Dừng hoạt động lò vôi thủ công: Không còn lý do trì hoãn

Trước những khó khăn mà chủ các cơ sở sản xuất, kinh doanh vôi thủ công và người lao động gặp phải khi chấm dứt hoạt động của các lò vôi thủ công, tỉnh đã cho phép lùi thời gian dừng hoạt động của các lò vôi thủ công trên địa bàn đến hết ngày 31/1/2019 và hoàn thành việc tháo dỡ, khôi phục lại mặt bằng trước ngày 31/3/2019. Đồng thời, tại kỳ họp thứ 9, HĐND tỉnh khóa XIII cũng ban hành Nghị quyết số 146/2018/NQ-HĐND về cơ chế, chính sách hỗ trợ việc chấm dứt hoạt động của các cơ sở sản xuất vôi thủ công trên địa bàn tỉnh. Vì vậy, việc chấm dứt hoạt động của các cơ sở sản xuất vôi thủ công cũng không còn lý do để trì hoãn.[links()]

Chính sách đã có                              

Từ ngày 22/3/2016, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch 1460/KH-UBND về việc chấm dứt hoạt động các cơ sở sản xuất vôi bằng lò nung thủ công trên địa bàn. Theo Kế hoạch này, đến hết ngày 31/12/2018 sẽ chấm dứt hoàn toàn hoạt động các cơ sở sản xuất vôi bằng lò nung thủ công trên địa bàn. Tuy nhiên, sau khi triển khai kế hoạch, tỉnh và các địa phương đã nhận được rất nhiều ý kiến, kiến nghị của chủ các cơ sở sản xuất, kinh doanh vôi thủ công và người lao động trực tiếp tại các lò vôi thủ công. Trong đó, nhiều ý kiến đề xuất tỉnh cho lùi thời hạn chấm dứt hoạt động của các lò vôi thủ công; có cơ chế hỗ trợ các chủ cơ sở và người lao động vì nhiều chủ cơ sở hiện đã phải cầm cố tài sản vay nợ ngân hàng; người lao động sẽ mất việc khi lò dừng hoạt động.

Nhặt vôi, phân loại vôi thành phẩm tại lò vôi thủ công của hộ ông Nguyễn Xuân Chính, thôn Lâm Xá, xã Hồng Thái Tây, TX Đông Triều.

Kiến nghị với tỉnh và chính quyền địa phương, nhiều chủ cơ sở lò vôi thủ công trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đã so sánh với mức hỗ trợ của tỉnh Thái Bình. Tuy nhiên, tìm hiểu chúng tôi được biết, trước đây, tỉnh Thái Bình đã ban hành chính sách về phát triển lò vôi thủ công; hỗ trợ tiền để các chủ cơ sở phát triển lò vôi thủ công như một nghề truyền thống. Chính vì vậy, thực hiện chấm dứt lò vôi thủ công, tỉnh Thái Bình cũng xây dựng cơ chế chính sách phù hợp với các quy định. Còn tại Quảng Ninh, các lò vôi đều hình thành tự phát, công nghệ lạc hậu, không có quy hoạch xây dựng, không có hồ sơ thiết kế, tiêu chuẩn, kiểm soát chất lượng...

Gỡ khó và hỗ trợ cho các chủ cơ sở và người lao động, UBND tỉnh Quảng Ninh cũng đã tham khảo chính sách hỗ trợ của tỉnh Thái Bình và căn cứ vào các quy định của pháp luật để vận dụng, báo cáo HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết 146/2018/NQ-HĐND về cơ chế, chính sách hỗ trợ cho việc chấm dứt hoạt động của các cơ sở sản xuất vôi thủ công. Nghị quyết đã được HĐND tỉnh khóa XIII, Kỳ họp thứ 9 thông qua ngày 7/12/2018. Theo đó, các chủ cơ sở và người lao động trực tiếp tại các lò vôi thủ công sẽ được hỗ trợ chi phí tháo dỡ, khôi phục mặt bằng; hỗ trợ kinh phí trong thời gian dừng sản xuất để chuyển đổi nghề; hỗ trợ vay vốn để chuyển đổi nghề…

Để người dân có thời gian sản xuất, ổn định dịp trước Tết Nguyên đán, Nghị quyết cũng cho phép lùi thời hạn dừng hoạt động đến ngày 31/1/2019 và hoàn thành việc tháo dỡ, khôi phục lại mặt bằng trước ngày 31/3/2019.

Cần sự quyết tâm của các hộ dân

Lao động tại các lò vôi thường không được đào tạo và thiếu trang bị bảo hộ an toàn trong quá trình lao động. Ảnh chụp tại lò vôi thủ công của hộ ông Vũ Văn Khởi, xã Hồng Thái Đông, TX Đông Triều.

Toàn tỉnh hiện có 68 cơ sở sản xuất vôi thủ công với 86 lò (135 ống lò) tập trung chủ yếu ở Uông Bí (51 cơ sở), Đông Triều (11 cơ sở), Quảng Yên (4 cơ sở) và Hạ Long (2 cơ sở). Các cơ sở giải quyết việc làm cho 1.335 lao động; trong đó 1.010 lao động thường xuyên. Hiện toàn tỉnh vẫn còn 49 cơ sở đang hoạt động với 63 lò (103 ống lò).   

Tại buổi tiếp dân thường kỳ tháng 1/2019, trong số đoàn công dân đến Trụ sở tiếp công dân tỉnh, có 14 hộ dân của phường Phương Nam (TP Uông Bí). Các hộ dân này lại tiếp tục đưa ra những lý do như: Vay nợ ngân hàng, tồn đọng nguyên vật liệu; người lao động mất việc… để đề nghị lùi thời hạn chấm dứt hoạt động của các lò vôi thủ công đến năm 2020. Tiếp các hộ dân, đồng chí Vũ Văn Diện, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, đã chỉ rõ quan điểm, chủ trương của tỉnh trong việc dừng lò vôi thủ công. Đồng thời đề nghị các hộ dân nghiêm túc chấp hành, phối hợp với chính quyền địa phương triển khai Nghị quyết, nếu thấy có vấn đề phát sinh, vướng mắc trong thực tiễn cần kịp thời báo cáo chính quyền. Các địa phương rà soát, đối chiếu với quy định pháp luật, giải quyết theo thẩm quyền. Trong trường hợp vượt quá thẩm quyền thì báo cáo UBND tỉnh, các ngành xem xét.

Đồng chí Vũ Văn Diện, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, trò chuyện, chia sẻ, đồng thời đề nghị các chủ cơ sở lò vôi thủ công chấp hành nghiêm chủ trương của tỉnh về thời gian chấm dứt hoạt động của các lò vôi thủ công tại buổi tiếp công dân định kỳ tháng 1/2019.

Triển khai Nghị quyết 146/2018/NQ-HĐND, ngày 24/12/2018, UBND tỉnh đã ban hành Văn bản số 9592/UBND-XD4 yêu cầu các địa phương căn cứ cơ chế chính sách quy định tại Nghị quyết để triển khai. Trên cơ sở các phần việc được phân công theo chức năng, nhiệm vụ, các địa phương có lò vôi thủ công hoạt động trên địa bàn khẩn trương điều chỉnh và phê duyệt đề án; rà soát, đo vẽ, kiểm đếm, lập và phê duyệt phương án hỗ trợ đối với từng cơ sở sản xuất vôi thủ công. Đến nay, TP Uông Bí đã điều chỉnh xong Đề án hỗ trợ và phê duyệt thành lập tổ thẩm định đề án. Các địa phương khác như TX Đông Triều, TX Quảng Yên, TP Hạ Long đang tích cực thực hiện.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Ngọc Hùng, Phó trưởng Phòng Quản lý đô thị TX Đông Triều, cho biết: “Đông Triều có 11 cơ sở sản xuất vôi thủ công, sau quá trình tuyên truyền, vận động, đến nay còn 4 cơ sở đang hoạt động. Bên cạnh việc điều chỉnh Đề án, thị xã đã thành lập đoàn liên ngành, bắt đầu từ ngày 15/1 xuống các cơ sở sản xuất vôi thủ công để kiểm đếm, hoàn thiện hồ sơ, thủ tục, phương án hỗ trợ theo quy định”.

Ngày 7/12/2018, HĐND tỉnh thông qua Nghị quyết 146/2018/NQ-HĐND về cơ chế, chính sách hỗ trợ việc chấm dứt hoạt động của các cơ sở sản xuất vôi thủ công trên địa bàn tỉnh. Trong ảnh: Bụi mù mịt do hoạt động sản xuất vôi thủ công tại khu Vành Kiệu 1, phường Phương Nam, TP Uông Bí, gây ra.

Được biết, ngoài chính sách hỗ trợ theo quy định của tỉnh, TP Uông Bí, địa phương có số lượng lò vôi thủ công nhiều nhất tỉnh cũng đã đưa ra các phác thảo, mô hình về chuyển đổi ngành nghề, tính toán các mức vay mượn, thời gian thu hồi vốn, số lãi nếu đầu tư vào một số ngành nghề như nuôi trồng thủy sản, nuôi tôm công nghệ cao để người dân có sự xem xét, lựa chọn hướng đi mới cho gia đình...

Ông Đặng Duy Thịnh, Chủ tịch UBND phường Phương Nam, TP Uông Bí, chia sẻ: “Liên quan đến việc xử lý nguyên vật liệu còn tồn đọng của các hộ, địa phương đã có thông báo nhiều lần, yêu cầu các hộ tính toán nhập nguyên liệu đủ dùng đến ngày 31/1/2019 là dừng hoạt động. Đối với các lò có tập kết nguyên vật liệu lớn thì có phương án chia sẻ, chuyển nhượng lại cho các hộ trong khu vực có nhu cầu, đảm bảo dừng theo đúng thời hạn. Trong trường hợp đến thời điểm mà chưa hết vật liệu thì phường sẽ báo cáo thành phố để có giải pháp tháo gỡ. Cùng với đó, sẽ kiểm soát chặt chẽ, không cho cấp nguyên vật liệu đầu vào”.

Đối với các sở, ngành như Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh đã dự thảo văn bản hướng dẫn liên ngành về việc cho vay vốn để chuyển đổi ngành nghề cho chủ cơ sở, doanh nghiệp và người lao động; Sở Tài chính tham mưu, báo cáo UBND tỉnh xem xét, phê duyệt nguồn vốn để ủy thác cho Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh triển khai cho vay theo quy định...

Cẩm Nang - Thanh Hoa

Ý kiến người trong cuộc

Ông Nguyễn Văn Tâm, Bí thư, Chủ tịch UBND xã Hồng Thái Tây, TX Đông Triều: “Khẩn trương thực hiện các phần việc theo phân công, nhiệm vụ”

Từ ngày 20/1/2018 chúng tôi đã không cho phép các phương tiện vận tải chở nguyên vật liệu vào các cơ sở sản xuất vôi trên địa bàn. Cùng với đó, địa phương phối hợp cùng phòng chức năng rà soát lao động, kiểm đếm, xác định, lập phương án hỗ trợ theo quy định. Tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành nghiêm các quy định... Đến nay, xã còn 2/6 lò đang hoạt động. Chúng tôi đã mời các chủ lò vôi lên ký cam kết, thống nhất việc nhận tiền hỗ trợ và dừng hoạt động, tháo dỡ lò.

Ông Vũ Văn Khởi, thôn Tân Yên, xã Hồng Thái Đông, TX Đông Triều: “Đề nghị các cấp, ngành xem xét mức hỗ trợ để người dân bớt thiệt thòi”

Tổng đầu tư lò vôi của gia đình tôi tính đến nay cũng gần 6 tỷ đồng, gồm lò, máy móc, nhà xưởng. Theo đề án cũ thị xã lập thì tôi được hỗ trợ 360 triệu đồng nhưng nếu theo tính toán mới thì nhà tôi chỉ được hỗ trợ trên 142 triệu đồng thôi. Tôi đồng ý với chủ trương của tỉnh, thị xã dừng hoạt động lò vôi thủ công, đảm bảo môi trường nhưng mức hỗ trợ như vậy quá thấp. Với mức hỗ trợ này, tháo dỡ xong, chúng tôi không còn gì, trong khi các khoản nợ nần vẫn phải trả, nghề nghiệp cũng chưa định hướng, dự tính cụ thể ra sao. Tôi rất mong các cấp, ngành xem xét, tháo gỡ để người dân bớt khó khăn.

Bà Trần Thị Lanh, thôn Cổ Lễ, xã Hoàng Quế, TX Đông Triều: “Hỗ trợ để người lao động có điều kiện tìm nghề phù hợp”

Tôi năm nay đã 60 tuổi, ở tuổi này có việc làm không dễ chút nào. Công việc ở lò vôi thu nhập đều đặn cũng được vài triệu đồng một tháng, đủ chi tiêu trong gia đình. Nay Nhà nước yêu cầu dừng lò vôi, những người lao động cao tuổi như chúng tôi tìm việc làm khác càng khó hơn. Trước mắt, tôi dự tính quay về làm nông nghiệp, đầu tư vào chăn nuôi lợn. Nhưng muốn chăn nuôi được thì cũng phải có vốn. Do vậy, mong các cấp sớm triển khai hỗ trợ để người dân yên tâm làm việc.

Bà Ngô Thị Thi, tổ 1, khu Cẩm Hồng, phường Phương Nam, TP Uông Bí: “Dừng lò vôi thủ công là chủ trương đúng đắn”

Nhà tôi gần lò vôi thủ công, lại mở quán bán hàng cũng gần 10 năm nay nên sinh hoạt có nhiều bất tiện. Lúc trước, lò vôi còn hoạt động, hàng quán lau chùi thường xuyên nhưng vẫn luôn bám một lớp bụi. Cứ mỗi lần dọn dẹp, tiếp xúc với lớp bụi này lại có cảm giác ngứa râm ran. Trong khi đó, xe chở đá, vật liệu cho lò vôi chạy làm rơi vãi đá, than xuống đường là bình thường. Khoảng 2 tháng nay, lò vôi dừng hoạt động, cảm quan tôi thấy môi trường tốt hơn rất nhiều, không khí cũng trong lành hơn, đường làng sạch sẽ hơn.

Trần Thanh (Thực hiện)