Xung quanh vụ tranh chấp đất ở phường Hồng Hà: Phường thiếu tích cực, vụ việc mãi "lùng nhùng"

Toà soạn Báo Quảng Ninh có nhận được đơn của ông Đào Ngọc Liên, trú tại tổ 6, khu 6, phường Hồng Hà, TP Hạ Long kiến nghị về việc UBND TP Hạ Long đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) cho anh trai ông là Đào Ngọc Đính trên phần diện tích đất của bố, mẹ ông khi mua có giao cho ông đứng tên (điều này được thể hiện trong các giấy tờ mua bán, có chứng thực của UBND phường Hồng Hà)... Qua điều tra và tìm hiểu thực tế, cho thấy đây là vụ việc không đơn giản bởi nguyên nhân có phần từ chính sự giải quyết thiếu tích cực của phường Hồng Hà.

Ngôi nhà cụ Đán xây dựng từ năm 2002 trên mảnh đất cụ mua từ năm 1990 nay TP Hạ Long đã cấp giấy CNQSDĐ cho ông Đào Ngọc Đính, con trai cả của cụ.

Em “tố” anh nhận khống đất thừa kế làm sổ đỏ

Tiếp chúng tôi trong căn nhà 2 tầng được xây từ cách đây hơn chục năm, cụ Đào Xuân Đán, bố của ông Đào Ngọc Liên nén tiếng thở dài, cho biết: “Thằng Đính (người con trai cả của cụ - PV), nó hiền lành, chất phác và có phần đù đì, nghe em rể xúi bẩy hùn vốn làm ăn, rồi còn lén dấu tôi làm sổ đỏ đất, khi tôi không có nhà. Đất đai, nhà cửa của tôi tiếng là thằng Liên đứng tên từ khi tôi mua nhưng tôi chưa có ý định chia chác hay thừa kế cho đứa nào. Bây giờ, không khí gia đình tôi thật nặng nề...”.

Theo lời cụ Đán kể, ngày 10-2-1990, cụ có mua của ông Mai Vĩnh Hải một mảnh đất khoảng 200m2 với chiều ngang 19m và chiều sâu là hơn 10m. Do lúc bấy giờ, cụ chưa có hộ khẩu tại Quảng Ninh nên đã để người con trai thứ hai là Đào Ngọc Liên (sinh năm 1967) đứng tên. Việc mua bán này có sự chứng kiến của người hàng xóm là bà Lưu Thị Huê và chứng thực của UBND phường Hồng Hà (TP Hạ Long). Đến cuối năm 1991 đầu năm 1992, gia đình cụ Đán tiến hành san gạt, xây kè, mở rộng phần diện tích đất đã mua lên trên 1.000m2. Đến tháng 8-2002, cụ Đán cắt 360m2 đất để bán cho bà Lương Thị Liễu, Giám đốc Công ty kẹo dừa Thành Tài. Đồng thời, cụ Đán cũng xây ngôi nhà 2 tầng, diện tích khoảng 60m2.

“Năm 2006, bố tôi về quê phụng dưỡng các cụ, ngôi nhà và đất vẫn để cho vợ chồng anh trai tôi ở, vì từ trước tới nay, cụ vẫn sống chung với vợ chồng anh chị ấy. Mảnh đất và ngôi nhà này dù mang tên tôi nhưng bố tôi chưa từng nói chia cho ai hoặc cho một mình ai trong số các con của cụ. Mãi đến tháng 10-2014, vô tình tôi mới phát hiện được là UBND TP Hạ Long đã cấp GCNQSD toàn bộ diện tích đất và ngôi nhà cho vợ chồng anh Đính” - ông Đào Ngọc Liên cho biết.

GCNQSDĐ mang tên ông Đào Ngọc Đính mà ông Liên kiến nghị, TP Hạ Long đã cấp mang số BA995797, số vào sổ CH00265, cấp ngày 14-5-2010. Đây là thửa đất số 108.1, tờ bản đồ số 38, diện tích 452,8m2, thuộc tổ 6, khu 6, phường Hồng Hà. Theo ý kiến thẩm định của văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất lưu trong bộ hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ của ông Đào Ngọc Đính (lưu tại Phòng Tài nguyên - Môi trường thành phố), hồ sơ của ông Đính có đủ điều kiện để được cấp GCNQSDĐ với đầy đủ hồ sơ, giấy tờ; quyền sử dụng đất là hợp pháp; phù hợp với quy hoạch khu dân cư ổn định. Cũng trong bộ hồ sơ này, ông Đính đã kê khai nguồn gốc đất là do gia đình tự khai phá, tôn tạo với sự xác nhận của chính quyền phường Hồng Hà là nguồn gốc sử dụng đất là do gia đình cho lại và làm nhà ở từ năm 1986; và một biên lai thu thuế sử dụng đất năm 2008. Tuy nhiên, UBND phường Hồng Hà lại xác nhận trong đơn của ông Đính có nội dung chấp hành nghĩa vụ thuế đất từ năm 1993. Cũng trong bộ hồ sơ này có một số giấy tờ liên quan đến việc chuyển nhượng một số diện tích đất và tài sản trên đất giữa ông Đính với các ông, bà: Đỗ Thị Nga (357m2); Đào Thị Lán (77,9m2), Nguyễn Văn Thái (69,92m2); Lưu Văn Dần (76m2) có xác nhận của chính quyền địa phương...

Căn nguyên từ đâu? 

Tuy nhiên, theo khẳng định của cụ Đán và ông Liên, toàn bộ diện tích đất mà ông Đính đề nghị UBND TP Hạ Long cấp sổ đỏ không thuộc quyền sở hữu của ông Đính mà là của cụ Đán do ông Liên đứng tên. Ông Đính đã nhận khống là đất gia đình cho để hợp thức hoá thửa đất trên thành đất của mình. Cụ Đán khẳng định: “Năm 1986, anh Đính còn đang ở Liên Xô và mãi đến năm 1991 anh mới kết hôn với chị Hương. Hơn nữa năm 2002, khi tôi xây nhà, mấy anh địa chính phường còn đến đòi phạt tôi vì chưa có giấy phép xây dựng. Thế mà chính quyền lại tuỳ tiện xác nhận nguồn gốc đất cho vợ chồng anh Đính là do gia đình cho lại và làm nhà ở từ năm 1986. Thực tế thì năm 1990 tôi mới mua mảnh đất này, sau đó có khai hoang, việc mua bán cũng được phường xác nhận và anh Liên, người tôi cho đứng tên, cũng đã thực hiện nghĩa vụ nộp lệ phí chuyển nhượng tài sản cho Nhà nước”. 

Xác nhận về nguồn gốc đất của gia đình cụ Đán, bà Lưu Thị Huê người đã ký làm chứng khi ông Đán mua đất của ông Mai Vĩnh Hải, từ năm 1990 khẳng định: “Ngày đó, ông Đán là người mua mảnh đất và giao cho người con thứ 2 đứng tên, tôi đã ký tên làm chứng.

Ông Nguyễn Thế Lượng, Tổ phó tổ 6, khu 6, phường Hồng Hà cũng là hàng xóm gia đình ông Đán cho biết: “Cụ Đán sống ở đây cùng với vợ chồng người con cả là anh Đính, còn anh Liên thì có nhà ở gần đây nên cũng cứ đi đi, về về. Mấy năm trước, có thời gian cụ Đán vắng nhà, tôi hỏi thì con cháu cũng bảo cụ về quê. Còn việc cụ có nói chia tài sản, nhà cửa, đất đai cho con cái hay không thì tôi không rõ. Việc ấy, có lẽ chỉ những người trong gia đình mới rõ. Mà nếu có phân chia thì cũng phải có thoả thuận, có người làm chứng, có xác nhận của chính quyền địa phương”.

Trao đổi một số nội dung xung quanh kiến nghị của ông Liên, ông Nguyễn Tuấn Phú, Phó Phòng Tài nguyên - Môi trường TP Hạ Long, Giám đốc văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất TP Hạ Long nói: “Khoảng 5 năm về trước, hồ sơ cấp GCNQSDĐ chưa được chặt chẽ như bây giờ. Chính vì thế mà xảy ra tình trạng cấp xã, phường xác nhận không đúng nguồn gốc sử dụng đất nên dễ dẫn đến việc cấp GCNQSDĐ sai. Sau khi nhận được đơn kiến nghị của ông Liên, Phòng Tài nguyên - Môi trường thành phố đã tham mưu cho thành phố chỉ đạo UBND phường Hồng Hà tiến hành xác minh lại nguồn gốc đất của gia đình ông Đính. Nếu đúng như kiến nghị của ông Liên, Phòng sẽ tham mưu cho thành phố giao cho thanh tra thẩm tra và có báo cáo thành phố. Căn cứ vào đó, Phòng mới tiếp tục tham mưu thành phố thu hồi lại GCNQSDĐ đã cấp sai theo quy định”.

Nói như ông Phú, việc khẳng định có cấp sai GCNQSDĐ cho ông Đính hay không sẽ còn phải phụ thuộc vào việc phường Hồng Hà xác định lại việc xác nhận nguồn gốc sử dụng đất trước kia có chính xác hay không. Tuy nhiên, lãnh đạo phường Hồng Hà lại tỏ ra khá thờ ơ với công việc này. Theo phản ánh của ông Liên, gia đình ông đã gửi đơn kiến nghị lên thành phố từ cuối năm 2014, thành phố cũng đã hai lần có văn bản chỉ đạo, nhắc nhở phường Hồng Hà phải xác minh lại nguồn gốc đất. Tuy nhiên, ngày 12-5-2015, làm việc với phóng viên, ông Nguyễn Tuấn Phú vẫn khẳng định, phường Hồng Hà chưa có báo cáo kết quả xác minh gửi thành phố. Ông Phú cũng đánh giá thái độ và trách nhiệm của lãnh đạo phường Hồng Hà là quá chậm chạp trong giải quyết vụ việc này.

Cẩm Nang