Cả huyện và xã cùng sai

Vừa qua bà Linh Thị Xoan trú tại thôn Thác Lào, xã Thanh Sơn (Ba Chẽ) có đơn gửi các cấp chính quyền khiếu nại về việc giải quyết tranh chấp đất giữa gia đình bà và gia đình ông Chìu Tắc Dìn ở cùng thôn.

Qua tìm hiểu được biết, khiếu nại của bà Xoan bắt đầu từ việc ông Chìu Tắc Dìn gửi đơn đến UBND xã Thanh Sơn, kiến nghị việc tranh chấp đất giữa gia đình ông và gia đình ông Chìu Đức Thành (chồng bà Linh Thị Xoan).

Nhận được đơn của ông Dìn, ngày 12-1-2012, UBND xã Thanh Sơn đã tiến hành kiểm tra xác minh tại thực địa khu đất tranh chấp giữa gia đình ông Dìn và gia đình ông Thành. Tại biên bản xác định ranh giới của UBND xã thì diện tích đất ở và đất vườn của hộ ông Dìn được cấp chồng lên diện tích đất lâm nghiệp của hộ ông Thành. Kết luận của buổi làm việc các bên cùng thống nhất ông Thành cho ông Dìn sử dụng số diện tích đất mà UBND huyện đã cấp đất ở và đất vườn cho ông Dìn là 690m2, ngoài diện tích được cấp trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) thì ông Dìn phải trả lại cho ông Thành. Kết thúc buổi làm việc tất cả đều đồng ý và nhất trí ký tên.

Tuy nhiên, ngày 20-2-2012, bà Phùn Sám Múi (con dâu ông Chìu Tắc Dìn) có đơn gửi UBND huyện Ba Chẽ kiến nghị về việc gia đình khai hoang một khu đất xung quanh nhà từ năm 1994. Nay ông Thành đã chặt phá toàn bộ cây cối trên diện tích đất của gia đình bà và trồng keo trên diện tích đó. Khi có đơn của bà Múi, xã Thanh Sơn tiếp tục làm việc và hoà giải giữa hai gia đình nhưng không thành. Sau đó huyện Ba Chẽ tiếp tục nhận được đơn của ông Dìn, nội dung kiến nghị ông Thành xâm chiếm đất nông nghiệp của gia đình.

Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện đã phối hợp UBND xã Thanh Sơn kiểm tra xác minh tại thực địa khu đất xảy ra tranh chấp. Tại buổi làm việc, căn cứ GCNQSDĐ của UBND huyện Ba Chẽ cấp cho gia đình ông Thành, Tổ công tác đã kết luận: Phần đất của ông Dìn đang sử dụng trồng cây ăn quả lâu năm, không nằm trong ranh giới đất lâm nghiệp đã cấp cho ông Thành. Không đồng ý với kết quả giải quyết tại biên bản làm việc nêu trên, ngày 2-5-2012, bà Xoan có đơn kiến nghị đến UBND huyện. UBND huyện Ba Chẽ đã ban hành Quyết định số 896/QĐ-UBND ngày 13-7-2012 về việc giải quyết đơn của bà Xoan với nội dung: Không công nhận nội dung khiếu nại của bà Xoan. Không đồng ý với QĐ 896 của huyện Ba Chẽ, bà Xoan tiếp tục có đơn gửi UBND tỉnh.

Theo báo cáo xác minh của Sở Tài nguyên và Môi trường, căn cứ GCNQSDĐ đã cấp cho hai gia đình và kết quả kiểm tra thực địa cho thấy: Ông Thành được UBND huyện Ba Chẽ cấp GCNQSDĐ lâm nghiệp với diện tích 11ha, vị trí khu đất thuộc khoảnh 1, tiểu khu 122, Lô b. Trên GCNQSDĐ đã cấp cho ông Thành có một khoảng trống không cấp (đây là khu vực từ mép sông Ba Chẽ tới khu đất nhà ông Thành. Khoảng trống này trên bản đồ GCNQSDĐ của ông Thành là 0,5cm, với bản đồ tỷ lệ 1/10.000 thì khoảng cách này là 50m trên thực địa).

Năm 1989, ông Dìn khai hoang một khu đất và đến năm 2003 được UBND huyện Ba Chẽ cấp GCNQSDĐ ở và đất vườn với diện tích 690m2 (các diện tích còn lại của ông Dìn không được cấp). Như vậy từ việc kiểm tra thực địa đối chiếu với hai GCNQSDĐ đã cấp cho hai gia đình là hoàn toàn phù hợp, hai khu đất được cấp GCNQSDĐ hoàn toàn độc lập nhau.

Đối với phần diện tích ngoài GCNQSDĐ nhà ông Dìn, qua kiểm tra thực địa cho thấy ông đã và đang quản lý sử dụng, hiện đang trồng vải. Theo báo cáo của UBND xã Thanh Sơn và kết quả đo vẽ bản đồ địa chính đất lâm nghiệp tỉ lệ 1/10.000 của Xí nghiệp Tài nguyên môi trường 3 thì bản đồ đã được nghiệm thu và bàn giao cho UBND huyện Ba Chẽ để phục vụ cấp giấy đất lâm nghiệp cho thấy tổng diện tích đất hiện ông Dìn đang quản lý sử dụng là 14.457m2. Như vậy diện tích nằm ngoài GCNQSDĐ của ông Dìn là 13.767m2. Cũng theo số liệu đo đạc nêu trên thì diện tích đất lâm nghiệp thực tế của hộ ông Thành chỉ còn 9,8ha (thiếu so với GCNQSDĐ đã cấp là 1,2ha).

Từ kết quả kiểm tra thực địa và đối chiếu với các GCNQSDĐ đã cấp cho thấy diện tích đất ông Dìn đang quản lý và sử dụng bao gồm 690m2 trong GCNQSDĐ và 13.767m2 ngoài GCNQSDĐ không chồng lấn lên diện tích đất lâm nghiệp đã cấp cho hộ gia đình ông Thành. Hiện tại hai khu đất này cách nhau bởi một con đường liên thôn và trong GCNQSDĐ của ông Dìn năm 2002 đã thể hiện con đường này. Như vậy thực chất khu đất tranh chấp có diện tích 13.767m2 là khu đất nằm ngoài GCNQSDĐ của ông Dìn và GCNQSDĐ lâm nghiệp của ông Thành, phần diện tích này thực tế ông Dìn đã và đang quản lý sử dụng.

Qua vụ việc tranh chấp đất đai này cho thấy cả xã và huyện đều có sai sót trong quản lý đất đai, cấp quyền sử dụng đất và giải quyết đơn thư khiếu nại. Cụ thể xã Thanh Sơn chưa quản lý sát sao nguồn gốc và quá trình sử dụng đất của các hộ dân dẫn tới việc giải quyết hoà giải giữa hai gia đình là chưa đúng. Về phía UBND huyện Ba Chẽ, khi thực hiện cấp GCNQSDĐ cho hộ gia đình ông Dìn chưa thực hiện đúng các quy định của Tổng cục Địa chính, do đó dẫn tới cấp thiếu diện tích mà tại thời điểm đó ông Dìn đang quản lý và sử dụng.

Trong quá trình giải quyết đơn khiếu nại của bà Xoan, huyện Ba Chẽ chưa nghiên cứu kỹ nội dung đơn dẫn tới việc ban hành quyết định giải quyết khiếu nại chưa sát với nội dung mà công dân khiếu nại (bản chất của việc tranh chấp chính là tranh chấp phần đất ngoài GCNQSDĐ của ông Dìn đang sử dụng chứ không phải  tranh chấp phần đất trong GCNQSDĐ như UBND huyện Ba Chẽ giải quyết). Chưa kể GCNQSDĐ lâm nghiệp với diện tích 11ha do UBND huyện Ba Chẽ cấp cho ông Thành có diện tích và ranh giới cụ thể, tuy nhiên, hình thửa và diện tích trên GCNQSDĐ được vẽ bằng tay do đó chưa chính xác.

Huyện Ba Chẽ cần rút kinh nghiệm và tập trung nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đặc biệt là đội ngũ làm công tác quản lý đất đai, giải quyết khiếu nại tố cáo.

Đặng Nhung