chiều ngang thửa đất theo hiện trạng sử dụng là 15,5m còn trên GCNQSDĐ là 14,5m). Bà Hương cho biết: “Gia đình tôi mua mảnh đất này từ cuối năm 1989 của ông Hoàng Văn Đồng. Khi ấy, giấy tờ của chính quyền xã đều thể hiện mảnh đất có diện tích 600m2. Trước khi bán lại cho tôi, anh Đồng cũng đã rào bốn xung quanh, chỗ bằng tường gạch vôi, chỗ bằng rào tre. Năm 1996, chồng tôi đi công tác tại huyện đảo Cô Tô, tôi đã thuê ông Cầu, mất cách đây 7 năm và ông Bạt - là những thợ xây trong xóm, xây lại tường bao 4 phía bằng gạch vôi. Bức tường ấy đến nay vẫn còn nguyên vẹn. Thế thì sao lại bảo gia đình tôi lấn ngõ?”.
Con ngõ đi chung rộng 1,5m theo như khẳng định của bà Hương cũng được nhiều người xác nhận. Trong đó, ông Hà Đức Bành, nguyên trưởng thôn 10 khẳng định: “Năm 2004, triển khai việc đo đạc làm hồ sơ cấp GCNQSDĐ cho nhân dân, tôi là người trực tiếp dẫn cán bộ địa chính đi đo đạc từng nhà dân. Trường hợp ngõ vào 3 nhà: Anh Ước, anh Ly, anh Huy, đoạn tiếp giáp với nhà anh Khôn và nhà ông Lâm, lúc bấy giờ rất nhỏ hẹp, đo đạc chỉ có chiều rộng 1,5m”. Ông Lê Quốc Ngữ, nguyên cán bộ địa chính xã, người trực tiếp đo đạc làm hồ sơ cấp GCNQSDĐ cũng xác nhận: “Khi ấy, thực hiện nội dung giao thông nông thôn của Nghị quyết HĐND xã, khóa XVII, nhiệm kỳ 1999-2004 về mở rộng đường ngõ trong thôn, nên khi cấp sổ đỏ cho ông Khôn, ông Ước, ông Ly, ông Huy đã trừ diện tích mỗi hộ là 0,3m để khi dân có điều kiện thì mở rộng đường. Tuy nhiên, từ đó đến nay, các hộ ở thôn 10 chưa thực hiện theo Nghị quyết HĐND năm 1999, nên ngõ đi vào nhà ông Huy, ông Ly, ông Ước chưa mở rộng 2m”...
Đáng nói nữa là, trong công văn số 186/UBND, ngày 16-5-2016 của UBND huyện Vân Đồn về việc trả lời đơn của bà Nguyễn Thị Hương, ông Nguyễn Văn Ước, Nguyễn Như Ly (còn tên gọi khác là Nguyễn Văn Ly), Nguyễn Văn Huy, trú tại thôn 10, xã Hạ Long có khẳng định: Việc các hộ gia đình ông Ước, ông Ly, ông Huy kiến nghị giải quyết việc hộ gia đình bà Hương có xây tường rào lấn vào ngõ đi chung 0,5m là chưa có cơ sở. Kết luận này được căn cứ trên một số kết quả xác minh hiện trạng ngõ đi chung của Phòng Tài nguyên - Môi trường (TN-MT) huyện. Cụ thể: Tại tờ bản đồ địa chính số 64 được Sở TN-MT phê duyệt năm 2013, phần hiện trạng ngõ đi tiếp giáp với thửa đất số 193, tờ bản đồ địa chính số 64 có chiều rộng phía đầu ngõ (tính từ tường rào nhà bà Hương đến tường rào nhà ông Lâm) là 1,7m; chiều rộng trung bình ngõ là 1,5m. Ranh giới thửa đất đã được các hộ giáp ranh với hộ gia đình bà Hương ký xác nhận tại bản mô tả ranh giới, mốc giới ngày 11-4-2015 (trong đó có hộ ông Ước)...
Sao không thể hòa giải?
Có thể thấy, câu chuyện tranh chấp ngõ đi chung giữa 3 hộ phía trong (ông Ước, ông Ly và ông Huy) với hộ bà Hương không phải là vụ việc phức tạp, khó giải quyết. Thế nhưng, vụ việc này vẫn kéo dài suốt gần 2 năm nay chưa thể giải quyết dứt điểm, mặc dù xã đã 4 lần tổ chức hòa giải; TAND huyện hai lần hòa giải và UBND huyện Vân Đồn cũng có văn bản trả lời đối với kiến nghị của các hộ dân...
Nguyên nhân của sự tranh chấp này bắt nguồn từ việc thực hiện chủ trương mở rộng đường giao thông nông thôn của xã. Chủ trương thì đúng nhưng việc thiếu công khai quy hoạch, công khai thông tin của chính quyền xã thời điểm ấy đã dẫn đến những hiểu lầm, mâu thuẫn không đáng có trong các khu dân cư. Nhưng điều đáng tiếc hơn là khi xảy ra mâu thuẫn, tranh chấp giữa các hộ dân, chính cách giải quyết, ứng xử của chính quyền cơ sở và những người trong cuộc lại đẩy sự việc đi đến đỉnh điểm của mâu thuẫn. Ông Phạm Văn Khôn chia sẻ: “Trong quá trình xã, thôn làm việc giữa các bên, gia đình tôi đã 3 lần có nhã ý tự nguyện hiến đất để thôn mở rộng đường (từ 1,5m hiện trạng lên 2m - PV) nhưng với điều kiện, các gia đình phía trong phải xin lỗi gia đình tôi vì vu khống, lăng nhục gia đình tôi lấn đất của ngõ xóm; đồng thời, xây lại cho gia đình tôi bức tường, nhưng các gia đình không đồng ý, nhất quyết bắt gia đình tôi phải trả 0,5m đường ngõ đi chung khi mà thực tế chúng tôi không hề lấn chiếm”. Còn bà Nguyễn Thị Hương cương quyết: “Thôn, xã bảo chúng tôi hòa giải, tự thỏa thuận. Bây giờ gia đình tôi mà đồng ý dịch tường rào, xây lại tường rào chẳng phải chúng tôi tự thừa nhận mình lấn chiếm, thừa nhận những điều họ vu khống là đúng sao? Nếu vì đường chung của xóm, vận động gia đình tôi hiến đất thì cũng phải vận động gia đình ông Lâm hiến đất chứ. Đằng này, từ lãnh đạo thôn đến lãnh đạo xã khi làm việc hay hòa giải cũng chỉ tìm mọi cách để gia đình tôi phải dịch tường rào cho đường rộng 2m như GCNQSDĐ đã cấp sai”.
Quá trình tìm kiếm tư liệu để làm rõ nội dung sự việc, chúng tôi đã phần nào hiểu những bức xúc của gia đình ông, bà Hương - Khôn là có cơ sở. Ngày 28-5 và ngày 1-6-2015 hộ ông Ly, ông Ước, ông Huy đã 2 lần gửi đơn đến UBND xã Hạ Long với nội dung, đề nghị xác định ranh giới ngõ xóm. Thế nhưng, mãi đến 15-10-2015 UBND xã Hạ Long mới ra quyết định thành lập Hội đồng hòa giải, mặc dù trước đó, đại diện lãnh đạo xã Hạ Long đã hai lần làm việc với các hộ để hòa giải và giải quyết nội dung đơn đề nghị. Thêm nữa, mặc dù sự việc này được xác định là tranh chấp đất đai, nhưng trong toàn bộ hồ sơ liên quan do ông Dương Văn Ninh, Phó Chủ tịch UBND xã Hạ Long cung cấp cho chúng tôi, không hề thấy UBND xã Hạ Long tổ chức thu thập, xác định thông tin về nguồn gốc của ngõ đi chung giữa các hộ... Chính vì vậy, các buổi hòa giải (sau khi thành lập Hội đồng hòa giải, UBND xã Hạ Long tiếp tục tổ chức thêm hai lần hòa giải giữa các hộ) đều không thành. Một điểm đáng chú ý nữa là trong ba hộ cho rằng gia đình ông, bà Hương, Khôn lấn đất chỉ có 2/3 hộ đưa ra GCNQSDĐ để chứng minh. Còn hộ ông Huy không cung cấp GCNQSDĐ; thậm chí, Phòng TN-MT huyện không tìm thấy hồ sơ cấp GCNQSDĐ cho gia đình ông Huy tại kho lưu trữ (?!)... Hiện sự việc này đang được TAND huyện Vân Đồn thụ lý giải quyết.
Trước đây, chúng tôi cũng đã từng có những bài điều tra, phản ánh về việc tranh chấp ngõ đi chung tương tự ở phường Việt Hưng, TP Hạ Long. Chỉ với 16m2 đất, cả nguyên đơn, bị đơn đã phải vất vả theo kiện suốt 16 năm, nhưng nay vẫn chưa đến hồi kết... Quay trở lại sự việc tranh chấp ngõ đi chung ở thôn 10, nhìn lại cả quá trình giải quyết của thôn, của xã, chúng tôi không khỏi thấy tiếc nuối. Giá như ngay từ đầu, chính quyền xã Hạ Long xác định rõ nguồn gốc ngõ đi chung, làm tốt công tác hòa giải, vận động tuyên truyền giải thích các hộ trong khu dân cư cùng hiến đất mở rộng đường để xây dựng nông thôn mới thì có lẽ đã không phải nhờ đến tòa án và người trong cuộc cũng không phải mòn mỏi chờ đợi, bức xúc chỉ vì dịch tường rào 0,5m, mở rộng ngõ đi chung...
Cẩm Nang
Liên kết website
Ý kiến ()