Việc bồi thường, hỗ trợ cho các hộ dân là đúng quy định

Các ông Dương Trọng Thắng, Bùi Văn Cách trú tại tổ 7, khu 6, phường Hồng Hà (TP Hạ Long) có đơn gửi Báo Quảng Ninh kiến nghị về việc gia đình đang sinh sống yên ổn tại địa chỉ trên, đến năm 2003, TP Hạ Long, Nhà máy Cơ khí Hòn Gai (nay là Công ty CP Cơ khí Hòn Gai) đã thu hồi đất để giải phóng mặt bằng (GPMB) dự án di chuyển trụ sở của Nhà máy nhưng đền bù không thoả đáng; gia đình không được cấp đất tái định cư...

Ngôi nhà ông Bùi Văn Cách xây dựng trái phép đã bị UBND TP Hạ Long lập biên bản xử lý vi phạm hành chính.

Trong quá trình tìm hiểu nội dung vụ việc chúng tôi thấy những nội dung trong đơn thư của các hộ dân trên không như kết luận của các cơ quan chức năng. Cụ thể, trong đơn ông Bùi Văn Cách nêu: Ngôi nhà và khu đất hiện gia đình đang sinh sống là do ông lấn biển, tôn tạo. Năm 2003, địa chính phường Hồng Hà đã xuống vẽ sơ đồ đất thửa số 48 với diện tích 557m2. Qua làm việc với UBND phường Hồng Hà, Trung tâm Phát triển Quỹ đất TP Hạ Long và căn cứ vào các tài liệu do các cơ quan trên cung cấp cho thấy gia đình ông Cách đã nhiều lần bị UBND phường Hồng Hà, UBND TP Hạ Long lập biên bản kiểm tra, xử phạt vi phạm hành chính vì hành vi lấn chiếm đất công, xây dựng nhà trên đất lấn chiếm (Biên bản kiểm tra ngày 19-3-2001 của UBND phường Hồng Hà về việc vi phạm lấn chiếm đất công của gia đình ông bà Tiến - Cách; QĐ của Chủ tịch UBND TP Hạ Long về xử phạt vi phạm hành chính đối với gia đình ông bà Tiến - Cách ngày 22-9-2003, ngày 31-3-2004...). UBND phường Hồng Hà khẳng định chưa bao giờ cử cán bộ địa chính xuống vẽ sơ đồ đất, xác định diện tích đất cho gia đình ông bà Tiến - Cách mà chỉ cử cán bộ xuống lập biên bản về việc vi phạm và những lần UBND phường, UBND thành phố lập biên bản gia đình ông đều ký xác nhận vi phạm. Như vậy diện tích gia đình ông Cách đang ở là đất lấn chiếm, tôn tạo trái phép, vì vậy gia đình ông không được hưởng các chính sách về bồi thường, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. Nhưng xét hoàn cảnh gia đình ông bà Tiến - Cách hiện tại khó khăn, không có nơi ở nào khác, UBND TP Hạ Long đồng ý giao cho gia đình ông một ô đất có thu tiền sử dụng đất theo giá UBND tỉnh quy định tại khu tự xây CB,CN Nhà máy Xi măng Hà Tu tại phường Hà Phong.

Về trường hợp ông Dương Trọng Thắng, theo đơn trình bày: Năm 1998, ông mua mảnh đất có diện tích 1.028m2 và đã đầu tư tôn tạo mở rộng thêm. Đến năm 2003, khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án Nhà máy Cơ khí Hòn Gai đã đền bù quá thấp, bố trí tái định cư ở khu vực Hà Khánh không đúng với chính sách tái định cư... Tìm hiểu nội dung kiến nghị của ông Thắng chúng tôi được biết, năm 1998 ông có mua lại trạm điện cũ không sử dụng thuộc quyền quản lý của Nhà máy mì Con Cua (giải thể năm 1998) có diện tích khoảng 60m2 để làm nơi ở (việc mua bán này chỉ bằng thoả thuận miệng không có giấy tờ gì). Căn cứ vào nguồn gốc, quá trình sử dụng đất của gia đình và hồ sơ liên quan, gia đình ông Thắng không đủ điều kiện cấp đất tái định cư theo Điều 38 và QĐ 1122/QĐ-UBND của UBND tỉnh. Gia đình ông Thắng chỉ được bồi thường công tôn tạo cho phần đất gia đình tôn tạo năm 2002, phần diện tích đất thuộc Nhà máy mì quản lý không được bồi thường, hỗ trợ. Ngoài ra, gia đình ông Thắng còn được hỗ trợ, bồi thường vật kiến trúc, hoa màu và được hưởng chính sách hỗ trợ di dời, hỗ trợ ổn định cuộc sống. Việc ông Thắng đề nghị được cấp đất tái định cư tại khu vực chợ Hồng Hà, UBND TP Hạ Long không chấp nhận vì gia đình không đủ tiêu chuẩn để được cấp đất tái định cư tại đây. Tuy nhiên, xét hoàn cảnh gia đình ông hiện không có chỗ ở nào khác, bản thân ông là nạn nhân chất độc da cam, UBND thành phố đồng ý giao cho 1 ô đất có thu tiền sử dụng đất theo đơn giá của UBND tỉnh tại khu vực khu tự xây CB, CN của Nhà máy Xi măng Hà Tu tại phường Hà Phong.

Như vậy phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của các hộ dân Bùi Văn Cách, Dương Trọng Thắng thuộc diện GPMB dự án xây dựng Nhà máy Cơ khí Hòn Gai tại phường Hồng Hà đã được các cơ quan chức năng thực hiện đúng quy định của Nhà nước tại thời điểm phê duyệt.

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra ở đây là công tác quản lý, xử lý về vi phạm đất đai của chính quyền TP Hạ Long chưa thực sự kiên quyết. Mặc dù đã phát hiện việc người dân lấn chiếm đất công, tôn tạo trái phép, UBND phường Hồng Hà nhiều lần lập biên bản vi phạm, UBND thành phố cũng đã có quyết định xử lý vi phạm hành chính nhưng thiếu các biện pháp xử lý triệt để, dẫn đến người dân lại tiếp tục vi phạm. Chưa kể trong công tác quản lý của phường còn thiếu chặt chẽ khiến người dân hiểu sai về bản chất vụ việc, đơn cử như vấn đề thu tiền sử dụng đất của những hộ dân lấn chiếm. Chính những thiếu sót này đã gây khó khăn cho doanh nghiệp khi thực hiện GPMB, phát sinh chi phí hỗ trợ bồi thường về công tôn tạo, vật kiến trúc, hoa màu, dẫn đến tiến độ thực hiện của dự án bị chậm trễ. Điều mà lẽ ra khi Nhà nước chuyển đổi địa điểm hoạt động của Nhà máy từ phường Hồng Gai đến khu lấn biển thuộc phường Hồng Hà phải đảm bảo quỹ đất sạch, thì lại buộc doanh nghiệp phải thực hiện thêm nhiệm vụ bồi thường GPMB.

Ông Vũ Hữu Bình, Giám đốc Công ty CP Cơ khí Hòn Gai cho biết: Công ty nhận quyết định giao đất mới tại phường Hồng Hà từ năm 2004 và bàn giao mặt bằng tại phường Hồng Gai cho thành phố từ năm 2006. Ngay sau khi có quyết định giao đất Công ty đã cùng với Trung tâm Phát triển Quỹ đất tổ chức thực hiện công tác GPMB, nhưng đến nay đã 7 năm vẫn còn 11 hộ dân chưa bàn giao mặt bằng, trong đó có 9 hộ chưa chịu nhận tiền đền bù. Việc chậm tiến độ GPMB làm cho Công ty không xây dựng được tường rào bảo vệ trong khi đã tập kết rất nhiều vật tư, thiết bị nên công tác bảo vệ tài sản gặp nhiều khó khăn; nhiều hạng mục công trình chưa xây dựng được do chưa GPMB khiến sản xuất bị phân tán, đình trệ...

Để tạo điều kiện cho Công ty CP Cơ khí Hòn Gai sớm đi vào hoạt động, ổn định sản xuất, đề nghị TP Hạ Long cần có biện pháp kiên quyết hơn trong việc di dời các hộ dân ra khỏi khu vực đất của dự án.