Mức lương và tỷ lệ đóng BHXH năm 2016

Theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2014, (có hiệu lực từ ngày 1-1-2016), mức đóng BHXH sẽ thay đổi. Cụ thể, từ 1-1-2016 đến hết năm 2017 đóng BHXH dựa trên mức lương và phụ cấp ghi trong hợp đồng.

Từ 1-1-2018 trở đi, người lao động đóng bảo hiểm dựa trên mức lương, phụ cấp và nhiều khoản bổ sung khác ghi trong hợp đồng lao động. Tỷ lệ đóng BHXH cụ thể là: người lao động sẽ đóng 8% BHXH, bảo hiểm y tế 1,5%, bảo hiểm thất nghiệp 1%. Doanh nghiệp đóng 18% BHXH, bảo hiểm y tế 3%, bảo hiểm thất nghiệp 1%. Tỷ lệ đóng chiếm 32,5% lương hàng tháng.

Nguyên tắc của BHXH là mức hưởng BHXH được tính trên cơ sở mức đóng, thời gian đóng BHXH và có chia sẻ giữa những người tham gia BHXH. Với mức đóng trên cơ sở lương và phụ cấp sẽ đảm bảo tốt hơn quyền lợi của người lao động. Cách tính mới này đảm bảo nguyên tắc đóng nhiều hưởng nhiều, đóng ít hưởng ít, bình ổn quỹ lương hưu và để đảm bảo tương lai lâu dài cho người lao động.

Tiền lương đóng BHXH từ ngày 1-1-2016 có sự thay đổi. Hiện nhiều doanh nghiệp sử dụng lao động đóng BHXH theo tiền ghi trên hợp đồng, trong khi mức tiền lương này thấp hơn thực tế. Việc đóng BHXH theo phương thức mới khắc phục được tình trạng trên, buộc doanh nghiệp phải đóng đúng theo tiền lương người lao động thực lĩnh.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã chính thức ban hành Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH quy định mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập tháng đóng BHXH theo Luật BHXH 2014. Thông tư 59 có hiệu lực thi hành từ ngày 15-2-2016. Cụ thể, điều 30 của Thông tư 59 quy định về tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc nêu rõ: Tiền lương tháng đóng BHXH đối với người lao động đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định được quy định như sau: từ ngày 1-1-2016 đến ngày 31-12-2017, tiền lương tháng đóng BHXH là mức lương và phụ cấp lương theo quy định tại khoản 1 và điểm a khoản 2 Điều 4 của Thông tư số 47/2015/TT-BLĐTBXH ngày 16-11-2015 của Bộ LĐTBXH dẫn thực hiện một số điều về hợp đồng lao động, kỷ luật lao động, trách nhiệm vật chất của Nghị định số 05/2015/NĐ-CP ngày 12-1-2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số nội dung của Bộ luật lao động.

Về phụ cấp lương theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 4 của Thông tư số 47/2015/TT-BLĐTBXH là các khoản phụ cấp lương để bù đắp yếu tố về điều kiện lao động, tính chất phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động mà mức lương thoả thuận trong hợp đồng lao động chưa được tính đến hoặc tính chưa đầy đủ như phụ cấp chức vụ, chức danh; phụ cấp trách nhiệm; phụ cấp nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; phụ cấp thâm niên; phụ cấp khu vực; phụ cấp lưu động; phụ cấp thu hút và các phụ cấp có tính chất tương tự.

Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH cũng quy định, từ ngày 1-1-2018 trở đi, tiền lương tháng đóng BHXH là mức lương, phụ cấp lương theo quy định tại khoản 1 điều này và các khoản bổ sung khác theo quy định tại điểm a khoản 3 Điều 4 của Thông tư số 47/2015/TT-BLĐTBXH.

Điểm lưu ý mới của quy định cho thấy, tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc không bao gồm các khoản chế độ và phúc lợi khác, như tiền thưởng theo quy định tại điều 103 của Bộ luật lao động, tiền thưởng sáng kiến; tiền ăn giữa ca; các khoản hỗ trợ xăng xe, điện thoại, đi lại, tiền nhà ở, tiền giữ trẻ, nuôi con nhỏ; hỗ trợ khi người lao động có thân nhân bị chết, người lao động có người thân kết hôn, sinh nhật của người lao động, trợ cấp cho người lao động gặp hoàn cảnh khó khăn khi bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và các khoản hỗ trợ, trợ cấp khác ghi thành mục riêng trong hợp đồng lao động theo khoản 11 điều 4 của Nghị định số 05/2015/NĐ-CP ngày 12-1-2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số nội dung của Bộ luật lao động.

Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH cũng quy định: Trong thời gian người lao động ngừng việc theo quy định của pháp luật về lao động, mà vẫn được hưởng tiền lương thì người lao động và người sử dụng lao động thực hiện đóng BHXH bắt buộc theo mức tiền lương người lao động được hưởng trong thời gian ngừng việc. Với mức đóng BHXH dựa trên tiền lương và phụ cấp theo hợp đồng lao động sẽ thực hiện tốt hơn các chế độ bảo hiểm được hưởng.

Bảo An (Theo Tạp chí Bảo hiểm xã hội)