Cuộc vận động "Văn hoá giao thông với bình yên sông nước": Tạo lập thói quen tự giác từ người dân

Đến nay, vừa tròn 3 năm Cuộc vận động “Văn hoá giao thông với bình yên sông nước” được triển khai tại Quảng Ninh. Với nhiều cách làm hay, sáng tạo, sát với thực tế, Cuộc vận động đã có những tác động tích cực: TNGT đường thuỷ trên địa bàn tỉnh giảm cả 3 mặt; ý thức của đại đa số người dân tham gia giao thông đường thuỷ được nâng lên; nhiều bến tàu, bến đò đã được đầu tư cải tạo, nâng cấp, đảm bảo sạch đẹp, góp phần ổn định trật tự ATGT đường thuỷ nội địa.

Cán bộ Cảng vụ thuỷ nội địa Quảng Ninh tập huấn cho các chủ tàu, lái tàu và thuyền viên về Luật Giao thông đường thuỷ nội địa và các biện pháp xử lý tình huống khi gặp rủi ro.

Nhiều giải pháp đồng bộ

Quảng Ninh có mạng lưới giao thông đường thuỷ đa dạng với đường bờ biển dài, hệ thống sông ngòi dày đặc, là nơi hoạt động của hơn 10.000 phương tiện thuỷ. Trước đây, trình độ dân trí của đại bộ phận bà con ngư dân nói chung, của đội ngũ thuyền viên nói riêng còn thấp, ý thức chấp hành và thực hiện các quy định của pháp luật chưa cao. Tình trạng điều khiển phương tiện không có bằng, chứng chỉ chuyên môn, chở quá tải, lôi kéo, cò mồi, tranh giành khách... diễn ra phổ biến.

Trước những khó khăn này, năm 2011 ngay sau khi Uỷ ban ATGT Quốc gia phát động Cuộc vận động “Văn hoá giao thông với bình yên sông nước”, Ban ATGT tỉnh đã tích cực vào cuộc triển khai. Ban đã thành lập Ban chỉ đạo Cuộc vận động và xây dựng chương trình hoạt động. Qua đó, yêu cầu các địa phương đánh giá thực trạng hoạt động đường thuỷ nội địa trên địa bàn và xây dựng các hình thức hoạt động theo mô hình phù hợp như: Cô Tô triển khai mô hình “Bến cảng văn hoá, an toàn”; TP Cẩm Phả với mô hình “Người tham gia giao thông đường thuỷ nội địa văn minh, lịch sự chấp hành đúng quy định ATGT” và TP Hạ Long là mô hình “Văn hoá giao thông đường thuỷ”… Cùng với đó là xây dựng văn hoá cho các lực lượng quản lý nhà nước về trật tự ATGT đường thuỷ khi quan hệ với nhân dân, góp phần phòng ngừa tai nạn, giảm thiểu thiệt hại, đảm bảo trật tự ATGT.

Tuyên truyền được xác định là một trong những công tác trọng tâm, là khâu đột phá có ý nghĩa quyết định đối với sự thành, bại của cuộc vận động. Do vậy, trong 3 năm qua, Ban chỉ đạo các cấp đã tập trung chỉ đạo thường xuyên, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật, quảng bá sâu rộng Cuộc vận động đến các tầng lớp dân cư, nhất là đối với đội ngũ thuyền viên, người lái phương tiện và người trực tiếp tham gia giao thông đường thuỷ. Cụ thể, đã có hàng chục buổi toạ đàm tuyên truyền tại các làng chài; tặng hàng trăm cặp phao cứu sinh cho học sinh đi học bằng đò; phát hơn 5.000 phao cứu sinh; in 50.000 quyển tài liệu cùng hàng nghìn tờ rơi tuyên truyền. Đặc biệt, Ban chỉ đạo còn vận động được 650 hộ nhà bè trên Vịnh Hạ Long di chuyển về 7 điểm neo đậu theo quy hoạch; thực hiện cưỡng chế di dời 14 nhà bè neo đậu trái quy định; tổ chức ký cam kết chấp hành nghiêm Luật Giao thông đường thuỷ nội địa với chủ doanh nghiệp, công ty du lịch, các chủ phương tiện đò chở khách trên Vịnh Hạ Long…

Bên cạnh đó, việc nâng cấp cơ sở hạ tầng, đáp ứng nhu cầu phục vụ nhân dân đảm bảo trật tự ATGT được chú trọng. Từ năm 2011 đến nay, bằng nguồn vốn ngân sách, tỉnh đã đầu tư xây dựng làm mới hệ thống hạ tầng giao thông đường thuỷ gồm 5 dự án với tổng số vốn đầu tư là 2 tỷ, điển hình như: Dự án Bến đò phía chùa Lôi Âm (TP Hạ Long); sửa chữa, bảo dưỡng hệ thống phao báo hiệu; tổ chức giải toả chướng ngại vật ảnh hưởng tới luồng lạch của tàu thuyền…

Tạo lập thói quen tự giác

Qua phân tích các vụ TNGT đường thuỷ trước đây cho thấy, phần lớn các vi phạm và tai nạn xảy ra đều liên quan đến ý thức, trách nhiệm của người tham gia giao thông. Do vậy, Quảng Ninh đã tích cực triển khai nhiều biện pháp siết chặt quản lý. Tâm điểm là Quyết định 716/2011/ QĐ-UBND bắt buộc các phương tiện đường thuỷ phải thoả mãn tiêu chuẩn về đảm bảo các điều kiện an toàn kỹ thuật; có thiết bị thông tin liên lạc bằng điện thoại và VHF; thiết bị radio để theo dõi thời tiết; lượng phao theo quy định của đăng kiểm… Cùng với đó là công tác tuần tra, kiểm soát đã được các lực lượng chức năng triển khai thường xuyên, có sự đổi mới về hoạt động. Qua đó, trong 3 năm qua, các lực lượng chức năng đã phát hiện, lập biên bản xử lý vi phạm đối với 9.830 trường hợp, phạt tiền hơn 3 tỷ đồng. Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản phối hợp với các lực lượng chức năng tổ chức được gần 50 chuyến kiểm tra biển, bắt giữ, xử phạt 491 trường hợp vi phạm về sử dụng kích điện và các vi phạm hành chính khác liên quan đến giấy tờ, bằng cấp chứng chỉ, giấy phép khai thác...

Từ những giải pháp “mạnh” này đã có tác động tích cực trong việc nâng cao ý thức tự giác của người dân, hạn chế được những tai nạn đáng tiếc và những nguy cơ tiềm ẩn mất trật tự ATGT đường thuỷ. Ngư dân trên các làng chài, thuyền viên, các chủ phương tiện tàu, thuyền tham gia giao thông trên sông nước đã chủ động trang bị các phương tiện cứu hộ, tự giác chấp hành các quy định, quy trình, đảm bảo trật tự ATGT đường thuỷ. Mỗi khu dân cư làng chài đều có trưởng khu, thường xuyên phối hợp với các lực lượng chức năng tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về giao thông đường thuỷ, nâng cao ý thức của người dân; đồng thời còn làm nhiệm vụ bảo vệ các công trình giao thông đường thuỷ như hệ thống phao tiêu, biển chỉ dẫn cũng như bảo vệ môi trường...

Rõ ràng, Cuộc vận động đã có ý nghĩa thiết thực với Quảng Ninh - tỉnh có hệ thống giao thông đường thuỷ nội địa phức tạp, góp phần nâng cao văn hoá giao thông nói chung, văn hoá giao thông đường thuỷ nói riêng. Chính vì vậy, mỗi năm Quảng Ninh đón hàng triệu lượt khách trong và ngoài nước đến tham quan di sản, kỳ quan Vịnh Hạ Long, du lịch và nghỉ dưỡng trên các tuyến biển đảo bằng phương tiện thuỷ luôn đảm bảo an toàn, TNGT đường thuỷ được hạn chế, góp phần phục vụ tích cực cho sự phát triển KT-XH của tỉnh.

Đỗ Phương