Nghỉ hưu ở tuổi 55 đối với nam và 50 đối với nữ, đúng hay sai?

Bạn Nguyễn Văn H., Tổng Công ty Phát điện I, TP Uông Bí có hỏi: Tại Công ty chúng tôi hiện có những trường hợp lao động nam đủ tuổi 55, nữ đủ tuổi 50 và có trên 20 năm tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH), trong đó có từ 15 năm làm nghề nặng nhọc, độc hại trở lên. Công ty làm thủ tục cho người lao động (NLĐ) nghỉ hưu, nhưng NLĐ không đồng ý nghỉ hưu với lý do chưa đủ tuổi 60 đối với nam và 55 đối với nữ. Xin hỏi, sự việc trên đúng, sai thế nào? Cách giải quyết ra sao?

Ảnh minh hoạ

Câu hỏi của bạn được Trung tâm TVPL Công đoàn trả lời như sau:

Điều 187 Bộ luật Lao động năm 2012 có quy định về tuổi nghỉ hưu của NLĐ. Cụ thể:

NLĐ bảo đảm điều kiện về thời gian đóng BHXH theo quy định của pháp luật về BHXH được hưởng lương hưu khi nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi.

NLĐ bị suy giảm khả năng lao động; làm công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm việc ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo thuộc danh mục do Chính phủ quy định có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn so với quy định tại khoản 1 điều này.
NLĐ có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, NLĐ làm công tác quản lý và một số trường hợp đặc biệt khác có thể nghỉ hưu ở tuổi cao hơn nhưng không quá 5 năm so với quy định tại khoản 1 điều này.

Cũng tại khoản 1, Điều 50, Luật BHXH quy định, NLĐ có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên được hưởng lương hưu khi thuộc một trong các trường hợp sau đây: Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi; nam từ đủ 55 tuổi đến đủ 60 tuổi, nữ từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ LĐ-TB&XH và Bộ Y tế ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên. Tuổi đời được hưởng lương hưu trong một số trường hợp đặc biệt khác do Chính phủ quy định.

Như vậy, theo quy định của Bộ luật Lao động và Luật BHXH, tuổi nghỉ hưu của NLĐ có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn (nam từ đủ 55 tuổi đến đủ 60 tuổi; nữ từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi) khi có đủ 15 năm làm công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm. Đây là quy định ưu việt, nhằm tạo điều kiện cho NLĐ làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc có đủ 15 năm làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên, trong thời gian 5 năm cuối trước khi đủ 60 tuổi đối với nam, 55 tuổi đối với nữ, mà không đảm đương được công việc đang làm thì có thể được nghỉ việc hoặc chấm dứt HĐLĐ để hưởng lương hưu sớm hơn quy định.

Quy định “có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn” nêu tại khoản 2, Điều 187 Bộ luật Lao động là quy định tuỳ nghi, không phải là quy định bắt buộc. Cho nên đơn vị, doanh nghiệp có thể có những quy định cụ thể về tuổi nghỉ hưu của NLĐ trong đơn vị, doanh nghiệp mình (trừ trường hợp là cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp nhà nước phải được cấp có thẩm quyền phê duyệt).

Mặt khác, căn cứ khoản 4, Điều 36, Bộ luật Lao động 2012 có quy định các trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động là: NLĐ đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH và tuổi nghỉ hưu theo quy định tại Điều 187 của Bộ luật này.

Với câu hỏi của ông H., NLĐ có thể bị chấm dứt HĐLĐ theo khoản 4, Điều 36, Bộ luật Lao động 2012 để nghỉ hưu khi nam từ đủ 55 tuổi đến đủ 60 tuổi, nữ từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc có đủ 15 năm làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên.

TT TVPL Công đoàn